Author Topic: Articles By Bhisma Kukreti - श्री भीष्म कुकरेती जी के लेख  (Read 725640 times)

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
             सरदेसाई ! कुत्तों से तो बच जाओगे  किंतु  कटखने भाजपाइयों से कैसे बचोगे ?

                           कव्वा  कु  ककड़ाट  :::  भीष्म कुकरेती

राजदीप सरदेसाई (अपण  सहयोगी से )- अरे ! इख अमेरिका मा बि कुत्ता ? अर इख मेडसन स्क्वायर , न्यूआर्क मा स्यु कुत्ता म्यार पैथर ?
सहयोगी - सर ! डरणै जरुरत नी च।  इख न्यूयॉर्क मा पैल त कुत्ता कटद नि छन अर काटि बि ल्याल तो बि राबी नि सौरे (फैलै ) सकदन। आप नरेंद्र मोदी बारा मा ब्वाला मि कैमरा एडजस्ट करद।
सरदेसाई - पर मि कटखना या नॉन कटखना कुत्ता से डरुद छौं। मि इन करद ये कुत्ता से दूर उना जांद तू कैमरा लेक उना इ ऐ जा।
सरदेसाई - अरे अरे ! यु कुत्ता म्यार  पूछ नि छुड़णु च।
एक शिव सैनिक समर्थक - अरे अरे ! पकड़ो साला तैं ! तै सरदेसाईन कबि माननीय उद्धव ठाकरे जी की आलोचना करी छे।  पीटो इस पाजी गधे  को !
एक मनसे समर्थक - वो चुप ! मराठी अस्मिता पर मनसे कु एकाधिकार च।  ये राजदीप सरदेसाईन इण्डिया मा उद्धव ठाकरे से पैल हमर नेता माननीय राज ठाकरे जी की आलोचना करी छे तो आज ए थुरद्वन्या  की टांग तुड़णो एकाधिकार हमर च।
एडीएमके समर्थक - नही नही ! मेरी अग्ल्यार च। मीन  सरदेसाइक कन्दुड़ काटिक एक खून कुमारी अम्मा जयललिता जीक फोटो मा चढ़ाणो कसम खायीं च।  तै निरा मुर्ख सरदेसाइन बोल बल न्यायपालिका जीती और जयललिता हारी।  हूँ !  हमारी जयललिता कुछ बि गुनाह कार तो भी अम्मा तैं क्वी गुनाहगार नि बोल सकुद।  सरदेसाई को सबसे पहले सजा मैं दूंगा !
कॉंग्रेस समर्थकों झुण्ड - अजी ! क्या बात करते हो ! इसकी हड्डी पसली पहले हम तोड़ेंगे।  सरदेसाईन हमर राजकुमार राहुल गांधी बड़ी बेज्जती करि छे।  आज हम इसको थींचेंगे , कुटेंगे।
क्रोधित भाजपा समर्थक -हटो , हटो !  पीछे हटो ! क्या बात करते हो तुम लोग ? मीडिया का भरता बनाने के लिए ही तो जनता ने हमें वोट दिया है , मेजोरिटी दी है।  इसने आज न्यूयार्क में माननीय नरेंद्र मोदी प्रशंसा नही की है।  हम भाजपाईयों ने कसम खाई है कि जो भी पत्रकार  किसी भी  मीडिया में श्री नरेंद्र मोदी की प्रशंसा नही करेगा तो हम उसकी ऐसी -तैसी करेंगे , उसकी झगुली -लगुली डाळ लगाएंगे , उसका मुंड फोड़ेंगे , उसके दांत तोड़ेंगे , उसका भट्यूड़ तोड़ेंगे और उसे पत्रकारिता करने लायक नही छोड़ेंगे ! ह पत्रकारों  पर लगाम लगाने  का पुण्य काम हमे करने दो ।
सभी एक स्वर मा - हाँ हाँ ! तुम ही पीटो ये साला  सरदेसाई  का बच्चा तैं ।  कुछ भी ह्वावो मीडिया पर लगाम लगाओ।
सरदेसाई का सहयोगी - सर जी न्यूयार्क छोड़िक वाशिंगटन च जांदवां।  कुत्तों से त हम बची जौंला किंतु यूँ  राजनीतिज्ञों का भेष मा खदुळ भेड़ियों से कनकै बचला ? चलो वाशिंगटन चल जाँदा !


Copyright@  Bhishma Kukreti 30  /9/ 2014     
*लेख में  घटनाएँ ,  स्थान व नाम काल्पनिक हैं । लेख  की कथाएँ , चरित्र व्यंग्य रचने  हेतु सर्वथा काल्पनिक है

 
Garhwali Humor in Garhwali Language, Himalayan Satire in Garhwali Language , Uttarakhandi Wit in Garhwali Language , North Indian Spoof in Garhwali Language , Regional Language Lampoon in Garhwali Language , Ridicule in Garhwali Language  , Mockery in Garhwali Language, Send-up in Garhwali Language, Disdain in Garhwali Language, Hilarity in Garhwali Language, Cheerfulness in Garhwali Language; Garhwali Humor in Garhwali Language from Pauri Garhwal; Himalayan Satire in Garhwali Language from Rudraprayag Garhwal; Uttarakhandi Wit in Garhwali Language from Chamoli Garhwal; North Indian Spoof in Garhwali Language from Tehri Garhwal; , Regional Language Lampoon in Garhwali Language from Uttarkashi Garhwal; Ridicule in Garhwali Language from Bhabhar Garhwal; Mockery  in Garhwali Language from Lansdowne Garhwal; Hilarity in Garhwali Language from Kotdwara Garhwal; Cheerfulness in Garhwali Language from Haridwar;
--
 

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
              Capital Shrinagar in Pal / Shah Dynast in Garhwal

Administration, Social and Cultural Characteristics History of Garhwal in Shah Dynasty -7

History of Garhwal including Haridwar (1223- 1804 AD) –part -196       
   History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -444 
 
                       By: Bhishma Kukreti (A History Research Student)

   Shrinagar at Alaknanda bank was the capital of Garhwal Kingdom from Ajay Pal to Pradyuman Shah Period.
             The climate for health was not so conducive in summer and rainy season in Shrinagar. However, being on the main route of Haridwar –Badrinath; water availability, Alaknanda crossing facilities, fertile land in nearby regions, Garhwal Kings opted for Shrinagar as capital. The place e was also safe from all directions.
              The capital was 10-12 Feet above the Alaknanda River surface. The capital was in elliptical shape and had area of ¾ mile by ¾ mile.
          There was no planning at the time of establishing Shrinagar as capital. The houses were two stories building built by mud and stone and roofed by gray colored flat stones. There were shops and godown  on ground floors and people used to live in first or second floor. There was not much distinction among the archeological structure of houses. Stone balconies were on each house. The streets were very congested and two persons could not walk together.
 The Gadhi  was in east of Shrinagar. There was Gorakhnath Temple near Fort or Gadhi. Multistoried Palace was in the middle of Shrinagar.
 There were many temples as Kamleshwar, Shankarmath, Bhairav, Garud, Keshoray temple are still there in Shrinagar. Gorakhnath Temple, Jain Temple and other Math or temples flew away in a flood and the capital was totally destroyed in earth quake.
                             The Court in Shrinagar

       The multistoried building court was called ‘Darbar’.  The records and other offices were there in the court.
  The court in second floor, used to start at 9.30 AM till 3.30PM. Then there was evening session from evening till mid night. The second session used to be entertaining session for elite. King, Mukhtyar, Bisht, Raur, Negi, Ministers, Goldar , Dharmadhikari used to attend both the session.
       In entreating session or Majlish,  there used to be storytelling, poetry reading, song, dances and jokes.


Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 30/9/2014
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -445
(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
History of Garhwal from 1223-1804 to be continued in next chapter ….
XX    
Notes on South Asian Modern Period  History of Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Pauri Garhwal; South Asian  Modern Period   History of Chamoli Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Rudraprayag Garhwal;  South Asian Modern  History of Tehri Garhwal;  South Asian Modern  History of Uttarkashi Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Dehradun, Garhwal;  Modern  History of Haridwar ;  South Asian Modern Period   History of Manglaur, Haridwar;  South Asian Modern Period   History of Rurkee Haridwar ;  South Asian Modern Period   History of Bahadarpur Haridwar ; South Asian Modern Period  History of Haridwar district, History of Characteristics of Garhwal Kings Shah dynasty ,  to be continued
XX


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
           ब्लाउज अपनी  बैरनी देख इतना  क्यों बौरा रहा  है ?

                                   कबलाट मा :: भीष्म कुकरेती
जनानी टी शर्ट - वार्डरोब से सब भैर आवो ! निकळो बाहर।  अब मि ऐ ग्यों तो मेरी  इ बादशाहत  चौललि।
बिलोज -ऐ छ कु छे तू इथगा बरबराट करण वळि  , चरबराट मचाण वळि , रौब मारण वळि  ?
टीशर्ट -मि स्त्री ह्वेक बि पुल्लिंग धारी लारा -लत्तों  दगड़ बात नि करदु !
बिलोज -जादा चर्र -चर्र करिल तो चीर फाड़ करिक रद्दी वाळु जोग कौर देलु हाँ !
टीशर्ट- अब त तू मनमोहन सिंग जन रिटायर ह्वे गे , लालकृष्ण आडवाणी जन घरबैठ ह्वे गे ,  तू ट्वीटर का   समणि ऑरकुट ह्वे गे।
बिलोज -औ तू अफु तैं नरेंद्र मोदी समजणि छे ? तू पीयूष गोयल ह्वे गे अर मि पयळ (पथरौ की थाळी ) ह्वे ग्यों ?
टीशर्ट -इक मा समजण  क्या च ? दिख्युं आँख क्या दिखण अर तप्युं  घाम क्या तपण ।  अब त तू पुरात्व विभाग की सम्पति ह्वे गे।
बिलोज -बिंडी खिकचाट , भड़भड़ाट ,   घुंघ्याट नि कौर हां !
टीशर्ट- हाँ त्वे पर  त चमराट, धगद्याट ,ममळाट  हूण लाजमी च आखिर म्येरी धूम चीन , जपान अर अमेरिका तक जि च।
बिलोज -हूँ ! त्यार त इ हाल छन घुस -घुस माई देळि मा आई
टीशर्ट- मि  अर  तू इनि छंवां जन -कख राजा की राणी कख मंगतू की काणी
बिलोज -तू तो इन छे बल आबत ना मित्र , पौंछ्यां भित्र
टीशर्ट -तू तो इन बुलणी छे जन त्येरु बाबा डांडा कौणी नि बुतद छौ तो रिखन म्येरू बाबा नि खाण छौ।
बिलोज -मि भारतीय स्वरूप छौं।
टीशर्ट -त्वे से अळजाट हूंद।
बिलोज -में से ना साडी अर पेटीकोट से अळजाट हूंद।
टीशर्ट- जन जोड़ीदार तनि  स्वारभार !
बिलोज -हिन्दुस्तानम मेरी बड़ी इज्जत च।
टीशर्ट -आज सबि जनान्युं की  असली , पहली अर आखरी पसंद जीन्स अर टी शर्ट ! जरा कखि बि जा जनान्युं बीच टीशर्ट अर जीन्स की ही मांग च।
बिलोज -अरे जा ! म्यार मुखन बिंडि नि बुलवा हाँ।   पूजा पाठ दैं त सबि नौनि अर जनानी साडी -बिलौज मा इ पूजा करदन।
टीशर्ट- हूँ ! त्यार त यी हाल छन समिण बिरळ बैठ्युं च अर कबूतर  आँख बंद करिक बोल्दु बल कख च बिरळु ?  जरा बद्रीनाथ , तिरुपति मंदिरों मा जादि अर गाउँमा नागराजा -ग्विल मंदिरों मा दिखदि किजनानी - नौनी बड़ी इज्जत से टीशर्ट -जीन्स मा पूजा पाठ करणा छन।
बिलोज -सब झूठ !
टीशर्ट -हाँ पथरूं आँख ह्वाल तो चिट्टु उज्यळ  बि औंसीक रात लगद।  नजला का रोगी तैं मिट्ठू बि नीमक सत लगद।  जैन मक्का मदीना नि देख हो वैन बुलण इ च तीन लोक मेसे  मथुरा प्यारी !
बिलोज -मि नि जाणदु कुछ तू ये वार्डरॉब मा खुट बि नि धरि सकदी।  ये वार्डरॉब पर म्यार अधिकार च अर जब तक सूरज -चाँद छन म्यार ही अधिकार राल।
टीशर्ट- दिखुद छौं कन अधिकार रौंद धौं त्यार ! मीन विज्ञापनुं , फिल्मुं , टीवी सीरियलुं फ़ौज कट्ठा करीं च अर बस आज ना भोळ तू ये वार्डरॉब से बहुत बहुत दूर , कखि पुरात्व विभाग का म्यूजियम मा रैली अर ये वार्डरॉब पर केवल मेरो ही अधिपत्य रालु।
बिलोज - त्यार फोकट का फफत्याण से कुछ नि हूण।  मेरी त अमरकाया खायीं च ; मीमा भारतीय संस्कृति की अमर ओढ़नी च , तू म्यार कुछ नि बिगाड़ सकदी।
वार्डरॉब का कूण्या बिटेन अंगुड़ - हा!  हा ! हरेक लारा , झुल्ला , ड्रेस  इनि बुल्दु  या बुल्दी कि मेरी अमरकाया खायीं च , मीन  संस्कृति की ओढ़नी ओढ़ी च च। मीन बि कबि जनान्युं कुर्ता कुण इनि घमंड मा बोल छौ कि कुर्ता म्यार कुछ नि बिगाड़ सकद।
वार्डरॉब का कूण्या बिटेन जनानी कुर्ता - अर स्यु बिलोज बिसरी गे कि जब यु बिलोज मैं  तैं धकल्याणो  ऐ छौ तो मीन बि संस्कृति की धौंस-रौंस  दिखै छे।  किन्तु मनुष्य तो जनि बाजा बजदु तनि नचदु तो ये  हिसाब से मनुष्य हर युग मा नया नया ड्रेस अपनाइ लींदु अर फिर जु  कुछ दिन तक नया फैशन हूंद पैथर वा ही ड्रेस संस्कृति का हिस्सा बण जांद।






Copyright@  Bhishma Kukreti   1 / 10 / 2014     
*लेख में  घटनाएँ ,  स्थान व नाम काल्पनिक हैं । लेख  की कथाएँ , चरित्र व्यंग्य रचने  हेतु सर्वथा काल्पनिक है

 
Garhwali Humor in Garhwali Language, Himalayan Satire in Garhwali Language , Uttarakhandi Wit in Garhwali Language , North Indian Spoof in Garhwali Language , Regional Language Lampoon in Garhwali Language , Ridicule in Garhwali Language  , Mockery in Garhwali Language, Send-up in Garhwali Language, Disdain in Garhwali Language, Hilarity in Garhwali Language, Cheerfulness in Garhwali Language; Garhwali Humor in Garhwali Language from Pauri Garhwal; Himalayan Satire in Garhwali Language from Rudraprayag Garhwal; Uttarakhandi Wit in Garhwali Language from Chamoli Garhwal; North Indian Spoof in Garhwali Language from Tehri Garhwal; , Regional Language Lampoon in Garhwali Language from Uttarkashi Garhwal; Ridicule in Garhwali Language from Bhabhar Garhwal; Mockery  in Garhwali Language from Lansdowne Garhwal; Hilarity in Garhwali Language from Kotdwara Garhwal; Cheerfulness in Garhwali Language from Haridwar;
--

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
Land Management in Garhwal Kingdom of Pal / Shah Dynasty Period

Administration, Social and Cultural Characteristics History of Garhwal in Shah Dynasty -8

History of Garhwal including Haridwar (1223- 1804 AD) –part -197       
   History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -445 
 
                       By: Bhishma Kukreti (A History Research Student)

                      That that is Land
 The land was called That, Thati or Dharti.
 The Pal/Shah King was the owner of the whole land as was system in Paurava and Katyuri period. The King was free to change the ownership of land from one person to other. The people were not authorized to challenge the King order.
 Usually, King used to transfer the right of landlord (thati ) in following cases-
1-Vishnu Priti, Sankalp or religious donation- The King used to offer land to Mahatma, Saints, Sages , Priests of scholars.
2-Raut – When the land was offered those who lost lives or did brave acts to protect the Kingdom, King or King family or Court ministers were offered land as reward and that land was called ‘Raut  me’. Such landowners were called Rawat.
3- Jagir- The King used to offer land for earnings to his faujdar, soldiers, ministers, Dharmdhikari, Negis, Goldars
The above people were called Thatwan. The Thatwan could collect tax from the Kabjedar etc (who were farmers). Thatwan did not have power to dispatch farmers from the regions. Farmers were to give taxes. 

Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 1/10/2014
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -446
(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
History of Garhwal from 1223-1804 to be continued in next chapter ….
XX    
Notes on South Asian Modern Period  History of Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Pauri Garhwal; South Asian  Modern Period   History of Chamoli Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Rudraprayag Garhwal;  South Asian Modern  History of Tehri Garhwal;  South Asian Modern  History of Uttarkashi Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Dehradun, Garhwal;  Modern  History of Haridwar ;  South Asian Modern Period   History of Manglaur, Haridwar;  South Asian Modern Period   History of Rurkee Haridwar ;  South Asian Modern Period   History of Bahadarpur Haridwar ; South Asian Modern Period  History of Haridwar district, History of Characteristics of Garhwal Kings Shah dynasty ,  to be continued
XX


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                     तैं सफै वळि कुण जोर से ब्वालो -आज से  ठीक से सफाई कौर !

                             भजराम हवलदार ::: भीष्म कुकरेती
       
मि अर खुशाल सिंग रावत जी तैं उन्ना देसुं (विदेशों ) मा अछेकि सफै कु आनंददायक अनुभव च।  हम द्वी अपण बिल्डिंग मा बि सफै सुपिन दिखद छा।  पर पर शरमाक मारा , मुखमुलज मा , क्वी नराज नि ह्वे जावो का डौरन कै मा नि बुल्दा छा कि बिल्डिंग मा हर समौ सफै  हूण चयेंद।  परसि ( 1 / 10 / 2014  )नरेंद्र मोदी जीक आवाहन से हमर डौर खतम ह्वे अर ब्याळि गांधी जयंती कुण हम द्वी बिल्डिंगौ वरिष्ठ नागरिक की उम्रक सेक्रेटरी मा पौंछा कि चलो आज बिल्डिंग मा सफै अभियान चलाये जये जाओ । घौर घौर जै जैक लोगुं तैं चितळ  करे जाओ अर बिल्डिंग मा भविष्य का वास्ता रस्ता तयार करे जावो !
सेक्रेटरी - अरे बुबौं ! म्यार त घुण्डुं मा तागत नी , सरैल मा सक्यात नी त कैन चढण -उतरण सि सीढ़ी। यी काम त नई छिंवाळै च , नई साखीक च , नई जनरेसनौ च।
खुशाल - तो अपण द्वी नौनुं तैं भेजी द्यावा।
स्क्रेटरी - सुणो ! पता च मीन अर मेरी वाइफ़न अपण द्वी नौन  गंगा जी मा जौ का तरां पळिन।  त क्या वु  द्वी ये सफाई जनचेतना जैसो निमखणि (निष्कृष्ट ) कामौकुण तुमर दगड़ आल ? जावो ! जावो ! जु बि चेतना -ऊतना फैलाणै तुम अफिक फैलाओ ।
हम अति वरिष्ठ नागरिक जु हमर बिल्डिंगौ प्रेजिडेंट छन , वूं मा गेवां। वूं तैं सब बात समझाई।
प्रेजिडेंट - भै मि त ये काम तैं कर नि सकुद।  हाँ मि चौकीदार तैं अदा -एक घंटा कुण तुमर दगड़ भेजी द्युंदू।
हम कैशियर म गेवां अर वु बि वरिष्ठ नागरिक ही छन।
कैशियर - तुमम  अकल  नाम की क्वी चीज च कि ना ? अरे बिल्डिंग का इन काम सेक्रटरी , प्रेजिडेंट अर कार्यकारिणी का सदस्य करदन।  कैशियर को काम सफाई करवाणो थुका च।  बिल्डिंग का बाई लॉज तो पढ़ा कारो।
खुशाल जी अर हम समिज गेवां कि हमी तैं घौर -घौर जैक सफाई अभियान का अलख जगाण पोड़ल। अर हम एकैक कौरिक चालीस फ्लैटों मा गेवां।
एक सदस्य - ये भीषम ! तू त बुल्दु छौ की तू कैं बि पार्टी मा नि छे तो फिर झाड़ू , अर कचरा थैला लेक फिरणु छे ? भाजपा मा भर्ती ह्वे गे क्या ?
 खुशाल सिंग - साफ़ रौण , स्वछ रौण , चैन से रौणम क्यांक भाजपा अर क्यांक कॉंग्रेस ?
सदस्य - अरे मि तैं तुम बेवकूफ समजदवां क्या ? मि नि जाणदु बल महारष्ट्र विधान सभा क चुनाव समिण छन।  मतबल तुम भाजपा का एजेंट ह्वे गेवां।  ओ चुनाव मा कंळदार तुम कमैल्या ,   बैंक बैलेंस तुमर बढ़ल  अर बिल्डिंगौ सालों जमा कूड़ा, कड़कट , कचरा हम सदस्य साफ़ करला हैं ? जावो इख बिटेन।  हौर  लोग ऐ जाल तुमर भकलौण मा , बहकावा मा किन्तु मीन  कैबि पार्टी कुण काम नि करण चाहे उ म्यार अपण  इ पूठ पुंजणो काम किलै नि ह्वावो धौं !
एक जनानी - मि त सफाई मामला मा क्वी कम्प्रोमाइज नि करद हाँ !अपर भितरौ एक एक टींड बि मि त कचरा वळि तैं दींदु।  इन लगणु च  आज कचरा साफ करण वळि  नि आणि वाळ च ? भलो ह्वे तुम ऐ गेवां  निथर मि तैं कचरा फिंकणो  तौळ बिल्डिंगौ पैथर जाण पोड़ण छौ।  ल्या म्यार कचरा थैला तौळ डाळि देन।  भलो ह्वे जु बिल्डिंग पैथर हमर जगा च।  निथर इन समय पर हौर बिल्डिंग वळु  तरां हमतैं दूर जाण पड़न छौ या द्वी तीन दिन कचरा अपरी ड्यार धरण पड़न छौ। म्यार पपू का बुबाजी बड़ा सफाई पसंद छन।  जरा बि अपर ड्यार कचरा दिख्यावु ना तो वूं  तैं बड़ो क्रोध आई जांद जांद।  अर सूणो ! बिल्डिंगों पैथर बहुत कूड़ा ह्वे गे।  भौत  गंद आंद।  उनाक   बारा मा सुचदि उलटी आण लग जांदन।
मि - हाँ पर , वा जगा कचरा फिंकणो बान थुका च।  वा जगा तो बगीचा बान छे।
वा जनानी - बकि वा जगा बगीचा बान छे ! अरे जब सफाई वळि  कचरा उठाणो नि आदि त हमन कचरा कख फिंकण।  ड्यारम  कचरा जमा थोड़ा करे जांद ?
एक अन्य सदस्य - हूँ तो तुम नरेंद्र मोदी का बांदर छंवां ? जरा अपण हनुमान तैं त पूछो कि अल्लुक  भाव कम किलै नि हूणा छन ? बड़ो अयाँ छन सफाई वळा !  जावो पैल वै मोदी से मंहगाई कम करवाओ तब सफै करणो आवो।  मीन तुम तैं एक मुट्ठ बि कचरा नि दीण।  म्यार इक कचरा  थुपड़ा  लग जैन  तब बि मीन नरेंद्र मोदीक नि सुणन।
मि - भैजि ! हम कचरा उठाणो नि अयाँ छंवां।  हम त जनचेतना बाबत अयाँ छंवां।     
वु सदस्य - जावो जावो ! नरेंद्र मोदीक कै बि काम मा मीन शामिल नि हूण।
हैंकि जनानी डी  - यु भलो ह्वे जु तुमन अब बिल्डिन्गौ सफाई का जिम्मेबारी लिआल।  स्यु बुड्या सेक्रेटरी त मेरी सुणद इ नी च।  मि बड़ो धार्मिक छौं।   रोज मि कवौं तैं खलाणो बान घी -रुटि  टुकड़ा अपण खिड़की मा धरदु अर कव्वा हि ह्वाइ कुछ टुकड़ा तौळ क मौकी बालकोनी मा  पड़
 जांदन।  एक साल बिटेन हम सेक्रटरी कुण बोलि बोलिक थकी गेवां पर मजाल च कि सेक्रेटरी क कान माँ  जूं बि रींगन धौं।  अबि तक बालकोनी साफ़ नि  ह्वे।  मुंबई मा रौणो बाद बि हमर सेक्रेटरी सफाई का महत्व ही नि  समजद त इन सेक्रेटरीक अचार डालण ?  हम त यीं गंधन मरि गेवां। अब दूरौ रिस्तेदार बि च त सेक्रेटरी दगड झगड़ा बि नि कौर सकदां।  अब तुम दुयुंन सफाईक जुम्मेदारी लियाल त आजी वीं बालकोनी साफ़ करै द्यावो।  खिड़की खुल्दी भभकाण आदि।
इनि चालीस फ्लैटों मा लोग  सबी बिल्डिंगै गंदगी से परेशान छया अर रुणा छा कि बिल्डिंग वाळ कुछ नि करणा  छन।
 आज सुबेर बिटेन लोगुं फोन आण लग गेन। जन कि -
एक फोन - यी क्या भै म्यार ड्वारक समिण कचरा हूणु च अर तुम घौरम सियां छंवां ? जल्दी कचरा साफ़ करावो।
जनानी डी - हैं मीन त  समज कि तू  सेक्रेटरी तरां अणबुल्या नि  ह्वेली पर तू बि उनि छे अबि तक हमर तौळ वाळक बालकोनी साफ़ नि ह्वे।  कब तलक हम यीं  दुर्गन्ध सुंगला ? आज वा बालकोनी साफ़ हूण  चयेंद हाँ !
नरेंद्र मोदी विरोधी - तुम भाजपा वळा  क्या बुन्या क्या कन्या वाळ छंवां।  आज बि  बिल्डिंग मा उनि गंदगी च।
सेक्रेटरी - हे भै ! जब तुमसे जुम्मेबारी नि निभाये जांद त किलै फुन्द्यानाथ बणदा ? सुबेर बिटेन सबि लोगुं फोन ऐन कि बिल्डिंगौ सफै दिखण तुमर बसौ बात नी च।
प्रेजिडेंटक फोन आई - तुम नई जनरेसन वाळ क्वै बि जुम्मेबारी तैं  गंभीरता से नि लींदा।  सफाई एक गंभीर विषय च तो ए काम तैं सीरियसली ल्यावो अर वीं सफाई कर्मचारी तैं  जोर से डाँटो अर बिल्डिंगै सफै  इम्प्रूव कारो।  अर सूणो चूँकि तुमन यु काम अफिक ले तो  बिल्डिंग से बजट की उम्मीद नि कर्याँ हाँ !



Copyright@  Bhishma Kukreti   3 / 10 / 2014     
*लेख में  घटनाएँ ,  स्थान व नाम काल्पनिक हैं । लेख  की कथाएँ , चरित्र व्यंग्य रचने  हेतु सर्वथा काल्पनिक है

 
Garhwali Humor in Garhwali Language, Himalayan Satire in Garhwali Language , Uttarakhandi Wit in Garhwali Language , North Indian Spoof in Garhwali Language , Regional Language Lampoon in Garhwali Language , Ridicule in Garhwali Language  , Mockery in Garhwali Language, Send-up in Garhwali Language, Disdain in Garhwali Language, Hilarity in Garhwali Language, Cheerfulness in Garhwali Language; Garhwali Humor in Garhwali Language from Pauri Garhwal; Himalayan Satire in Garhwali Language from Rudraprayag Garhwal; Uttarakhandi Wit in Garhwali Language from Chamoli Garhwal; North Indian Spoof in Garhwali Language from Tehri Garhwal; , Regional Language Lampoon in Garhwali Language from Uttarkashi Garhwal; Ridicule in Garhwali Language from Bhabhar Garhwal; Mockery  in Garhwali Language from Lansdowne Garhwal; Hilarity in Garhwali Language from Kotdwara Garhwal; Cheerfulness in Garhwali Language from Haridwar;
--
 

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
 Land Ownership (Khaikar, Kaini, Sirtan etc) in Garhwal Kingdom in Pal /Shah Period

Administration, Social and Cultural Characteristics History of Garhwal in Shah Dynasty -9

History of Garhwal including Haridwar (1223- 1804 AD) –part -198       
   History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -446 
 
                       By: Bhishma Kukreti (A History Research Student)
    Broadly, the landowner was called Thatwan in Garhwal Kingdom (at least around Mughal Period and till British came).
Khaykar or Khaikar – The land cultivators or farmers who were settled on the land of Thatwan were called ‘Khaykar or Khaikar’. Till ‘Khaikar’ was able to pay tribute /tax to Thatwan could not disown the ownership of ‘Khaikar’.  Before, Thatwan used to come in process, farmers used to pay tax to the state and after Thatwan getting land from the government; Khaykar had to pay tax to Thatwan.
Besides, taxes, Padhan (village chief or main land owner)  and other owners used to offer personal tribute to Thatwan.
Khurni or Kaini- The Thatwan was also free to settle farmers in his own land. Those new farmers settled after Thatwan were called ‘Khurni o r Kaini’.  Kaini was in case servants or slave (?) of Thatwan. The Khurni or Kaini were supposed to do house works and many other personal works of Thatwan or Kbadjedar. Khaini had to shave his head in case there is death in the family of Thatwan. There was state punishment for Khaini in case of their disobedience of Thatwan.
                          Transfer of Land Ownership
  The court used to offer land on occasion of Relgious purpose (sankalp) , Raut ( Dfence personnel) or Jagir to Thatwan and used to have copper inscriptions for the purpose and court used to keep these orders in the treasury. King had right to dismiss the ownership of Thatwan. Raut or Jagir was temporary ownership and the King used to dismiss ownership after the Thatwan was of no use for the Kingdom.
       Usually, Kind avoided dismissing the land ownership of Sankalp.
         Many times, King used to disown the Thatwan’s position and Thatwan used to own the land but used to pay tax to the Kingdom.
 If any Thatwan was not interested to have Thatwan land (that was tax free), Thatwan used to come to court and used bring  soil and pebbles and used to keep an ana or Dhela on pebble for getting permission to be away from Thatwan position.
 Thatwan, Kanjedar were free to transfer their land to their daughter in law and Dharm Putra (adopted Son). 



Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 3/10/2014
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -447
(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
History of Garhwal from 1223-1804 to be continued in next chapter ….
XX    
Notes on South Asian Modern Period  History of Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Pauri Garhwal; South Asian  Modern Period   History of Chamoli Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Rudraprayag Garhwal;  South Asian Modern  History of Tehri Garhwal;  South Asian Modern  History of Uttarkashi Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Dehradun, Garhwal;  Modern  History of Haridwar ;  South Asian Modern Period   History of Manglaur, Haridwar;  South Asian Modern Period   History of Rurkee Haridwar ;  South Asian Modern Period   History of Bahadarpur Haridwar ; South Asian Modern Period  History of Haridwar district, History of Characteristics of Garhwal Kings Shah dynasty ,  to be continued
XX

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
            हौर   फूल संतराज (गेंदा )  से किलै जळणा छन ?

                                जळतमार ::: भीष्म कुकरेती

 

 कमल - दिखणु छे ! स्यु गेंदाक फूल कन घमंड मा च ?

कुण्ज - अरे नि पूछ।  तै संतराज तैं देखिक इ म्यार अंदड़ म्वाट ह्वे जांदन , पत्ता फड़फड़ाण मिसे जांदन, जलड़ तक जळण लग जांदन !

एक सफेद फूल -मि त तै संतराजौ नाम सूणि लाल -पीला ह्वे जांदु।  म्यार त ज्यु बुल्यांद तैक तीक तोड़ी द्यूं , नाड़ी नबज सब गोदी (कोरना , छेड़ करना ) करि द्यूं , तै गेंदाक बीज खै जौं !

एक पीलु फूल - अरे ना पूछो ! जब तलक स्यु दुश्मन नि ऐ छौ , सरा गढ़वाळ मा मेरी पूछ छे।  दिवळि-बग्वळि- गोधनक दिनुं मेरी पूछ हूंद छे , क्या बच्चा , क्या बुढ्या, क्या जनानी मि तैं तोडिक पींड मा लगैक गोरुं तैं पींड खलांद छा।  अर अब सी गढ़वळि मि तैं पुछदा बि नि छन।  सब गेंदा से पूजा करदन।

एक छुटु लाल फूल - मै तो बोलता हूँ इस गेंदे के फूल को वहीं दक्षिण अमेरिका भेज दो जहां से यह मेरीगोल्ड फूल ढाई -तीन सौ साल पहले भारत पुर्तगालियों के आने के बाद  भारत में आया।  पर ये हराम कु बच्चान में सरीखा फूलक कुलनाश ही कर दे। बद कु बच्चा , बदमास , साला अरे पैल डाँडों मा डम्फु (रसबेरी ) क दगड मी बिराज दींदु छौ पर पता च म्यार त ये संतराजन हरचंत ही कर दे अर जख जा स्यु संतराज ही दिखेंद।  सुंताळ लगल तैकि जनरेसन या प्रोडक्टिविटी पवार।  मि त बोदु तै गेंदा फूलक सत्यानाश ह्वे जैन , बंशनाश  ह्वे जैन अरे तै से लोगुं प्रेम हट जैन ,  जैन मि तैं लुप्त फूलूं गिनती मा डाळि दे।

गुदड़ी  - हैं ! तैक विकास , तैकी ग्रोथ , तैको मानव समाज मा प्रसार तो द्याखो ! हर जगा , जन्म दिवस, नामकरण , जण्वणि, जन्द्यो दीणो दिन , ब्यौवक दिन , मरणो दिन , स्वागत समारोह, श्रद्धांजलि समारोह कखम नि दिखेंद स्यु गेंदा।  ह्यां पता च शराधुं बगत बामण श्राद्ध मा तर्पण दींद दै केवल सफेद फूल या फिर म्यार फूलूं से तर्पण दींद छा।  अर अब त पता सि धर्महीन -कर्महीन -ज्ञानहीन बामण पता च क्या बुल्दन ?

दुबुल - हाँ अब बामण बुल्दन कि दुबल -कुणज नी बि ह्वावो तो गेंदा का फूल अवश्य चयेंदन।

एक सफेद फूल - अरे अब त मुर्यां मुर्दा मा सफेद फूलूँ जगा पीला पीला गेंदा की माळा डळे जांद।  मालाओं मा अब संतराज नि हो त मनिख सुचद माळा इ नी च।  डिकोरेसन , सजावटों मा जख जावो स्यख गेंदा ही गेंदा।  अरे मि त बोद कि तैक लड़िक मरि जैन धौं !

गुलाब  - मि त सन्यास लीणो सुचणु छौं , मि बनवासी हूणों जाणु छौं , म्यार ज्यू बुल्याणु च मि अबि फांस खै द्यूं, ये संसार से कुलबिहीन ही ह्वे जौं ! म्यार त ये संसार से अब लगाव ही समाप्त ह्वे  गे , मि अब समाधिस्थ हूण चाणु छौं। 

एक फूल - हैं ? तू अर कमल तो फूलूं राजा -महाराजा - सम्राट मने जाँदा त संन्यास , समाधि की क्या बात करणु छे ? इथगा डिजेक्टेड , डिप्रेस्ड, डिसहार्टण्ड  किलै फील करणु छे ?

कमल - अरे गुस्सा नि आण , क्रोध नि आण , हमर सरैल पर आग नि लगण ? उदासी नि आण , उत्साहहीनता नि आण , असह्य दुःख नि हूण ?

हैंक फूल - पर तुम द्वी फूल तो दिव्तौं फूल छंवां।  फिर या हताशा , निराशा , असंतोष क्यांको ? रोष , गुस्सा , क्रोध किलै भै ? इथगा ईर्ष्या , इथगा जलन , इथगा जिलयसी  क्याक ?

गुलाब - अरे देवी की पूजा माँ लाल फूलूं से अर्घ्य चढ़ये जांद छौ किन्तु अब यी मनिख गेंदा का फूलों से अर्घ्य चढाँदन।

अल्लु - अरे पर जरा विचार कारो !

मुंगरी - हाँ अवश्य ही प्रश्न मीमांषा लैक च।

लुब्या - तुम सब्युं तैं सुचण चयेंद कि अनायास ही गेंदा की महत्ता बढ़ तो क्या कारण छन?

रामबांस - अर फिर दुसराक उन्नति , हुन्यार , गुणों से कबि बि ईर्ष्या , जलन   करण  अफीकुण नुकसानदेय  , हानिकारक  हूंद।

सबी फूल - तुम सब तो दक्षिण अमेरिकी वनष्पाति  छंवां तो तुमन तो गेंदा का फूल की  ही तरफदारी करण।

कद्दू - ह्यां ! उन त मी बि दक्षिण अमेरिकाक वनष्पति छौं पर एक बात बोली द्यूं ! जब पृथ्वी माँ मनुष्यों राज च तो मनुष्य वो  ही वनष्पती या जंतु तैं पसंद कारल जैक विकास , वृद्धि , वंशवृद्धि सरलता से अर जु अधिक लाभदायी होलु अर इनि किस्मों वनष्पति व जंतु तैं परिश्रय द्यालो।  यही ये युग कु चरित्र च , चाल -चलन च , संस्कृति विशेषता च। अर गेंदा का फूल उगण मा सरल च , दिखेण मा बिगरैल च , द्वी चार दिन तक ताजा रौंद तो सुगम्य से ट्रांस्पोर्टेब्ल च , गेंदा का प्रयोग बहुत जगा हूंदन तो गेंदा प्रतियोगिता मा अग्नै छ कि ना ?





 

Copyright@  Bhishma Kukreti  4/10 /2014     
*लेख में  घटनाएँ ,  स्थान व नाम काल्पनिक हैं । लेख  की कथाएँ , चरित्र व्यंग्य रचने  हेतु सर्वथा काल्पनिक है

Garhwali Humor in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower, Himalayan Satire in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower , Uttarakhandi Wit in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower, North Indian Spoof in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower , Regional Language Lampoon in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower , Ridicule in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower , Mockery in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower, Send-up in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower, Disdain in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower, Hilarity in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower in India, Cheerfulness in Garhwali Language about Popularity of Marigold flower in India; Garhwali Humor in Garhwali Language from Pauri Garhwal about Popularity of Marigold flower in India; Himalayan Satire in Garhwali Language from Rudraprayag Garhwal about Popularity of Marigold flower in India; Uttarakhandi Wit in Garhwali Language from Chamoli Garhwal about Popularity of Marigold flower in India; North Indian Spoof in Garhwali Language from Tehri Garhwal about Popularity of Marigold flower in India; , Regional Language Lampoon in Garhwali Language from Uttarkashi Garhwal about Popularity of Marigold flower in India; Ridicule in Garhwali Language from Bhabhar Garhwal about Popularity of Marigold flower in India; Mockery  in Garhwali Language from Lansdowne Garhwal about Popularity of Marigold flower in India about Popularity of Marigold flower in India; Hilarity in Garhwali Language from Kotdwara Garhwal; Cheerfulness in Garhwali Language from Haridwar about Popularity of Marigold flower in India;

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
Recording of Farmland /Cultivated Land in Garhwal Period of Pal /Shah Kingdom

Administration, Social and Cultural Characteristics History of Garhwal in Shah Dynasty -10 

History of Garhwal including Haridwar (1223- 1804 AD) –part -199       
   History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -447 
 
                       By: Bhishma Kukreti (A History Research Student)

               According to Trail, the Daftari office in Shrinagar used to keep records of land, forest of villages. The land was measured by seed or sowing capacity of the land. The farmland was having the name of owner in the record.
 Perhaps, Hari Krishna Raturi offered Jatiy Itihas or Caste History from the land records. The branch of Daftari office was called Pargana Shakha and Pargana Shakha also kept agricultural land record.
  The record Keepers of daftari office and Pragana office used to get salary as commission from tax and manytimes, record kepeprs were given Jagir or That.
 The measurement system had much weakness in Garhwal Kingdom. Once, the record was written then there were no changes for centuries. Though there was always enhancement in cultivated land that was not recorded.
 There was a surprising fact that when the record of cultivated land was recorded for Sankalp, Raut or Jagir, the record keeper used to write double of the actual land.
                             Non Cultivated Land

            There was no system of recording the village boundaries or recording of non cultivated land. The village boundaries were by natural division that is by Gadan (rivers or rivulets), hill (Danda) etc.  There was no system of recording the extension of village cultivated land by any means. When a family needed new land the family members would dig counters in unoccupied land and would establish house etc there. There was no such system in Garhwal Kingdom for knowing the new extended cultivated land.
 In record, only village name, cultivated land and the owner name was recorded.



Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 4/10/2014
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -448
(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
History of Garhwal from 1223-1804 to be continued in next chapter ….
XX    
Notes on South Asian Modern Period  History of Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Pauri Garhwal; South Asian  Modern Period   History of Chamoli Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Rudraprayag Garhwal;  South Asian Modern  History of Tehri Garhwal;  South Asian Modern  History of Uttarkashi Garhwal;  South Asian Modern Period   History of Dehradun, Garhwal;  Modern  History of Haridwar ;  South Asian Modern Period   History of Manglaur, Haridwar;  South Asian Modern Period   History of Rurkee Haridwar ;  South Asian Modern Period   History of Bahadarpur Haridwar ; South Asian Modern Period  History of Haridwar district, History of Characteristics of Garhwal Kings Shah dynasty ,  to be continued

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                            व्यंग्यात्मक कैपणि बोल (कहावतें  )

                              गढ़वाळि व्यंग्यकोष -भाग -19


                      Garhwali Satirical Dictionary part 19

 
                          चबोड़्या  --- भीष्म कुकरेती

 

गुस्सा कथगा बि गरम हो वु तैडु नि उस्ये   सकुद ! (नाइजीरियाई कहावत )

नाटा मनिख तैं लड़का समजणै भूल नि करण चयेंद (नाइजीरियाई कहावत )

मुर्ख लोगुं समूह की तागत तैं कम नि अंक्याण चयेंद ( उगांडा की कहावत )

जैक पुटुक चलणु हो (दस्त लगण ) वै तै बगैर बतायां गुदनड़ो बाटू मिल ही जांद या रस्ता पता चल ही जांद ( उगांडा की कहावत )

एक म्वारक काटणो मतबल यु त नी च कि मधुमख्युं सरा  छत्ता ही तोड़ दिए जावो ! (केन्या की कहावत )

बच्चा जु बेडुक डाळ मा चौढ़िक दिखदु वी एक प्रौढ़ खड़ु ह्वेक देख सकुद ! ( पश्चिम अफ्रिका की कहावत )

जु घाम घी गळान्दु वी घाम गिल्लू कीच बि सुखान्दु ( नाइजर की कहावत )

अपर गल्वड़म बैठ्युं माख तैं थप्पड़न नि मारे जांद ( घाना की कहावत )

बुगठ्याक  किराण से बुगठ्या  बलि चढ़न से नि बच सकुद ( नाइजीरिया की कहावत )

यदि तुम  ख़ूबसूरत नी छंवां  त तुम  तैं नाच सिखण चयेंद या गीत लगाण सिखण चयेंद ( अफ्रीका  की कहावत )

पीठ कथगा बि जल्दीबाजी मा ह्वावो रौण पीठन  पैथर ही च ( लिसोटो  की कहावत )

 जु बांदर क्याळा छोड़िक घास खावो तो समज ल्यावो उ बखर च ( अफ्रीका  की कहावत )।

अंधा द्वारा खांणक मुख तक ठीक से लिजाण से उज्यळो अंदाज नि लगाये जांद ( अफ्रीका  की कहावत )।

पीठ कन्यान्द कन्यान्द दौड़े नि सक्यांद ( इथोपिया  की कहावत )

गू कथगा बि कम हो गुवाण त आली ही ना  (  गाम्बिया  की कहावत )

 

व्यंग्य शब्दकोश जारी रहेगा ……।
Copyright@ Bhishma Kukreti  4/c10//c2014
Garhwali Satire  Dictionary, Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in village Jaspur ; Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in Dhangu Patti ; Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in Dwarikhal Block ; Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in Gangasalan Pargana ; Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in Lainsdowne Tehsil ; Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in Pauri Garhwal ; Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in Uttarakhand; Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in Central Himalaya ;Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in  North India;Garhwali Satire  Dictionary collected and edited by born in South Asia ; Garhwali Satire Dictionary; Garhwali send-up lexicon; Garhwali spoof vocabulary; Garhwali lampoon glossary; Garhwali Satire phrase book; word list; Garhwali Humor, Satire thesaurus;   


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                       गढ़वाल का डम्फु क्यों रो रहा है ?

                     Physalis divaricata याने गढ़वळि  डम्फु   किलै रूणु च ?

         

                                चबोड़्या बैद ::: - भीष्म कुकरेती

बांज (पल्तिर कम घामौ डाँड़ौ छाल बिटेन )- अरे दक्षिण ढाल याने तैलु घामक डाँड़क छ्वाड़ स्यु को च रै रुणु इथगा जोर से ?

रिंगाळ (पल्तिर कम घामौ डाँड़ौ छाल बिटेन ) - अरे किलै च स्यु जू बि च ह्यळि  गड गडिक रुणु ?

बुरांस (पल्तिर कम घामौ डाँड़ौ छाल बिटेन )- ह्याँ क्या दुःख च तै तैं ? अर छ क्वाच सि रुंदाड़ ?

तिमल ( तौळ घाटीक सारी से)  - अरे इख मनिखों तैं नि दिख्यां कथगा साल ह्वे गेन धौं ! इख पहाडुं मा कृषि बंद हूण से हम तिमल , बेडू , खड़िक , भ्यूंळ निपटण वाळ छंवां तो बि हम  नि रुणा छंवां तो स्यु डाँड़ मा कु , किलै अर कैकुण रूणु च ?

डड्यळ घास - अरे यु दुफुट्या , पौधा डम्फु रुणु च।

लिंगड़  (पल्तिर कम घामौ डाँड़ौ छाल बिटेन ) - अरे नवंबर -दिसंबरौ मैना च तो तैपर त फल ऐ गे होला अर तैक फल का आवरण पर जू पत्ता जन छुक्यल बि सुखिक पीला ह्वे गे होला ?

संतराज - हाँ मि ये डम्फुक पड़ोसी क्या दगड्या छौं अर ये डम्फु का फल बि पकिक पीला ह्वे गेन अर मनिख येक फल द्याखिल तो वक मुख पर पाणी भोरे जाल।

कुंळै (मथि धार बिटेन ) -अरे ! जब सब कुछ ठीक चलणु च , स्यु पकि बि गे तो अफुकुण किलै रुणु च ?

संतराज - सुबेर बिटेन येन एक अखबारों कतर क्या पौढ़ कि सुबेर बटें इनि रूणु च अर बुनू च गढ़वळि बि हिमचली जन हुँदा तो आज वु मुंबई -दिल्ली का माल्लूं (Malls ) माँ बिराज दींदु।

बांज - अरे तै डम्फु तैं पूछ त सै कि अखबार मा क्या लिख्युं च ?

डम्फु (जोर जोर से रुंद रुंद )- रुण नी मीन ?

रिंगाळ (पलतिर बिटेन  जोर से धै ) - तै दू फुट्या -ति फुट्या पौधा कुण बोल कि   जथगा बी रुणाइ तू रो ले किन्तु अखबार पौढ़िक किलै रूणु छे ?

बांज (पलतिर बिटेन  जोर से धै ) - ह्यां अखबार माँ लिख्युं क्या च ?

संतराज - मीन बि पौढ़ यु अखबार।  लिख्युं च कि हिमाचल के गाँवों से मुंबई , दिल्ली , मद्रास के फ्रूट मार्किट और माल्स में  पीली रसबेरी याने Physalis divaricata  पंहुच गईं हैं।  ग्राहक बड़े चाव से पीली रसबेरी खरीद रहे हैं।  ग्राहक  बड़े चाव से डम्फु फल खा रहे हैं। ग्राहकों को पता है कि यह पौधा आयुर्वेदिक आषधि के रूप में प्रयोग होता था।  इसके जड़ों से मधुमेह की बीमारी और अन्य कई बीमारी में आषधि के रूप में प्रयोग होती थीं। और खांसी, अल्सर , पित्ती के रोग आदि में भी औषधि के रूप में प्रयोग होता था, डम्फु  के फलों से लोग मुंबई में जैम व अन्य पुडिंग , डिजर्ट भी बना रहे हैं।

आगे समाचार पत्र लिख रहा है कि हिमाचल के किसान जो सेवों का व्यापार करते हैं वे डंफुओं को जंगल से इकट्ठा करवाकर कारोबार कर रहे हैं और अपनी पारम्परिक आय /इनकम में वृद्धि कर रहे हैं।

लिंगड़  (पल्तिर कम घामौ डाँड़ौ छाल बिटेन ) -  तो इख्मा रुणै बात क्या च कि हिमाचल वालों की , उधर नेपाल वालों की , कश्मीर वालों की जंगल उत्पादन से इनकम बढ़ रही है ? भै यु इनकमौ दुःख त गढ़वळि -कुम्मयों तैं हूण चयेंद ना कि हम पेड़ पौधों तैं।

डम्फु - अरे मनुष्य यदि हमर प्रयोग नि कारल तो हमारी साखी , हमारी जाती , हमारी जनरेसन ही खत्म नि ह्वे जाली ? जब मनुष्य इख गढ़वाळ मा हम तैं खांदु छौ तो हमर तादाद बि बढ़दी छे अर हम सुखी छया।  म्यार हिमाचली भाई -बंधुओं की तादाद बढ़नी च अर हम गढ़वाली डम्फुओं तादाद घटणी च।  उख हिमाचली डम्फुओं नाम अर प्रयोग हिन्दुस्तान का नगर -नगरों मा बढ़णु च अर गढ़वळि डम्फु खज्याणा छंवां।

तिमल ( तौळ घाटीक सारी से)  -हाँ या बात त सै च गढ़वळि -कुमाउनी समाज की अनदेखी से हम सब खज्याणा छंवां।

बांज - याँ जब गढ़वळि -कुमाउँन्यूं तै इ नी पड़ीं च त हम वनष्पति क्या कौर सकदां ? जब ऊँ तैं अपण इनकम बढ़ानो नी पड़ीं च तो हमम चुप रौणो अलावा क्या काम च भाई ?

संतराज - हाँ हम त अपण अनुकूलन का गुणों से ज़िंदा रै जौंला।  यी मनुष्य क्या कॉरल धौं >

सबि -किस किस को रोएँ किस किसको हँसे आराम बड़ी चीज है आओ चैन से सो जाएँ !

डम्फु - में से तो यु असह्य बेदना नि सयाणी च।

सबि - ठीक च तो तू भी प्रवासी गढ़वळि अर कुम्मयों तरां हल्ला कौर, रो पीट , लेख लिख , महानगरों माँ भाषण दे कि पहाड़ों मा कुछ हूण चयेंद , पहाड़ों में कुछ होना चाहिए।

संतराज - अर जब बारी आओ कुछ करणो तो मुख लुकैक बिदेश भाजी जावो।


 

Copyright@  Bhishma Kukreti  5 /10 /2014     
*लेख में  घटनाएँ ,  स्थान व नाम काल्पनिक हैं । लेख  की कथाएँ , चरित्र व्यंग्य रचने  हेतु सर्वथा काल्पनिक है


 
Garhwali Humor in Garhwali Language, Himalayan Satire in Garhwali Language , Uttarakhandi Wit in Garhwali Language , North Indian Spoof in Garhwali Language , Regional Language Lampoon in Garhwali Language , Ridicule in Garhwali Language  , Mockery in Garhwali Language, Send-up in Garhwali Language, Disdain in Garhwali Language, Hilarity in Garhwali Language, Cheerfulness in Garhwali Language; Garhwali Humor in Garhwali Language from Pauri Garhwal; Himalayan Satire in Garhwali Language from Rudraprayag Garhwal; Uttarakhandi Wit in Garhwali Language from Chamoli Garhwal; North Indian Spoof in Garhwali Language from Tehri Garhwal; , Regional Language Lampoon in Garhwali Language from Uttarkashi Garhwal; Ridicule in Garhwali Language from Bhabhar Garhwal; Mockery  in Garhwali Language from Lansdowne Garhwal; Hilarity in Garhwali Language from Kotdwara Garhwal; Cheerfulness in Garhwali Language from Haridwar;

 

Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22