Author Topic: Articles By Bhisma Kukreti - श्री भीष्म कुकरेती जी के लेख  (Read 1127345 times)

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
             ह्यूंद पर गढवा ळी मा कविता फड़कि -३
               (Poetries on Autum , Winter, Snowfall in Garhwali Language)

                               भीष्म कुकरेती
                   
              ह्यूंद पर एक लोक गीत
       
गढवाळ मा ह्यूंद एक महत्व पूर्ण मौसम /ऋतु च. हेमंत का बाद या बग्वाळ , गोधन, इगास का बाद

खेती को काम कम ही रै जांद अर पहाड़ कि जनानी हुय्न्द का बगत घास, लखड़ निडाणो बान घास  लखड़

मा व्यस्त रौंदा छया . पूस का मैना माने मैत /मायका कू मैना अर ब्वारीयूँ तैं  अपण मैत जा णो मौका

मिली जान्दो छौ . पूस मा मैत जाण पर लोक क्लाकारु न भौत सा लोक गीत गंठयाँ/रच्याँ  छन

      जब प्रवास आम ह्व़े गे  त जनानी मंगसीर - पूस मा अपण कजे (पति) तैं मिलणो देश (प्रवास मा की जगा )

जाणे इच्छा करदी छे अर याँ पर भौत इ प्रसिद्ध लोक गीत इन  च :

  कब आलो ह्यूंद मंगसीर मैना , हे ज्योरू ! हे ज्योरू मीन दिल्ली जाण

   हे ज्योरू होटल की रुट्टी उखी खाण ,  हे ज्योरू ! मीन दिल्ली जाण

  कब आलो ह्यूंद मंगसीर मैना , हे ज्योरू मीन दिल्ली जाण

  प्यायी सिगरेट फेंकी चिल्ला, प्यायी सिगरेट फेंकी चिल्ला

घुमणो कू जाण मीन लाल किल्ला , हे ज्योरू लाल किल्ला

कब आलो ह्यूंद मंगसीर मैना , हे ज्योरू मीन दिल्ली जाण

 आलू गोभी को बणाये साग , आलू गोभी को बणाये साग

 घुमणो को जाण मीन कारोल बाग़ , हे ज्योरू करोला बाग़

  ' हे ज्योरू ..' लोक गीत वै बगतो सामजिक परिस्थिति बयान करण मा

भौत ई सक्षम च . लोक गितांगो योही त kamaal  च बल समौ का गीत गंठयाँदन/रचदन   

                आजौ /आधुनिक कवितौं मा ह्यूंद

   
            अबी तलक जग्गू नौडियाल अर बीना बेंजवाळ  की ह्यूंद पर लिखीं

कवितौं छाण निराळ कार अर पायी कि दूयूँ का कवितों मा विषय, अनुभूति, अनुभव ,

प्रतीक बिलकुल बिगल्यां छन . छन दुई कविता ह्यूं पर हरेक रूप मा द्वी

बिगळयाँ  छन. अर कैन बि भाषा को योही इ सुभाग/सौभाग्य होंद बल

एकी विषय पर बिगळी कविता ह्वावन अर बिगळयूँ भाव पैदा कौरन . जग्गू अर बीना

क कविता हर मामला मा अलग छन

    कवि गोकुला नन्द किमोठी न ह्यूंद पर निखालिस कविता त नि गंठयाई/रची पण

चै ऋतु कविता मा 'ह्यूं' का वर्णन बड़ो बढ़िया ढंग से कार अर या तीसरी ह्यूं पर कविता

जग्गू नौडियाल अर बीना बेंजवाल से बिगळी च . गढवा ळी को यो सुभाग च येकी विषय पर

तीन तरं की कविता :

                ह्यूंद
 
कवि : गोकुला नन्द किमोठी

रचना काल : १९७९


ह्यूं भरीं डांडी काँठी ,

पोथलूं  का ट्वल ऐग्याँ

हेमंत औण वाळ

घर घर रैबार देग्याँ.

ओबर्युं मा कछेड़ी लगीं

तापेंदी आग छ.

बांजै की खूंडकी  जगीं ,

गौथुं को साग छ .

भट्ट बुकोंदा कथा

राजा राणी की लगीं

मंगसीर पूस कनी

दीदी मैत्वाड़ ऐगीं.

     सर सर सस्राट लग्युं

     झड़झड़   पातकु लैगे

     ठंडो बथाऊं पाल़ो 

    शिशिर लेकी ऐगे .

   भौं की संगरांद औंदी

  फगुण होळी च , बसंत बाटु हेन्नी छ



किमोठी न ह्यूंद तैं प्राकृतिक बदलाऊ मानी

अर जन गाँव मा होंद उन्नी वर्णन कार . वर्णन मा क्वी

फोकटिया बात ना. जन होणु तन्नी बताई . इख तलक कि

अप ण तर्फां क्वी सन्देश या विचार बि दे . या च किमोठी

की सरलता , सौम्यता .

 Copyright @ Bhishm Kukreti

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1

                Deepak Nach-Gan : An Ancient Garhwali  Folk Lamp Dance-Song

                                                     Bhishm Kukreti        
                           Deepak dance –song sequence is very old tradition in Garhwal. This type of dance is also performed in other territories worldwide.
    There are two main aspects of Deepak or lighted lamp dance and song.
  In past age, when the king or his warriors used to return after winning a battle, the wives used to welcome the winning soldiers by Arti (lighted lamps) and the dancers used to dance with putting lamps on saucers on both hands. The women dancers keeping lamps on their palms used to dance in circle. The singers used to sing praising songs along with dance.
 Now days, this tradition is no more.
 However, Badi-Badan (traditional professional class of Garhwal) still performs the Deepak or Lighted lamp dance. it is said that the daughters of Rawan  initiated the Deepak dance in this world for pleasing lord Shiva.  Since, Badis are part of lord Shiva, Badis perform the Deepak dance-song with devotion.

  There is also sequence of specific music and song along with Deepak dance and will be discussed on last part of this write up
 The lighted lamp dance is also common in many parts of world as :
 
                Panddanggo  sa Llaw dance of Philippines

  Panddanggo sa llaw folk dance of Philippines is very old folk dance and the dance is originated in a island   Mindoro in Philippines.  The dance light reproduces the fireflies at dusk and at night.
  The dancer has to balance oil lamp on head and two lamps each on each hand. The exciting music and song   are used with the Panddanggo sa Llaw dance.
             Yuhang Rollimg Lamp Dance of China

 Rolling lamp is very old (800 years old) dance of Wengmei area of Zhejiang. The balls of rolling lamps are made of bamboo strips and were used for showing power or prowess of dancers. In centre of roll there is bamboo apparatus used for keeping lamp or now candle.
 The dance was performed for fairs and lantern festival
              Fawn Tai dance of Thailand

   Fawn Tai folk dance is still popular in Thai land from old age. In ancient time the dance was popular among common men and royal families too. The candle is kept on galas and glasses are put on hands and then dancer dances in various poses. Fawn tai  is purely a dance pattern and not acting.
                Cumbia in Latin America

   In Latin America, Cumbia is a genre of folk dance and in many dance sequence, the woman dance with lighted candle on her hands.
                          Deepak Folk Dance Music -Song in Garhwal

  The music with Deepak dance is melodious and a slow in rhythm. In old age, there were specific songs sung for Deepak dance but now days, the songs are sung by Badis as per the choice of audience as the following song:
जय-जयो शुभ घडी आई
जय जयो शुभ दिन आयो
माट औ दीवा कबास क बत्ती
तिलूं तेल, जागो दीवा पूरी पूरी रात

Copyright@ Bhishm Kukreti , Mumbai 2011

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
    Syun/ Sui Nach Gan:  A Garhwali Folk Dance-Song of Catching Needle by Mouth and Dancing

(Folk Dance of Garhwal, Traditional Dance of Uttarakhand, Himalayan, Indian Folk Dances)
                                  Bhishm Kukreti
 
Syun  Nach Gan or  Needle Dance Song of Garhwal is very artful,  entertaining ,crafty and it requires dancing capability ,dancing caliber and dancing competency . For commencing the Syun/Sui/needle dance, the needle or needles are kept on a table of stone above the ground.  The female dancer fist keeps needle on her mouth or on tongue and then keeps on the table or on the stone kept on higher position of ground. While dancing the professional class dancer (Mirasan or Badan) catches Syun/sui/needle by tongue or mouth by keeping her back on ground side. Many times, Miraan or Badan takes a round jug (lutya), glass (gilas) by their teeth too at performing Sui/needle dance.  The body of female dancer requires much flexibility for performing the Syun/Sui/needle dance as the dancer has to bend and dance with caliber.
     The badi or Mirasi plays musical instrument as Dhulki or Hudkee and sings the song while female dancer dances the needle dance. The dancer catches needle at the time of intermission of song.  The badi/mirasi plays Dholki/Hudki with very slow rhytham while dancer is catching needle by her tongue or mouth.
 There is no fix type of song for the Syun/Sui/needle Garhwali folk dance. However, modst of the songs are agile in nature and entertaining too.
 Here is an example of syun/Sui/Needle Folk dance of Garhwal,
                     स्यूण/सुई नाच -गाण

हे लठयाळी दादू कैकी बौराण छे ?
धुंवा सी धुपळी , पाणी सी पथळी
केल़ा सी गळखी , नौण सी गुंदकी
दिवा जसी जोत , कैकी बौराण छे ?
इनी मेरी होंदी जिकुड़ी मा सेंदी
बादळ सी झडि दुबला सी लड़ी
भ्यूंळ सी सेटकी, लाबू सी ठेलकी
नाक मा च तोता, जीभ मा क्वील
आखौं मा आग, गाळऊँ मा बुरांस .
हूड़की सी कमर , कैकी बौराण छे ?
इनिम्मेरी हुंडी हथकूळी मा सेंदी
बांदू मा की बांद , चांदु मा की चाँद
चीणा जसी झाम , पाळीण्गा सी डाळी
हिसर की सी डॉळी , कैकी बौराण छे ?
घास काटद काटद बणि छे गितांग
स्वामी गें माल चिट्ठी आई नी च
कनू निर्दयी होलू जु बिसरदू ईं तैं
हे लठयाळी दादू कैकी बौराण छे ?

Garhwali Folk Song for Needle Dance


Whose wife is this lady?
(She is as )
Airy as smoke, thin as water
Smooth as banana, soft as butter
Bright as wick light of lamp, whose wife is this lady?
If she were my wife, I would have kept her on my heart.
She is as
Rain of cloud, strand of green grass
Flexible as branches of Bheemal, thelki od leaves
Bud of Fyunli, Whose wife is this lady?
Nose as parrot , tongue as Koyal/cooko
Fire on eyes, cheek as Burans /Rhododendron
Waist is Hudki,   Whose wife is this lady?
If she were my wife, she would be on my palm
Beautiful most of beautiful women, the moon of moons
Ear of Chani cereal, tender as spinach plant
Fruit of Hisar, whose wife is this lady?
She has become a singer by cutting grass or her work has been grass cutting only
Her husband has gone to plains/city, did not post a letter at all
He is cruel that forgotten her 
Whose wife is this lady?

Song Source: Dr Govind Chatak and Dr shiva Nand Nautiyal

Copyright@ Bhishm Kukreti, Mumbai 2011
To be continued- Folk dance of Garhwal, Traditional Folk Dance –Song of Uttarakhand, Himalayan Folk Dance Song series …..

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1

 
                   क्य मि बुढे गयों ?                   
   
                    भीष्म कुकरेती


          फिर बि  मै इन लगद मि बुढे गयों!

         ना ना मि अबि बि दु दु सीढ़ी फळआंग लगैक चढदु . कुद्दी मारण मा अबि बि मिंडक में  से जळदा छन.

फाळ मारण मा मि बांदरूं  से कम नि छौं . काची मुंगरी मि अबि बि बुकै  जान्दो अर रिक अपण

नै साखी/न्यू जनिरेशन   तैं बथान्दन बल काची मुंगरी कन बुकाण सिखणाइ त भीसम मांगन सीखो.

कुखड़ , मुर्गा  हर समय खाण मा म्यार दगड क्या सकासौरी कारल धौं! बल्द जन बुसुड़ बिटेन 

भैर नि आण चांदो मि रुस्वड़ मा इ सेंदु जां से टैम कुटैम खाणो इ रौं . दंत ! बाघ का या कुत्ता का

इन पैना दांत नि ह्वाल जन म्यार छन . इना  गिच मा रान म्यार दान्तुं बीच मा आई ना कि रान को बुगचा

बौणि जांद . अचकालौ  जवान लौड़ उसयाँ बुखण /खाजा बि बुकावन त ऊँ  तैं कचै , डीसेंटरी ह्व़े जांद.

अर मि अबि बि अध्भड़यीं लुतकी , अध्काचू  अंदड़-पिंदड़ पचै जांदू. म्यार   अंदड़  अर जंदरौ पाट भै भुला लगदन.

  पण फिर बि मै इन लगद मि बुढे गयों!

             अब द्याखो ना जख पैलि लोग मै से मिल्दा था त हाई ! हेल्लो!  हाउ डू यू डू? कैरिक सिवा बर्जद छया अच्काल जब

 बिटेन मि रिटायर होंऊ त लोग बाग़  हाथ मिलाणो जगा पर म्यार खुटुन्द सिवा लगौन्दन. ज्वान, अध् बुधेड़

जनानी  खुटुन्द सिवा   लगावन त बुरु नि मन्यान्द  पण जब बौ की उमरवाळी कज्याण तुम तैं खुटुन्द सिवा

लगाण बिसे जाव त कखी ना कखी मगज मा बात बैठी जांद ,  मन मा आई जांद बल मि कखी बुड्या त नि ह्व़े ग्येऊँ .

         पैल जब क्वी अपण छ्व्ट या बड़ा ज्वान नौंन -नौन्याळी क परिचय करांद छया त बुल्दा छया, " बेटा अंकल को

हाई करो ! हल्लो! करो!" अर अब !!! य़ी लोक बुल्दन , " बेटा ! दादा जी तैं सिवा लगाओ , प्रणाम करो जैसे  तुम

अपने ग्रैंड मदर याने  नाना नानी को प्रणाम करते हो". अर मै कुण हुकुम बि दीन्दन  बल ," कुकरेती जी ! आप अब बुजुर्ग ह्व़े गेवां त

 ज़रा बच्चों तैं आशीर्वाद दे दवाओं !'.  बस एकी साल मा मि अंकल से ददा ह्व़े गयों ? . रिटायर हूण से पैल अंकल

अर रिटायर हूणो परांत ददा, ग्रेण्ड पा?

 इथगा फरक ?

       जब तलक मि रिटायर नि ह्व़े छौ त मि कखी बि भैर देस घुमणो जान्दो छौ त क्या जवान क्या बुड्या मै से टूरीस्ट प्लेस की

पूरी जानकारी लीन्दा छया अर अब ! ये मेरी ब्व़े ! अब त लोक बाग़ मी तैं कख घुमणो जाणो अर कख नि जाणो बारा मा

मै अड़ान्दा छन, सिखांदा छन . अब द्याखो ना   रिटायर हूण से पैल मीमा  सात आठ इयर लाइन्स की फ्री फ़्लाइंग स्कीम

का टिकेट छया अर मि वांको फैदा अब ल़ीणो इ रौंद. परसि पुण मि फ्री  स्कीम मा बैन्कौग अर पटाया ग्यौं. बस जनि कत्ति

पछ्याण वालूं तैं पता चौल बल मि बैन्कौग अर पटाया टूर पर ग्यौं त हरेक मै तैं ना म्यार नौनु अर मेरी नौनू ब्वारी तैं

समझाणा बल भीषम की या उमर च बैन्कौग अर पटाया जाणे  की . अरे भीष्म तैं त बदरीनाथ , साईं बाबा , वैष्णो देवी क

जात्रा पर जाण चएंद . अर छै मैना पैलि जब मि नौकरी मा छौ अर मि मकाओ गे छयो त य़ी लोक मकाओ मा छोरी कन होंदन,

मकाओ की वैश्या अर भारत की वेश्याओं मा क्या फरक होंद अर मी जब  मकाओ की वैश्याऊँ क नख सिख वर्णन करदो छौ त

बड़ा रौंस/मजा से सुणदा छया अर ज़रा कम वर्णन करदो छौ त कत्ति नराज बि होंदा छया की मि ठीक से वैश्याऊँ वर्णन नि करणों

छौं अर अब य़ी लोक मै त ना म्यार नौनु-ब्वारी तैं सलाह दीणा छन बल भीषम की उमर बद्रीनाथ-केदारनाथ जात्रा की च.छै इ  मैना

मा इथगा फरक !

       अब द्याखो ना ! सी पर्सी मि उद्योगपति काल़ा जी क कौकटेल पार्टी मा गयों . बड़ो लौन मा पार्टी छे . भौत ही बढ़िया

 इंतजाम छौ. पण यीं दें म्यार दगड कुछ अजीब हे ह्व़े . जु बैरा शराब लेकी पौणु/मैमानू  खुणि  ट्रे मा शराबौ गिलास

ल्हेकी घुमणा छया वो मै देखीक ही हौर बैरौं तैं भट्यान्दा  छया बल , " अरे जौनी ! या अरे पोनी !अंकल के लिए कोल्ड ड्रिंक लाओ".

मतलब बैरा बि ...

   पार्टी मा निखालिस कौकटेल को ख़ास इंतजाम छौ. मेरी इच्छा ह्व़े की मि उख कौकटेल 'ऑन द रौक' 

(रल़ो मिसौ वळी शराब अर सिरफ़ बर्फ)    पीउं . पण जनी मि  कौकटेल कौंटर मा ग्यों क़ि पछ्याणक वल़ा बुलण बिसे गेन बल ,

: कुकरेती जी ! आपक वास्ता कोल्ड ड्रिंक को कौंटर सी प्वार तरफ च .". अर पैलि य़ी लोक मी मांगन कौक्स  रिवाइवल, मोड़ी मिस्ता,

कैफ ज्यूरिक , हैंकि पिंकी, बे ब्रीज , ब्लू हवाई  जन कौकटेल क़ि पूरी जानकारी लीन्दा छया . अर अब यि लोक बुलणा  छन बल " कुकरेती जी ! आपक वास्ता

कोल्ड ड्रिंक को कौंटर सी प्वार तरफ च .."

इथगा फ़रक !

              ड़्यार म बि  कुछ इनी हिसाब च . मि बीसेक दिनु बान देहरादून जाणो छौ त मि बाजार बिटेन पछ्याणक दूकान बिटेन नीलो, पिंगल़ो, हूरो, लाल

रंग की चार टी शर्ट लायुं . श्याम तलक मेरी घरवाळी  अर ब्वारी दूकान मा गेन अर मटमैल्या , कनफणि सी रंग की टी शर्ट बदली कौरिक ल़े आइन .

जब मि नाराज होऊं त कज्याणिन ब्वारी अगनै करी दे अर नौने ब्वारी बुन बिस्याई, " पापा !  अब इस उमर में  आप पर फास्ट कलर की टी शर्टें

सूट नहीं करतीं हैं अब तो आपकी उमर सोबर कलर कपड़ों  की है. फास्ट कलर विल नॉट सूट यू ."

मतबल   छै सात इ मैना मा मेरी उमर फास्ट कलर (भड़काऊ ) की नी  रै गे !  .

 मेरी समज मा नी आणू   बल अबि त मि सरैल से तंदुरस्त छौं फिर यि लोक रिटायर हूण तैं बुड्या होणे निसाणी किलै समजणा छन ?

ज़रा तुम इ बथावदि बल क्य मि बुढे गयों ?

 Read More about Garhwali Satire, Read about Kumauni Satire and Humrous literature, Read more about Himalayan Satire and Humrous Literature on Next.....
Copyright@ Bhishm Kukreti


 

 



 



 
 



 

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
              सत्य देव दुबे : दुन्या का एक महानतम  स्वांगकार /नाटककार 

          (Tribute To Great Dramtist महान नाटककार तै पश्त्यौ )
 

                          भीष्म कुकरेती
              जु गढ़वाळी -कुमाउनी भासौ साहित्यकार, स्वांगकार (रंगकर्मी) अर फ़िल्मकारूं मकसद

कुमाउनी-गढवाळी भाषौ विकास करण च त यूँ तैं कुछ इन करण पोड़ल की जु भैर वाळ बि गढ़वाळी-कुमाउनी

साहित्य/स्वांग/फिलम की छ्वीं लगावन मतबल भैरवाळ बि गढ़वाळी-कुमाउनी की  बात कौरन.

 अर यांखुणि कुमाउनी -गढवाळी साहित्य कर्मी , रंगकर्मी , फिलमकारुं को   भग्यान सत्य देव दुबे क काम काज को

छाण निराळ/ निरीक्षण करण जरोरी च . किलैकि महान मनिखुं छ्वीं प्रेरणा बान भौत काम की बात होंदिन.

        यो ठीक च सत्य देव दुबे क काम क्लासिक स्वांग या फिलम बणोऊण मा च पण हम तैं टक्क लगाण चयेंद

बल क्लासिक/नया ढर्रा क  साहित्य/स्वांग से इ मास साहित्य अर मास स्वांगूं /फिल्मों निर्माण होंद .गढवाळी -कुमाउनी

भाषौ अन्दाळ/परेशानी या च बल यूँ भाषों मा क्लासिक स्वांग या फिल्मों बारा मा घड़ये/सुचे  ही नि जांद.हाँ कबि जब

भगवान् स्वरुप ढौंडियाल का 'अदालत' अर 'मंगतू बौळया' या राजेन्द्र धषमाणा क 'अर्ध ग्रामेश्वर' स्वांग खिले ग्याई  छ्या

त बात इ कुछ हौरी छे

  अच्काल अनुज जोशी क 'बाघ' देखिक बुले सक्यांद बल फिल्म कर्मी बि नया ढर्रा  की  सार्थक   फिलम बणाणे कोशिश त करणा इ छन भै!

    कुमाउनी-गढवाळी जन भाषों क साहित्यकार/रंगकर्मी/फिलम कर्म्युं    तैं सत्य देव दुबे से प्रेरणा ल़ीण  जरोरी च .

        सत्य देव दुबे (१९३६-२०११) क्या नि छौ वो एक थियेटर कर्मी, स्वांग लिख्वार; स्वांग करदार / कलाकार; स्वांग निर्माता, फिल्म

लिख्वार, फिल्म स्क्रीन-प्ले लिख्वार; फिलम करदार/कलाकार छयो.

         बिलासपुर मा जन्म्युं सत्यदेव मुंबई  आई त यांक बान छौ बल क्रिकेटर बौणल . क्रिकेट मा सत्यदेव दुबे न क्वी चौका-छक्का

त नि लगेन  पण नात्कुं मा खूब धूम मचाई .

    इब्राहिम अलका जी दगड मुंबई मा रंगकर्मी राई अर जब अलका जी दिल्ली ऐ गे त सत्य देव दुबे न अलका जी क

थियेटर ग्रुप से कथगा इ नाटक मंचित करीन.

   सत्यदेव दुबे न गिरीश कर्नाड क ययाति अर हयबदन , मोहन राकेश को आधे अधूरे; विजय तेंदुलकर क लिख्युं खामोश अदालत जारी है ,  बादल सरकार को एबंग इन्द्रजीत,
 
पगला घोडा, चन्द्रसेखर कु और तोता बोला अर कत्ति विदेशी भाषाओं क नाटक निर्माण करीन

   सत्य देव दुबे क कारण ही धर्म वीर भर्ती कु अंधा युग मचित ह्व़े अर यू नाटक हिंदी   टकूं  मा एक मील स्तम्भ च.

  सत्य देव दुबे न मराठी फिल्म 'शांतता कोर्ट चालु आहे ' अर द्वी छ्वटि  फिलम अपिरचित विन्ध्याचल अर तंग इन चीक फिलम बि बणेन

  सत्यदेव दुबे न निशांत, जूनून अर कलयुग हिंदी फिल्मों का डायलौग लेखिन. अंकुर, भूमिका अर विजेता हिंदी फिल्मुं डायलौग अर पटकथा लेखिन. दुबे न  मंडी क पटकथा बि लेखी .

   सत्य देव दुबे तैं पदम भूषण पुरुष्कार बि मील

    दुबे तैं  कथगा इ हौर सरकारी अर गैर सरकारी पुरुष्कार जन बेस्ट स्क्रीनप्ले , बेस्ट डायलौग अवार्ड बि  मिलेन

              हिंदी क मामला मा दुबे साफ़ छौ की यदि हिंदी राष्ट्रीय  भाषा च त हिंदी क ढौळ यूं पी अर एम् पी की ढौळ  नि होण चएंद तबी त

सत्य देव दुबे की नाटकूं हिंदी भाषा मा  अडगें की/क्षेत्रीय भाषाओं क पुट होंद थौ .

  अंगरेजी भाषा क मामला मा बि दुबे साफ़ छौ बल अंग्रेजी अब हिंदुस्तान की बिभाशा च त अंग्रेजी मा बि साहित्य/ड्रामा उनि प्रेम से , बौळ(हवस)  से

रचे जाण चएंदन जन हम हिंदी, मराठी, कन्नड़ी कन्नादी साहित्य/ड्रामा रचदवां . गिरीश कर्नाड को बुलण छ बल इलै त सत्य दुबे ण अंगरेजी स्वांगु/

नाटकूं निर्माण बि करी 

  सत्यदेव दुबे कथगा इ कलाकारून तैं स्वन्गुन मा जनम दे या यूँ नाटककार /कलाकारूं   तैं नयो  जनम  दे जन की अमोल पालेकर,

अमरीश पुरी, सोनाली कुलकर्णी , गोविन्द निहलानी, हिदायत स्वामी  आदि .

 कत्ति नाटककारूं बुळण छौ बल सत्य देव दुबे अंग्रेज निर्देशक जोआन लिट्टलवूड जन संज्ञान दीन्दन पण दुबे का प्रेमी बुल्दन बल सत्य देव दुबे त बस सत्य देव दुबे छौ


     सत्य देव दुबे तैं पशत्यौ (मरणोपरांत श्रधांजलि) दींद दें हम तै दुन्या क महान नाटक कारुं जन अयेससाइलस, गुआन हँगिंग  शेक्सपियर, इस्बन, कालदीरों,  लोप वेगा, बर्नाड शौ,अगस्त विल्सन, बक्केट, चेखव, इस्बन, टेनिसी विलियम्स , एडवार्ड अल्वी , युजिन नील, कैरल चर्चिल, लॉसन, डा टेश ओन्यूइ,  भवानी दत्त थपलियाल, स्वरुप ढौंडियाल तैं  बि पश्त्यौ (श्रधांजलि) दीण इ चएंद.

   Copyright @ Bhishm Kukreti

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1


              Nat Nati Nach Gan : The Garhwali Folk Dance-Songs  Performed by Badi-Badan or Mirasi-Mirasan

       (Garhwali Folk Dance-Song, Traditional Dance-Songs of Uttarakhand, Himalayan Folk Dance –Songs )

                                                Bhishm Kukreti
               In Garhwal, Badi and Badan are the professional dancing-singing class It is said that Badi and Badan were born from wet dirt from the body of Lord Shiva while he was performing a vigorous dance and perspiring.
               Dr Govind Chatak and Dr Shiva Nand named for some folk dance-songs as Nat-Nati Nrity Geet which, are entertaining and humorous too.
 Theere is fixed songs or dance for Nat Nati dance-songs. The only condition is that the songs and dance should be entertaining and fast rhythm on dances. The Mirasi-Mirasan another Garhwali professional class of dancers-singers also do the same performances.
   The following song is very agile and humorous song for Nat Nati dance

          नट नटी नाच गाण (नट नटी लोक नृत्य गीत )
            Garhwali Folk Song for a Garhwali Nat Nati Folk Dance



                 अलसी, सिमानी चुची बौ
          अलसी, तू रौंदी कख छे ?
                      तै मथ्या गौं !
                अलसी , तेरा यार कत्ती ?
                      एक बीसी नौ
          अलसी, तेरा भितर क्या च ?
                        एक फुटयूँ तौ
           अलसी, तेरा घिन कत्ति ?
                            एक डून्डी  गौ
           अलसी , तू खांदी क्या छे ?
                          एक डाळी जौ
          अलसी , सिमानी चुची बौ


Source: Dr Govind Chatak and Dr Shiva Nand Nautiyal
 
To be continued in Garhwali Folk Dance-Songs, Traditional Songs of Uttarakhand and Himalayan Folk Culture Series……..
Copyright @ Bhishm Kukreti

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                                लोकसभा मा क्य काम-काज हूंद भै  ?             

 ( Garhwali Satire, Garhwal Humorous essays, Satire in Uttarakahndi Languages, Himalayan Languages Satire and Humour )


                             Bhishm Kukreti

                 अच्काल पार्लियामेंट मा रोज इथगा हंगामा/घ्याळ होंद बल लोकसभा या राज्यसभा खुल्दा नीन

अर दुसर दिनों बान मुल्तबी/ 'ऐडजौर्नड फॉर द डे'  करे जान्दन.  बस याँ से पारिलियामेंट सदस्य बिसरी गेन , भूलि गेन

की लोक सभा या राज्य सभा मा काम काज क्य हूंद ?    एम् पीयूँ तैं अब पता इ   नी च बल लोक सभा या राज्य सभा सदस्यों मा क्वी कम

बि होंद.

                 अब सी पर्स्या की त  बात च . परसी मि अपुण एम्.पी (राज्य सभा सदस्य) दगड्या कु इख ग्यों बल मि बि ज़रा पार्लियामेंट

देखूं अर उख क्य क्य होणु च वांको जायजा बि ल्हीयूँ. अब जन कि मेरो दगड्या  बिना बातौ अहिंसक मनिख च

त वै तैं कमांडो की सेक्युरिटी त छ्वाड़ो एम् पी होंउस कुणि एक चौकीदार बि णि मील. म्यार दगडया एम्. पी. न

 बीस पचीस माख मारिन, दस पन्दरा मूस पकड़ीन अर  पिंजरा मा बन्द कौरिन अर औथेरिटयूँ   तैं बि दिखाई

तबी बि मेरो दगडया तैं जेड त छ्वाड़ो ए सेक्युरिटी बि नि मील उलटां   एक चौकीदार छौ वै तैं बि  के हैंक

नगर पालिका सेवक को इख भेजी दे . त मै तैं दगड्या एम् पी क इख जाण मा क्वी अट्टवांस/दिक्कत/ बेरियर

नि होंदी , जब जाओ ज़ब आओ . उन अच्काल इन मुस्किल ही होंद पण गांधी जी क सचा च्याला हों त  ह्व़े बि जांद .

      म्यार दगड्या अहिंसक एम् पी. ईं बगत बि जंग्या  अर बन्याण मा पुराणो मर्फी कलर टेलीविजन (यू मीन भेंट मा दे छौ)

मा हिस्टरी चैन्नेल मा क्वी इतिहासौ सीरियल देखणु  छौ. विचारू अहिसक गाँधी बादी एम् पी अबि बि माणदो बल 'हिस्टरी रीपीट्स इटसेल्फ़ बेकौज

नो बडी  लर्न्स फ्रॉम हिस्ट्री .'

 मीन ब्वाल ," हे! भै एम् पी ! काम पर नि जाण ?"

 अहिंसक गांधी बादी एम् पी न पूछ, " यू काम क्य हूंद ?"

" हैं !  पार्लियामेंट मा कथगा इ काम होंदन. जन कि जु तुम सरकारी पार्टी मा छवां त  मंत्री जी क बोल्यां पर ताळी बजाण अर मेज थपथप्याण

ही काम होंद. " मीन ब्वाल

अहिंसक गांधी बादी एम् पी न पूछ, : अछा ! अर हौर काम ?"

मीन अहिंसक गांधी बादी एम् पी तैं याद दिलाई , " अर जु तुम विरोधी पार्टी क एम्. पी. छवां त बस जब बि सरकारी एम् पी या मंत्री अपण बयान

दीण बिस्याई  कि घ्याळ करण बिसे  जाण . कुछ नी त शेम शेम बुलण बिसे जाण."

 " बस य़ी काम च ? " अहिंसक गांधी बादी एम् पी न फिर पूछ

" नही हौर काम बि छन जं कि कबि कबि टी वी कैमरा उना नि हो त जरा सी ऊँगी बि ल्याओ  ." मीन खुलासा कार

 अहिंसक गांधी बादी एम् पी न  ब्वाल , " ए मेरी ब्व़े ! और अच्छा उख उंगण बि पड़दो? हौर ..?"

 मीन फिर से याद दिलाणे पुट्ठ्या जोर लगाणे/ कोशिश करी , " नै जु पार्लियामेंट मा हो हल्ला , घ्याळ, घपरोळ  नि होणु राउ

त एम्. पी. सरकारी मंत्री से सवाल बि पूछी लीन्दन अर मन मारिक मंत्री जीयूं तैं सवालू जबाब बि दीणी पड़दन ."

" हे नागराजा ! हे ग्विल्ल!  बस / य़ी काम ! पण क्य क्वी बि एम् पी कुछ बि सवाल पूछी सकद ?" अहिंसक गांधी बादी एम् पी न पूछ

 " ना क्वी बि एम् पी अफिक सवाल नि पूछी सकद . एम् पी तैं वैकी पार्टी टैम दींद अर तबी एम् पी सवाल कौरी सकद ."मीन खुलासा कार

अहिंसक गांधी बादी एम् पी न अगनै  पूछ, " त अच्काल क्य हो णु च उख ..?"

मीन बथाइ,' अच्काल त द्वीइ  याने राज्य सभा अर लोक सभा मा कुछ नि होणु च बस सभा अध्यक्ष खुर्सी मा जनी बैठदन तन्नी पार्लियामेंट

मा घ्याळ/ घपरोळ होण बिसे जांद. स्पीकर सब्युं तैं शांत हूणे सल्ला दीन्दन पण  ना त हल्ला ना ही घ्याळ  अर ना ही घपरोळ बन्द होंद अर स्पीकर

पार्लियामेंट तैं दुसर दिनु खुणि अडजोर्न करी दीन्दन . अच्काल बस ई होंद .."

" य़ी स्पीकर क्य होंद? क्या यूंक काम बुलणों क काम हूंद .", अहिंसक गांधी बादी एम् पी न टक्क लगैक   पूछ

मीन बिंगाणों कोशिश कार," ना !  ना ! स्पीकर का मतबल स्पीक करण नी च मतबल स्पीकर इख सुणदो च , बुळणों काम त एम् पीज. या मंत्र्युं क होंद.

पारिल्यामेंट मा स्पीकर स्कूल कु क्लास  मोनिटर जन होंद "

अहिंसक गांधी बादी एम् पी न इन  पूछ जन बुल्यां कै हैंको प्लैनेट बिटेन  अयूँ   ह्वाऊ  , " एक बात त बतादी कि य़ी राज्य सभा, लोक सभा या पार्लियामेंट क्य होंदन भै?"

               अब मि क्य बथों बल लोक सभा, राज्य सभा या पार्लियामेंट क्य होंद. जै देस कु  पार्लियामेंट मा रोज/हर घड़ी  अडजोर्न  पर अडजोर्न ही होणा राल त उखाक

एम्.पी एक दिन बिसरी ही जाल बल पार्लियामेंट क्य होंद! अर पार्लियामेंट मा क्य काम काज होंदन


 Garhwali Satire, Garhwal Humorous essays, Satire in Uttarakahndi Languages, Himalayan Languages Satire and Humour

to be continued in next issue.....

Copyright@ Bhishm Kukreti , Mumbai

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1

             RadhaKhandi  Nach-Gan:  Garhwali Folk Dance –Song  of Love Rapture with Spiritual Senses

   
             (Garhwali Folk Dance-Song, Traditional Dance-Songs of Uttarakhand, Himalayan, Indian Folk Dance-Songs) 

                                  Bhishm Kukreti
                         

                    Radhakhnadi, a Garhwali dance-song is a song and dance of love of rapture.  The base of songs and dances are the love between Radha and Krishna, between Rukmani and Krishna and Chandravali and Krishna . The love of Radha-Krishna had been the sign of high standard without any sin, without any desire for body for years. The love between Rukmani and Krishna had been the sign of a pure love between husband and wife and definitely, there is the question of possessiveness of wife for her husband.   The dance-songs are based on the above two love stories which, have been there in Indian scenes for centuries.
           Badi-Badan and Mirasi-Mirasan (the professional dancing-singing classes) perform these Garhwali folk dance-songs.    Usually,  Radhkhandi folk dance-song  is performed in spring season.
                The Bad0-Badan or Mirasi-Mirasan use the folk music instruments dholki  (drum) and sarangi  (string instrument)  for performing Radhakhandi folk dance-songs.
             Before starting the dance-song, the people including dance-song performers worship lord Krishna, Radha and Rukmani.  The dance is free in dancing and is certainly entertaining and ritual too.
     The songs for Radhakhandi are always in poetic dialogue system. The dialogues are between Krishna and Radha, between Rrukmani and Krishna and between Chandravali and Krishna.
   The dances are of varied nature and are with high drama of eternal love between Krishna and his lovers as Radha, Rukmani or Chandravali.  Many times Krishna comes in female form to tease Radha, Rukmani or Chandravali.  The forms of love by Krishna are exhibited in many ways and means while dancers are performing dances.
 In old age, the Mirasi-Mirasan or Badi-badan used to entertain the Kings, ministers and Thokdars of Garhwal by Radhakhandi dance-song.  The dancers perform with dramatic ways that is performance by eyes, feet, body and hands.
            An Example of Folk Song for Radhakhandi Dance-Song     
   

              The following song of Radhakhandi folk dance is having figures of speeches and the last part of each verse/line creates a very sensational sound too
           राधा कृष्ण नाच- गाण कु गीत


कृष्ण: तेरा खुटु का घुंघुरू बाजा, छनना , छनना , छन-छन
     तू भली छै बांदा राधा छनना , छनना , छन-छन.

राधा: तू बडी हौन्सिया कन्हया , छनना , छनना , छन-छन
    भलो विराज देंदा हाथ की वान्सु ळी , छनना , छनना , छन-छन

कृष्ण : तेरा मुंड कि लटूली उड़ीन सररा , सररा सर सर
      तू बडी रंगीली राधा छनना , छनना , छन-छन

राधा : मेरो दिल लागी कन्हैया, त्वेपर फररा, फ़ररा फर फर
     तू बड़ो हिन्सौण्या कन्हैया , सररा , सररा सर सर

कृष्ण : तेरी नथुली बुलाक हिली , झलला, झलला झल-झल
      तू मेरी दिल कि पियारी , सररा , सररा सर सर

राधा : तेरी गौडियों की घांडी बाजि , ठनना ठनना ठन-ठन
     उनि मुरली की सोर बाजि , हररा, हररा , हर हर

कृष्ण : राधा की गागर फूटी .ठनना ठनना ठन-ठन
     बैठी ग्याई राधा रुण , आंसू ऐना तरर , तरर तर तर

राधा : तीन मुरली बजाई , छनना , छनना , छन-छन
    तब दौड़ी ऐग्युं मी, हीरिरि,हीरिरि , हिर-हिर

कृष्ण : तेरा खुटु का घुंघुरू बाजा, छनना , छनना , छन-छन
      तू फूलूँ माकी फूल राधा छनना , छनना , छन-छन

Copyright@ Bhishm Kukreti, Mumbai
 

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                         तबादला उद्योग

(Garhwali Satire, Garhwali Humour, Satire of Languages from Uttarakhand, Himalayan Satire )

                    भीष्म कुकरेती          
             
     तबादला उद्योग   उद्योग बि उनि उद्योग च जन हौर कंसल्टिंग उद्योग होंदन.

जी !  हाँ पैल दलाल /बिचौलिया जु बो छया ऊन अब अपण  बुजिनेस्सौ नाम बदली दे
 
जन विदेशों मा काल़ो धन भिजण वाळ  अर विदेस बिटेन बगैर एक्साइज  भर्याँ

सामान ल़ाण वाळ अब खुले आम गबरमेंट अप्प्रूबड मनी  ट्रांस्फ्रिंग अजेंसिज अर एक्सपोर्टर-इम्पोर्टर   

ह्व़े गेन  . वैश्याओ क दलाल अब अफुं तैं रांडों दल्ला नि बुल्दन बल्कण मा अफु तैं

इवेंट मनेजमेंट कन्सल्टेंट,  इंटरटेनमेंट कन्सल्टेंट या  यंग मॉडल सप्लायर  बुल्दन.  पैल रांडू दल्ला

कखी बि नि बोल्दु थौ वु क्य काम करदो अब य़ी दल्ला विजिटिंग कार्ड लेकी यंग मॉडल माने 'यंग माल' मतबल

जवान रांड सप्लाई की बात खुले आम दिन मा इ करदन. मनमोहन सिंग को रिफार्म इकोनोमी को

इ कमाल च बल रांडू दल्ला अब यंग मॉडल सप्लायर ह्व़े गेन . इन बि सुणे  गे बल विदेसुं मा

वैश्याऊँ तैं भिजण वाळ अफुं तैं कलचरल एक्सचेंज एजेंसी  का मालक या मैनेजर बुल्दन.

अब रिफार्म इकोनोमी मा यि दलाल  या बिचौलिया कन्सल्टेंट ह्व़े गेन.

    इनी सरकारी कामगत्यूँ तबादला को काम च वो बि एक बड़ो भारी उद्यम च .

इ उद्यम भारत का हरेक कूण मा पसर्युं/फैल्यूं   च. जख सरकारी कामगति/कारिन्दा उख तबादला

उद्यम !  यू भौत बड़ो पण अनऑर्गेनाइजड इंडस्ट्री  च.  सरकार को सामणि होंद पण ये उद्यम तैं उद्यम को दर्जा

दीण कैं  बि सरकार या कैं बि राजकरणि पार्टी को बस मा नी च बस मा  क्या,  कैं माइ को लाल मा

 हिम्मत इ नी च बल ये बड़ो उद्यम तैं उद्यम को दर्जा दिए जाओ.किलैकि यू उद्यम छें त च पण यू बड़ो

उद्यम आत्मा जन च . छें  च पण नी च .नी च पण छें च.

           सरकारी कामगत्युं तबादला /ट्रांसफर उद्यम एक वास्त्विकता च पण आत्मा जन ना त

ये उद्यम को आदि च ना ही अंत च, ट्रान्सफर उद्यम को जलड़ छन  . ग्व़ाळ छें छन, फांकी  छन पण फिर बि आत्मा जन यू उद्योग रूट लेस च  .

सरकारी कामगत्युं तबादला /ट्रांसफर उद्यम छें च पण कखम  च , ये उद्यम तैं कु चलांद . ये उद्योग  क असली स्वरुप क्या च

भारतियुं  तैं क्या भेमता /भगवान् तैं बि नि पता . अरे विकी लीक एक्सपोजर तैं बि नि पता कि भारतीय  सरकारी कामगत्युं तबादला /ट्रांसफर 

उद्यम को असली स्वरुप क्या च . सबी माणदन  सरकारी कामगत्युं तबादला /ट्रांसफर उद्यम छें च  पण आकार, स्वरुप कै तैं नि पता .

    सरकारी कामगत्युं तबादला /ट्रांसफर इंडस्ट्री मा सरकारी अर गैर सरकारी भागीदारी बरोबर की च अर सरकारी-गैरसरकारी

भागीदारी क अमर जोड़ तैं अच्काल फेविकोल का जोड़ नाम दिए गे. सरकार गिरी जाली पण मजाल च ट्रांसफर उद्योग मा

सरकारी-गैरसरकारी भागीदारी पर क्वी अटवाँस/अड़चन ऐ जाओ धौं! यू उद्योग  अविचलित/अविरल  तरां से चलदो. 

                  सरकारी कामगत्युं तबादला /ट्रांसफर उद्यम मा गैर सरकारी भागीदारी तैं कथगा इ नाम दिए अवश्य जान्दन जन कि

मिड्डल मैन, पावर ब्रोकर , अर सरकारी कारिन्दा जु अपण ट्रांसफर सरकारी नियम विरुद्ध करान्दन, जु अपण ट्रांसफर अपण

पसर/ सुविधा क बान करान्दन या ट्रांसफर रुक्वांदन  अर   जो ट्रांसफर करदन,  दुई सरकारी जात यूँ गैर सरकारी मिड्डल मैन

या पावर ब्रोकर तैं बड़ा सम्मान कि दृष्टि से दिखदन अर यूँ गैरसरकारी बिचौलियों तैं बढिया दक्षिणा दींण  मा कंजूसी नि करदन .

सरकारी कर्मचार्युं बस चौलल त य़ी गैर सरकारी ट्रांसफर एजेंटू  तैं पद्म  अवार्ड बि दे द्यावन. अर ह्व़े बि सकदो बल क्त्त्युं तैं

मीली बि गे होलू सामाजिक कार्य करता क नाम पर. 

            उत्तराखंड  जन राज्य जु घूस जन सांस्कृतिक धरोहर उत्तरप्रदेश बिटेन लैन अर घूस रुपी सांस्कृतिक धरोहर तैं  उत्तर प्रदेश से बि

बढिया ढंग से संरक्षण ही नि दीणा छन बल्कण यीं घूस, ब्राइबरी, जन  सासंकृतिक धरोहर तैं नया नया जामा देकी विकसित बि

करणा छन  वै राज्य क बारा मा इन सुणे जांद बल ट्रांसफर उद्योग तैं मुख्य मंत्री बि संरक्षण दीन्दन हाँ बस या बात

खबरूं मा ही सुणे जै सक्यांद किलै कि न्याय निसाब  या च जब तलक साबित नि ह्वाऊ तब तलक कै पर उन्नी भगार/लांछन  लगाण पाप त नी च

पर गैर कानूनी च  . इन सुणे जांद बल हरेक मंत्रालय मा ट्रांसफर/तबादला ट्रान्सफर  फीस का नाम से नि लिए जांद बलकण पार्टी फंड

का नाम पर ट्रान्सफर घूस लिए जांद . मीन विकीलीक का कथगा इ ब्लौग बांचिन पण वो बि ये मामला मा चुप इ छन. खैर जो बि

ह्वाऊ इन जरोर बुले जांद बल ट्रांसफर घूस से राजनीतिग्य अर ब्यूरोक्रेट दुई खुस छन अर आण वल़ा सौ सालुं मा भारी से भारी

लोकपाल या लोकायुक्त विधेयक बि ट्रान्सफर  उद्योग तैं नि निमाड़ी सकदन, खतम नि करी सकदन.

अरे जु आत्मा जस   चेतना मा होऊ वै उद्यम तैं कु ख़तम कौरी सकद भै !  जु उद्योग छें च पण जैको आदि-अंत इ पता नि चौल त

वै उद्यम तै क्वी बि कानूंन  क्या ख़तम कॉरल?


Garhwali Satire, Garhwali Humour, Satire of Languages from Uttarakhand, Himalayan Satire to be continued in next issue...

Copyright@ Bhishm Kukreti

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1

Mangament Guru -18

प्रबंध शास्त्री - 18         

                                  मेरी पारकर फोल्लेट  : प्रबंध शास्त्र की देवदूत
                  Mary Parker Follet :  Management Prophet     

(Notes on Management Theories from Old age till date, Notes on Managemnt Thinkers and Management Practices,

Management Gurus, Marketing Management Guru, Qaulity Mangement Guru, Operation Managemnt Guru,

Human Resourse Development Management Guru, General management Guru )

                                             भीष्म कुकरेती

             मेरी पारकर फोल्लेट (१८६८-१९३३) क जनम अमेरिका मा एक बुजिनेस्मन का ड़्यार ह्व़े छौ . वींक घरेलु जिंदगी बुबा को गुजरणो बाद
असत व्यस्त ही राई. पढण मा मेरी होशियार छे अर हार्वार्ड, कैम्ब्रिज, पेरिस  जन जगाओं मा वींकी पढाई ह्व़े. मेरी पारकर फेल्लोट न

अध्यापकीय काम छोडि क सामाजिक काम तैं अपणाइ अर टा जिन्दंगी सामाजिक कामों मा लगीं राई. सन १८९६ मा मेरी की पालि किताब ' द स्पीकर ऑफ़ होंउस ऑफ़

रेप्रेजेंटेटिव छप . सन १९१८ में फेल्लोट की दूसरी  किताब 'द न्यू स्टेट' छप अर  मेरी को नाम राजनीति क दर्शन शास्त्र्युं मा सुमार ह्व़े गे.

                    मेरी पारकर फोल्लेट का  संगठनऔ बान  चार खास सिद्धांत 

१- संगठन मा समन्वय क बान एक हात दे एक हाथ ल़े वाळ सिद्धांत होंद

२- समन्वय मा संचार-सूचना  सीधो ही होण चएंद

३- समन्वय की पौ/नींव संगठन को जनम को दगड /साथ इ धरे जाण चएंद

४- समन्वय एक सतत चलण वाळ गति विधि च , एकीकरण गति विधि सतत चलण चएंद

                     Key Books by  Mery Parker Follett

1- The Speaker of the House of Representatives, 1896

2- The New state, 1918

3-The New state : Group Organization- The Solution for Popular Goverment 1920

             मेरी न समुदाय/ग्रुप गति विधि अर ग्रुप कार्य कलापों पर अप न जमानो मा बहुत ही बढिया सोच अमेरिका वालूं तैं देन
 
हैंको Management Guru का बारा मा फड़कि -19 मा बाँचो

Management Guru Series to be continued.......

Copyright @ Bhishm Kukreti

 

 

Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22