Author Topic: Articles By Bhisma Kukreti - श्री भीष्म कुकरेती जी के लेख  (Read 724388 times)

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1

                                             पर्यटन विपणन में नवां 'P' याने पॉलिटिक्स (राजनीती) का महत्व
                     Role  Ninth 'P'- Politics in Tourism and Hospitality Marketing Management
                    (Tourism and Hospitality Marketing Management for Garhwal, Kumaon and Hardwar series--47)

                                                                               उत्तराखंड में पर्यटन व आतिथ्य विपणन प्रबंधन -भाग 47 

                                                                               लेखक : भीष्म कुकरेती  (विपणन व विक्री प्रबंधन विशेषज्ञ ) 

राजनीति किसी भी स्थान के पर्यटन को प्रभावित करती है।  पॉलिटिक्स पर्यटन के विपणन पर बहुत तरह से असर डालती है।

जम्मू कश्मीर के पर्यटन को राजनीति ने ही तहस नहस किया।
अंतर्राष्ट्रीय स्तर का दार्जिलिंग जैसे पर्यटक स्थल आज एक उजाड़ पर्यटक स्थल बना हुआ है और यह सब पॉलिटिक्स की वहज से हुआ।
केरल को आधुनिक समय में भी पर्यटन द्वारा ऊंचाई देने में केरल की राज्य सरकार व वहाँ के पॉलिटिसियनों का योगदान सर्व विदित है।
हॉंक कोंग को विश्व प्रसिद्ध पर्यटक स्थल बनाने में ब्रिटिश राजनीती का बड़ा योगदान है।
हॉंक कॉन्ग के बगल में मकाओ को जुआ व वैश्या आधारित पर्यटन क्षेत्र विकसित करने में भी राजनैतिक व्यक्ति का हाथ है।
थाई लैंड में वैश्या वृति आधारित पर्यटन राजनैतिक कारणो से विकसित हुआ।
चीन का पर्यटन तो राजनीति प्रेरित ही है।
अशोक होटल जैसा होटल विकसित करने के पीछे नेहरू जैसे राजनीतिज्ञ का हाथ है।
यदि स्थानीय सरकार बदल जाय अवश्य ही यह राजनैतिक परिवर्तन पर्यटन योजना को प्रभावित कर सकता है।
उत्तराखंड में सरकारें बदलने से पर्यटन विकास को गहरा धक्का लगा है क्योंकि दुसरी सरकार पहली सरकार के कई पुरानी योजनाओं को लागू ही नही करती।
सरकारें ही पर्यटन विकास की रणनीति बनाती हैं जैसे नरेंद्र मोदी ने गुजरात पर्यटन के विज्ञापन को पूर्व मुख्यमंत्रियों से अधिक महत्व दिया।
अंतरास्ट्रीय राजनीति हमेशा पर्यटन को प्रभावित करती है।  2014 में UNO में श्री लंका संबंधित नियम अवश्य ही श्रीलंका पर्यटन को प्रभावित करेगा।
कहा जाता है कि भूतपूर्व केंद्रीय पर्यावरण  मंत्री श्रीमती नटराजन ने कई राज्यों के पर्यटन योजनाओं व्यक्तिगत स्तर पर प्रभावित किया। इसी तरह केंद्रीय मंत्री जय  रमेश ने भी कई पर्यटन योजनाओं को प्रभावित किया।
भारत जैसे देस जहां केंद्र , राज्य व स्थानीय सरकारें अलग अलग विचारधाराओं वाली राजनीतिक दलों की होती हैं तो ऐसी स्थिति में  पर्यटन उद्यम प्रभावित होता है।
कई तरह के पुराने नियम यदि नही बदले गए तो वे पर्यटन को प्रभावित करते हैं।
कई नये नियम भी पर्यटन को प्रभावित करते हैं।




Copyright @ Bhishma Kukreti  1 /4/2014

Contact ID bckukreti@gmail.com

Tourism and Hospitality Marketing Management for Garhwal, Kumaon and Hardwar series to be continued ...

उत्तराखंड में पर्यटन व आतिथ्य विपणन प्रबंधन श्रृंखला जारी …

                                    References

1 -भीष्म कुकरेती, 2006  -2007  , उत्तरांचल में  पर्यटन विपणन परिकल्पना , शैलवाणी (150  अंकों में ) , कोटद्वार , गढ़वाल
xx

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark in Garhwali Folk Dramas

Review of Characteristics of Garhwali Folk Drama, Folk Theater/Rituals and Traditional Plays part -129 

                                 गढ़वाली   लोक नाटकों में  याचना  लक्षण

                     Bhishma Kukreti (लोक साहित्य शोधार्थी)
               In a drama, when words which are apparently liable to provoke anger but bring back joy in the end and turn favorable are called Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark.
                                       नाटक में याचना लक्षण की परिभाषा

 क्रोध को  शांत कर बीच में मीठा बोलकर दूसरे मनुष्य को अपने  मोड़ने को याचना कहते हैं
                                           गढ़वाली लोक नाटकों में याचना   लक्षण का उदाहरण 

स्यलकु - अरे बलखु ! नाराज नि ह्वे भै कि मीन ब्वाल कि तू नकचुंडी बणाण म गयेळि करद म्यार मतलब कि बंदळ गड़ण सिखण हो त हरेक तैं तीमन सिखण चयेंद।


(संदर्भ: गढ़वाली लोक नाटकों के  मुख्य तत्व व विश्लेषण लेख श्रृंखला में भीष्म कुकरेती द्वारा संकलित गढ़वाली  लोक नाटकों के वार्तालापों से , शैलवाणी, कोटद्वार  के 2014 के कई अंकों में )

Copyright@ Bhishma Kukreti 1/4/2014

Characteristics of Garhwali Folk Drama, Community Dramas; Folk Theater/Rituals and Traditional to be continued in next chapter
                 References
1-Bharat Natyashastra
2-Steve Tillis, 1999, Rethinking Folk Drama
3-Roger Abrahams, 1972, Folk Dramas in Folklore and Folk life 
4-Tekla Domotor , Folk drama as defined in Folklore and Theatrical Research
5-Kathyrn Hansen, 1991, Grounds for Play: The Nautanki Theater of North India
6-Devi Lal Samar, Lokdharmi Pradarshankari Kalayen 
7-Dr Shiv Prasad Dabral, Uttarakhand ka Itihas part 1-12
8-Dr Shiva Nand Nautiyal, Garhwal ke Loknritya geet
9-Jeremy Montagu, 2007, Origins and Development of Musical Instruments
10-Gayle Kassing, 2007, History of Dance: An Interactive Arts Approach
11- Bhishma Kukreti, 2013, Garhwali Lok Natkon ke Mukhya Tatva va Charitra, Shailvani, Kotdwara
12- Bhishma Kukreti, 2007, Garhwali Lok Swangun ma rasa ar Bhav , Chithipatri
 Xx
Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays;  Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Chamoli Garhwal, North India, South Asia; Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Rudraprayag Garhwal, North India, South Asia; Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark  in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Pauri Garhwal, North India, South Asia; Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Tehri Garhwal, North India, South Asia; Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Uttarkashi Garhwal, North India, South Asia; Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark   in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Dehradun Garhwal, North India, South Asia; Yachna Laksana or Clever Request Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Haridwar Garhwal, North India, South Asia
गढवाली लोक नाटकों में याचना  लक्षण ,  टिहरी गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में याचना  लक्षण ;उत्तरकाशी गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में याचना  लक्षण , हरिद्वार गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में  याचना  लक्षण ;देहरादून गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में याचना  लक्षण;पौड़ी गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में याचना  लक्षण;चमोली गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में याचना  लक्षण; रुद्रप्रयाग गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में याचना  लक्षण ;


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                                             आम आदिमक खोज :आप तैं मील  जाल  त सूचना दे देन

                                                    चुनगेर ,चबोड़्या -चखन्यौर्या -भीष्म कुकरेती       
(s =आधी अ  = अ , क , का , की ,  आदि )

अजकाल चुनावी मौसम च त रोड शो , प्राइवेट डिन्नर , गुपचुप मीटिंगों , रैलियों , अखबारों , टीवी चैनेलों क डिबेटुं मा जख जावो 'आम आदमी ' की ही छ्वीं हूणि छन।  सब राजनेता बुलणा छन बल हम आदमी का ये कर देंगे , वो कर देंगे , उसके लिए याने आम आदमी हम ऐसा कुछ कर डालेंगे कि उसकी सात पुश्तें भी याद करेंगी कि किसी हरामजादे से पाला पड़ा था।
मीन स्वाच कि नेताओं से आम अदिमौ परिभाषा , पछ्याणक पूछे जाव।
मीन इलाहाबद से इम्पोर्टेड नेता विजय बहुगुणा की एक स्पीच सूण,  वु वैदिन बुलणा छा बल हम आम आदमी का बरखबान कर देंगे।  बिचारा हेमवती पुत्र विजय बहुगुणा तैं पता ही नि छौ कि बरखबान को क्या मतबल हूंद। ऊँन समज कि बरखबान क्वी अर्थशास्त्र कु रूसी या जर्मन शब्द च।
मीन भगत सिंग कोशियारी जी तैं पूछ बल कोशियारी जी ! आम आदमी की क्या परिभाषा च ?
कोशियारी  - परिभाषा तो मि नि जाणदो पर जु मी तैं दुबर मुख्यमंत्री की कुर्सी पर बैठै द्यालु वी ही शायद आम आदमी हूंद।
मि - पर आप तो लोक सभा का चुनाव लड़ना छंवां ? फिर मुख्यमंत्री की कुर्सी ?
कोशियारी  - ओहो सौरी ! जु मि तैं अरुण जेटली की सीट का पैथर सीणो कुण लोक सभा भ्याजल वो ही आम आदिम च।
मीन डा रमेश पोखरियाल से पूछ - बल डा साब यी आम आदिम क्या बला च ?
डा पोखरियाल - जु मि तैं मुख्यमंत्री की कुर्सी दुबर दिलालु वो ही आम आदिम च।
मि - अबि त लोकसभा का चुनाव छन
डा पोखरियाल - ये मेरी ब्वे ! लोक सभा का चुनाव छन ?
मि - हाँ जी।
डा पोखरियाल - तो जु बि वोटर्स बी सी खंडूरी तैं हरै द्याला वो ही आम आदिम छन।
मीन बी सी खंडूरी तैं पूछ - जनरल साब यी आम आदिम क्वा च ?
बी सी खंडूरी - मै लगद जु मी तैं फिर से मुख्य मंत्री की कुर्सी दिलाल वी आम आदिम च।
मि -सर ! यी विधान सभा का चुनाव नि छन , यी तो लोक सभा कु चुनाव च।
बी सी खंडूरी - हैं तो फिर डा निशंक का लोग मि तैं हराणो बान कॉंग्रेसी नेता सुरेन्द्र सिंग नेगी अर हड़क सिंग रावत जीक दगड़ सांठ -गाँठ किलै करणा छन ? जु मि तैं हमर पार्टी मा भीतरघात से बचालु वो ही आम आदिम च।
मीन सतपाल महाराज से पूछ - यु आम आदिम क्या बीमारी च।
सतपाल महाराज - जु उत्तराखंड से भाजपा तै जितालु अर मि तैं मुख्यमंत्री बणालु वो ही आम आदिम च।
मि -पर यु चुनाव तो लोकसभा चुनाव च।
सतपाल महाराज - हाँ पर जब उत्तराखंड बिटेन मुख्यमंत्री का दावेदारूं निफ़्ल्टी दिल्ली होली तो ही मी मुख्यमंत्री बणुल कि ना ?
मीन मदन कौशिक से पूछ - तुमर हिसाब से आम आदिम क्वा च ?
मदन कौशिक - देखो तुम लोग तो पहाड़ी हो अतः तुम तो आम आदमी हो नही सकते।  इसलिए मैदानी वोटर्स ही आम आदमी है।
मीन श्रीमती माला राज्य लक्ष्मी  शाह से पूछ - यी आम आदमी क्या बला च कि सबि नेता  आम आदिमुं पैथर पोड्या छन।
श्रीमती  राज्यलक्ष्मी  शाह - आम आदिम बेवकूफ किस्मों एक जानवर हूंद।
मि - आप इन किलै बुलणा छा ?
श्रीमती  राज्यलक्ष्मी  शाह - जु पैंसठ साल का बाद बि हम तैं टिहरी का राजा समझणा छन अर वोट दीणा छन वो बेवकूफ ही होला कि ना ?

** यह लेख सरासर गप है !

  Copyright@ Bhishma Kukreti  2 /4/2014

*कथा , स्थान व नाम काल्पनिक हैं।
[गढ़वाली हास्य -व्यंग्य, सौज सौज मा मजाक  से, हौंस,चबोड़,चखन्यौ, सौज सौज मा गंभीर चर्चा ,छ्वीं;- जसपुर निवासी  द्वारा  जाती असहिष्णुता सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; ढांगू वाले द्वारा   पृथक वादी  मानसिकता सम्बन्धी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;गंगासलाण  वाले द्वारा   भ्रष्टाचार, अनाचार, अत्याचार पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; लैंसडाउन तहसील वाले द्वारा   धर्म सम्बन्धी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;पौड़ी गढ़वाल वाले द्वारा  वर्ग संघर्ष सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; उत्तराखंडी  द्वारा  पर्यावरण संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;मध्य हिमालयी लेखक द्वारा  विकास संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;उत्तरभारतीय लेखक द्वारा  पलायन सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; मुंबई प्रवासी लेखक द्वारा  सांस्कृतिक विषयों पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; महाराष्ट्रीय प्रवासी लेखक द्वारा  सरकारी प्रशासन संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; भारतीय लेखक द्वारा  राजनीति विषयक गढ़वाली हास्य व्यंग्य; सांस्कृतिक मुल्य ह्रास पर व्यंग्य , गरीबी समस्या पर व्यंग्य, आम आदमी की परेशानी विषय के व्यंग्य, जातीय  भेदभाव विषयक गढ़वाली हास्य व्यंग्य; एशियाई लेखक द्वारा सामाजिक  बिडम्बनाओं, पर्यावरण विषयों   पर  गढ़वाली हास्य व्यंग्य, राजनीति में परिवार वाद -वंशवाद   पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; ग्रामीण सिंचाई   विषयक  गढ़वाली हास्य व्यंग्य, विज्ञान की अवहेलना संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य  ; ढोंगी धर्म निरपरेक्ष राजनेताओं पर आक्षेप , व्यंग्य , अन्धविश्वास  पर चोट करते गढ़वाली हास्य व्यंग्य    श्रृंखला जारी  ] 
 

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
History aspects of Kabeerpanth, Shankaryacharya disciples, Nanakpanth in Garhwal-Haridwar around Sultanate attack Period (1200-1500)
                               
       History of Garhwal including Haridwar (1223- 1804 AD) –part -61     
   
 History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -306 

                       By: Bhishma Kukreti (A History Research Student)
                                  Kabir

  Kabir was born around 1400-1500. Dr Pitambar Barthwal argued that Kabir visited Garhwal. According to a book Guru Mahima of eighteenth century, Raja Mohan Ray was king of Shrinagar Garhwal when Kabir visited Garhwal. However, history records do not support or deny.
                                               Nanak
             Nanak was born in Larkana in 1469. Guru Nanak was born as Hindu and died as Hindu. He never created any sect as such. He was great reformer. Guru Nanak visited Haridwar. Guru Nanak preached there against superstitions. Today, there is a Gurudwara Nanakwara in Haridwar where it is said that Guru Nanak stayed in Haridwar.

          Totakacharya of Badrinath and Kedarnath
 Shankaracharya handed over the ritual performances and administration of Badrinath and Jyotirmath temples to his disciple called Totakacharya. There had been nineteen Acharya including Totkacharya who administrated Rituals of Badrinath and Jyotirmath for four hundred years-
Trotak
Vijay
Krishna
Kumar
Garuddhwaj
Vindhya
Viashal
Vakul
Waman
Sundar
Arun
Shrinivas
Sukhanand
Narayan
Umapati


Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 2/4//2014
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -306 

                                      References

1-Dr. Shiv Prasad Dabral, 1971, Uttarakhand ka Itihas Bhag-4, Veer Gatha Press, Dogadda, Pauri Garhwal, India 
2-Harikrishna Raturi, Garhwal ka Itihas
3-Dr. Patiram, Garhwal Ancient and Modern
4-Rahul Sankrityayan, Garhwal
5- Oakley and Gairola, Himalayan Folklore
6- Bhakt Darshan, Garhwal ki Divangit Vibhutiyan
7-Foster, Early Travels in India William Finch
8-Upadhyaya, Shri Shankaracharya
9-Shering, Western Tibet and British
10-H.G. Walton, Gazetteer of British Garhwal
11-B.P.Kamboj, Early Wall Paintings of Garhwal
12-H.g Walton, Gazetteer of Dehradun
13- Vimal Chandra, Prachin Bharat ka Itihas
14-Meera Seth, Wall Paintings of Western Himalayas 
15-Furar, Monumental Antiquities
16-Haudiwala, Studies in Indo-Muslim History
17- Rahul Khari 2007, Jats and Gujjar Origin, History and Culture
18- Upendra Singh, 2006, Delhi: Ancient History, Barghahan Books
19- B.S. Dahiya, 1980, Jats the Ancient Rulers (A Clan Study) , Sterling Publications
20- Maithani, Bharat –Gotrapravardeepika
21 Prem Hari Har Lal, 1993, The Doon Valley Down the Ages
22-Dashrath Sharma, Early Chauhan Dynasties
23- Shailndra Nath Sen, Ancient History and Civilization
24-H.M Elliot, 1867, The History of India as told by its Own Historians
25- Jaswant Lal Mehta, 1979, Advance Study in Medieval India
26- Nau Nihal Singh, 2003, The Royal Gurjars: their contribution to India, Anmol Publications 
(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
History of Garhwal from 1223-1804 to be continued in next chapter    
Notes on  South Asian Medieval History of Garhwal;  South Asian Medieval History of Pauri Garhwal;  Medieval History of Chamoli Garhwal;  South Asian Medieval History of Rudraprayag Garhwal;  South Asian Medieval History of Tehri Garhwal;  Medieval History of Uttarkashi Garhwal;  South Asian Medieval History of Dehradun, Garhwal;  Medieval History of Haridwar ;  South Asian Medieval History of Manglaur, Haridwar;  South Asian Medieval History of Rurkee Haridwar ;  South Asian Medieval History of Bahadarpur Haridwar ; South Asian History of Haridwar district to be continued

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
Mala or Ashirvad Laksana or Series of Offers   Characteristic Mark in Garhwali Folk Dramas

Review of Characteristics of Garhwali Folk Drama, Folk Theater/Rituals and Traditional Plays part -130 

                                 गढ़वाली   लोक नाटकों में  आशीर्वाद /माला    लक्षण

                     Bhishma Kukreti (लोक साहित्य शोधार्थी)

             In drama, when for the purpose of accomplishing an object one (learned man) suggests to a person his many needs (may be filled) is called Mala or Ashirvad Laksana or Series of Offers   Characteristic Mark.
                           नाटक में आशीर्वाद / माला लक्षण की परिभाषा

शाश्त्र और मनोरथ के अनुसार शुभकामना देना या मांगने को नाटक में माला अथवा आशीर्वाद कहते हैं

                                           गढ़वाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला   लक्षण का उदाहरण 

पंडीजी - सौभाग्यवती भव ! पुत्रवती भव् ! पौत्रवती भव ! द्वी चार सौ रुपया दक्षिणा बामणु कीसाउंद बि !

(संदर्भ: गढ़वाली लोक नाटकों के  मुख्य तत्व व विश्लेषण लेख श्रृंखला में भीष्म कुकरेती द्वारा संकलित गढ़वाली  लोक नाटकों के वार्तालापों से , शैलवाणी, कोटद्वार  के 2014 के कई अंकों में )



 
Copyright@ Bhishma Kukreti 2/4/2014

Characteristics of Garhwali Folk Drama, Community Dramas; Folk Theater/Rituals and Traditional to be continued in next chapter
                 References
1-Bharat Natyashastra
2-Steve Tillis, 1999, Rethinking Folk Drama
3-Roger Abrahams, 1972, Folk Dramas in Folklore and Folk life 
4-Tekla Domotor , Folk drama as defined in Folklore and Theatrical Research
5-Kathyrn Hansen, 1991, Grounds for Play: The Nautanki Theater of North India
6-Devi Lal Samar, Lokdharmi Pradarshankari Kalayen 
7-Dr Shiv Prasad Dabral, Uttarakhand ka Itihas part 1-12
8-Dr Shiva Nand Nautiyal, Garhwal ke Loknritya geet
9-Jeremy Montagu, 2007, Origins and Development of Musical Instruments
10-Gayle Kassing, 2007, History of Dance: An Interactive Arts Approach
11- Bhishma Kukreti, 2013, Garhwali Lok Natkon ke Mukhya Tatva va Charitra, Shailvani, Kotdwara
12- Bhishma Kukreti, 2007, Garhwali Lok Swangun ma rasa ar Bhav , Chithipatri
 Xx
 Mala or Ashirvad Laksana or Series of Offers   Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays;   Mala or Ashirvad Laksana or Series of Offers   Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Chamoli Garhwal, North India, South Asia;  Mala or Ashirvad Laksana or Series of Offers   Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Rudraprayag Garhwal, North India, South Asia;   Mala or Ashirvad Laksana or Series of Offers   Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Pauri Garhwal, North India, South Asia;  in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Tehri Garhwal, North India, South Asia;  Mala or Ashirvad Laksana or Series of Offers   Characteristic Mark in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Uttarkashi Garhwal, North India, South Asia;   Mala or Ashirvad Laksana or Series of Offers   Characteristic Mark  in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Dehradun Garhwal, North India, South Asia; in Garhwali Folk Drama, Folk Rituals, Community Theaters and Traditional Plays from Haridwar Garhwal, North India, South Asia
गढवाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला   ,  टिहरी गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला   ;उत्तरकाशी गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला  , हरिद्वार गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला    ;देहरादून गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला   ;पौड़ी गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला   ;चमोली गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला   ; रुद्रप्रयाग गढ़वाल के गढवाली लोक नाटकों में आशीर्वाद /माला   ;

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                                        गुवण्या -मुतण्या  गालियों हेतु त्वरित टेंडर आमंत्रित हैं

                                                    चुनगेर ,चबोड़्या -चखन्यौर्या -भीष्म कुकरेती       
(s =आधी अ  = अ , क , का , की ,  आदि )

आल इंडिया पौलिटिकल पार्टीज असोसिएसन  की तरफ से निम्न टेंडर प्रकाशित कर्याणु च। रजिस्टर्ड , अनरजिस्टर्ड , इंडियन , फॉरेन सप्लायर्स कृपया त्वरित टेंडर भरें।
 चूँकि चुनावी मौसम च त हर स्तर का नेताओं तैं अभद्र , असंवैधानिक , निम्नस्तरीय , गुवण्या -मुतण्या  गाळयुं भयंकर जरुरत च। 

                     राजनेताओं को गालिओं की आवश्यकता किलै पोड़  ?

सभी सप्लायरों तैं गाळि निर्माण मा कुछ मूलभूत बातों पर ध्यान रखण जरुरी च -
1 - राजनीति मा परिवार वाद , भतीजावाद  , काकीवाद  , भाणजावाद  , जंवाईवाद, पैराशूटी उम्मीदवारुं   आण से चुनावुं मा कार्यकर्ता पैसा दीण पर भी काम नि करणा छन तो नेताओं तैं त्वरित रिजल्ट का वास्ता गाळी -गलोज की भयंकर आवश्यकता पोड़नी च।
2 - भौत सी जगा राष्ट्रीय राजनैतिक दलों मा कार्यकर्ता या तो हर्ची गेन या हाइबर्नेसन मा चली गेन तो मोदी सुनामी, सोनिया हरिकेन, मुलायम तूफ़ान , ममता तड़क्वणी , जयललिता झड़ी   की स्थिति मा बि कार्यकर्ता जगणा नि छन त कार्यकर्ताओं तैं जगाणो बान ग्राम स्तर से रास्ट्रीय स्तर तक का हरेक नेता तैं असुर भाषा मा रोज क्या हर घंटा मा गाळि चयाणा छन।
3 -धार्मिक उन्माद फैलाणो वास्ता गाळि एक सर्वमान्य दवा च।
4 -चूँकि नेताओं का पास जनता तैं दिखाणो बान कुछ नी च अर जनता 10 करोड़ मनिखों तैं रोजगार मीलल जन वाक्य पर थक थुकणी च तो नेताओं तै विरोधी नेताओं तैं गाळि दीण पर अधिक भरोसा ह्वे गे ।
5 - गाळि -गलौज पर गाळि दिन्देर नेता तैं मीडिया अंतर्राष्ट्रीय नेता बणै दींदी तो हरेक बड़ो या छुटभया गाळी दीण मा शान समझद।
 
                                गाळियुं प्रकार अर आकार -प्रकार

ब्लॉक स्तर पर मा बैणी गाळि अवश्य चयांदन।
सोनिया छाप गाळि - सोनिया छाप गालियों मा 'मौत का सौदागर ' अर 'जहर की खेती ' गाळि भौत प्रसिद्ध ह्वे।  गुजरात का वास्ता कृपया विकसित गाळि सप्लाई करें। जहर की खेतीको भी विकसित कर छुटभैए नेताऊँ तैं  दे देन.
मोदी ब्रैंड गाळि - भाजपा को 'कुत्ते के पिल्ले के मरने पर भी दया आती है' जैसी असंख्य गाळयूँ भारी जरुरत च।
केजरीवाल छाप गाळि - यह नेता बेईमान है जैसे हजारों शब्द आम आदमी पार्टी का मुख्य सलाहकारों तैं जरूरत च।
बोटी बोटी कर दूंगा - इमरान मसूद द्वारा प्रचारित गाळि तैं संबैधानिक रूप देल्या तो ब्लॉक स्तर का नेताओं तैं बि खप जाली।
सलमान खुर्सीद छाप 'नपुंसक' गाळि -  इन तरह की बनी बनी गाळयूँ जरूरत हरेक कॉंग्रेसी तैं च।
आरएसएस गोडसे का हत्यारा - यीं गाळि पर राहुल गांधी कु एकाधिकार च त इन गाळि सप्लाई करणै आवश्यकता नी च।
शिंदे ब्रैंड -केजरीवाल (येड़ा ) पागल च - चूँकि सब्युं तैं पता च कि केजरीवाल क्या च तो कृपया इन गाळी सप्लाई ना करें।  सैम्पल बि नि  दिखैन।
आजम खान छाप - नरेंद्र मोदी कुत्ते का बड़ा भाई - कृपया यीं तरां की जथगा बि गाळि छन सी केवल समाजवादी पार्टी का नेताओं तैं सप्लाई करि दियां।
वेनी  प्रसाद वर्मा ब्रैंड - आरएसएस का गुंडा , नरेंद्र मोदी का गुलाम - यद्यपि हरेक कॉंग्रेसी भाजपा तैं इन गाळी दीण चाँद किन्तु राहुल बाबा की हिदायत से इन गाळि पर बेनी प्रसाद कु एकाधिकार च।
इटालियन पिजा , इटालियन पास्ता  - कृपया यी गाळि अब समाजन अपर भोज्य पदार्थ मा शामिल करी ऐन तो इन तरां की गाळियुं को भाजपा मा अब क्वी मांग नी  च।
उपरोक्त गाली तो उदाहरण छन।
सप्लायरों तैं नया नया गाळि खोजिक नेताओं तैं सप्लाई करण पोड़ल।
                                गाळि सप्लाई करणो आखरी तारीख

जब तक नेता भाषण दीण लैक छन।
 
                                         सप्लाई की जगा

जखम बि नेता भाषण दीणु ह्वावो वैक कंदुड़म गाळि ब्वालो अर नेता का एजेंट से वैबरी कैश ले ल्यावो।  पेमेंट भुगतान कभी बी चेंक से नि होलु।

                                                इनाम

यदि तुमर सप्लाई करीं गाळि से नेताजी की न्यूज टीवी चैनेलों मा ऐ गे तो कै कोर्पोरेसन की चेयरमैनशिप , विधान परिषद की सीट पक्की।

                                            कॉपीराइट

एक दै नेतान तुमर दियीं गाळि जनता मा सुणाइ ना कि गाळि पर नेता कु अधिकार ह्वे जालु।



Copyright@ C Bhishma Kukreti  2 /4/2014

*कथा , स्थान व नाम काल्पनिक हैं।
[गढ़वाली हास्य -व्यंग्य, सौज सौज मा मजाक  से, हौंस,चबोड़,चखन्यौ, सौज सौज मा गंभीर चर्चा ,छ्वीं;- जसपुर निवासी  द्वारा  जाती असहिष्णुता सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; ढांगू वाले द्वारा   पृथक वादी  मानसिकता सम्बन्धी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;गंगासलाण  वाले द्वारा   भ्रष्टाचार, अनाचार, अत्याचार पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; लैंसडाउन तहसील वाले द्वारा   धर्म सम्बन्धी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;पौड़ी गढ़वाल वाले द्वारा  वर्ग संघर्ष सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; उत्तराखंडी  द्वारा  पर्यावरण संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;मध्य हिमालयी लेखक द्वारा  विकास संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;उत्तरभारतीय लेखक द्वारा  पलायन सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; मुंबई प्रवासी लेखक द्वारा  सांस्कृतिक विषयों पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; महाराष्ट्रीय प्रवासी लेखक द्वारा  सरकारी प्रशासन संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; भारतीय लेखक द्वारा  राजनीति विषयक गढ़वाली हास्य व्यंग्य; सांस्कृतिक मुल्य ह्रास पर व्यंग्य , गरीबी समस्या पर व्यंग्य, आम आदमी की परेशानी विषय के व्यंग्य, जातीय  भेदभाव विषयक गढ़वाली हास्य व्यंग्य; एशियाई लेखक द्वारा सामाजिक  बिडम्बनाओं, पर्यावरण विषयों   पर  गढ़वाली हास्य व्यंग्य, राजनीति में परिवार वाद -वंशवाद   पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; ग्रामीण सिंचाई   विषयक  गढ़वाली हास्य व्यंग्य, विज्ञान की अवहेलना संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य  ; ढोंगी धर्म निरपरेक्ष राजनेताओं पर आक्षेप , व्यंग्य , अन्धविश्वास  पर चोट करते गढ़वाली हास्य व्यंग्य, राजनेताओं द्वारा अभद्र गाली पर हास्य -व्यंग्य    श्रृंखला जारी  ] 

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
     History aspects of Origin of Panwar Dynasty Rule in Garhwal 

 History of Garhwal including Haridwar (1223- 1804 AD) –part -62     
   
 History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -307 

                       By: Bhishma Kukreti (A History Research Student)

                            Heirs of Vatsraj

         King Vatsraj or Bahruj fought with Timur in South Garhwal in 1399. No records and folklore are available about Vatsraj or Bahruj.  There is no evidence about his last heir who ruled Garhwal or South Garhwal.
          The Devprayag inscription (1455) mentions a name Jagtipal  Rajwar
श्री संवत १५१२ शाके १३७७ चैत्र मासे शुक्ल पक्षे तिथौ रविवासरे जगतीपाल रजवार ले शंकर भारतीकृष्ण भट्ट  को रामचंद्र भट्ट की सर्व भूमि जामनी कीती
  According to Garh-Raj Vanshavali, Jagatipal was three generations before King Ajaypal (around1500). The three kings ruled on Garhwal from Jagatipal to Vatsraj for 45 years.
 Most probably, Shridhar ruled after Vatsraj as the name of Shridhar is with Vatsraj in Gopeshwar inscription.
  There is no evidence that Jagatipal had relation with Vatsraj. If Jagatipal did not belong to Vatsraj then question arises about family tree of Jagatipal.

                Many Theories on Arise of Panwar or Garhwal Kingdom



              There many theories on emergence of Garhwal kingdom ruled by Panwar dynasty kings the heirs of Jagatpal or Jagatipal. Panwar or Shah Kings ruled Garhwal till 1804 and then rule Tehri from 1804 till 1947. There is no mention of Panwar caste that those Shah kings were Panwar.
         Relationship of Bahruj with Shah or Garhwal Kings
 The biography of Timur mentions Bahruj in Persian. That name suggests that the ral name of King Bahruj was Brahmadatt. Hardwick mentions the founder of Garhwal Kingdom or Shah Kingdom as Bhogdatt. Bhogdatt and Brahmadatt has some similarity. This theory suggests that Brahmdatt was founder of Garhwal Kingdom and Bahruj was after twenty five years of Brahmadatt. However, no evidence is there that the predecessor of Bahruj was founder of Garhwal Kingdom. 



Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 3/4//2014
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -308 

                                      References

1-Dr. Shiv Prasad Dabral, 1971, Uttarakhand ka Itihas Bhag-4, Veer Gatha Press, Dogadda, Pauri Garhwal, India 
2-Harikrishna Raturi, Garhwal ka Itihas
3-Dr. Patiram, Garhwal Ancient and Modern
4-Rahul Sankrityayan, Garhwal
5- Oakley and Gairola, Himalayan Folklore
6- Bhakt Darshan, Garhwal ki Divangit Vibhutiyan
7-Foster, Early Travels in India William Finch
8-Upadhyaya, Shri Shankaracharya
9-Shering, Western Tibet and British
10-H.G. Walton, Gazetteer of British Garhwal
11-B.P.Kamboj, Early Wall Paintings of Garhwal
12-H.g Walton, Gazetteer of Dehradun
13- Vimal Chandra, Prachin Bharat ka Itihas
14-Meera Seth, Wall Paintings of Western Himalayas 
15-Furar, Monumental Antiquities
16-Haudiwala, Studies in Indo-Muslim History
17- Rahul Khari 2007, Jats and Gujjar Origin, History and Culture
18- Upendra Singh, 2006, Delhi: Ancient History, Barghahan Books
19- B.S. Dahiya, 1980, Jats the Ancient Rulers (A Clan Study) , Sterling Publications
20- Maithani, Bharat –Gotrapravardeepika
21 Prem Hari Har Lal, 1993, The Doon Valley Down the Ages
22-Dashrath Sharma, Early Chauhan Dynasties
23- Shailndra Nath Sen, Ancient History and Civilization
24-H.M Elliot, 1867, The History of India as told by its Own Historians
25- Jaswant Lal Mehta, 1979, Advance Study in Medieval India
26- Nau Nihal Singh, 2003, The Royal Gurjars: their contribution to India, Anmol Publications 
(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
History of Garhwal from 1223-1804 to be continued in next chapter    
Notes on  South Asian Medieval History of Garhwal;  South Asian Medieval History of Pauri Garhwal;  Medieval History of Chamoli Garhwal;  South Asian Medieval History of Rudraprayag Garhwal;  South Asian Medieval History of Tehri Garhwal;  Medieval History of Uttarkashi Garhwal;  South Asian Medieval History of Dehradun, Garhwal;  Medieval History of Haridwar ;  South Asian Medieval History of Manglaur, Haridwar;  South Asian Medieval History of Rurkee Haridwar ;  South Asian Medieval History of Bahadarpur Haridwar ; South Asian History of Haridwar district to be continued
X x
History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Garhwal; History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Pauri Garhwal; History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Chamoli Garhwal; History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Rudraprayag Garhwal; History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Tehri Garhwal; History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Uttarkashi Garhwal; History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Dehradun Garhwal; History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Bhabhar Garhwal; History of Origin of Panwar Dynasty Rule in Haridwar Garhwal; 


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1

                                 पर्यटन विपणन में वैशिष्ठ्य हेतु 24 अमर तत्व

                        24 Immutable Unique Selling Point Elements for  Tourism Marketing

                (Tourism and Hospitality Marketing Management for Garhwal, Kumaon and Hardwar series--48)

                                                                               उत्तराखंड में पर्यटन व आतिथ्य विपणन प्रबंधन -भाग 48 
             व्यवसायिक विपणन हो , व्यक्तिगत विपणन हो या अन्य विपणन हो हरेक को एक USP पर टिकना होता है अथवा एक विशिष्ठ वैशिष्ठ्य प्रदान करना पड़ता है।
भारतीय दर्शन शास्त्रियों याने भारतीय मनोवैज्ञानिकों ने 3000 साल  पहले ही वैशिष्ठ्य के 24 अमर आधारभूत कारक  खोज लिए थे।  6 भारतीय दर्शन शास्त्रों में से एक दर्शन का नाम है वैशेषिक । वैशेषिक  की रचना महर्षि कणाद या आलुक्य ने की थी , इसीलिए वैशेषिक का नाम कणाद या ओलुक्य भी है।
                    6 भागों में  विभक्त वैशेषिक का एक भाग है गुण।  इस भाग में 24 गुणो का वृतांत है जो आज के USP के भी कारक हैं।  USP का अर्थ है यूनीक सेलिंग प्वाइंट याने बेचने का विशिष्ठ तत्व .
पर्यटन एवं आथित्य विपणन में भी प्रत्येक संस्थान या व्यक्ति को अपनी विशेषता बतलाने हेतु 24 अमर तत्वों में से एक या एक से अधिक तत्वों को चुनना होता है।
निम्न 24 विशिष्ठ गुण होते हैं -
रूप - रूप आँखों से दिखता है।  अतः आँखों को जो विशेष लगे उसे रूप कहते हैं।  रंग से रूप की शिनाख्त होती है। भौतिक जगत में रूप दर्शन होते हैं। पर्यटन विपणन में रूप का बहुत प्रयोग होता है।  जैसे मसूरी या नैनीताल की सुंदरता आदि।
रस -रस मधुर (मीठा ), अम्ल , लवण , कटु (कडुवा ), तिक्त , कसैला आदि रस के अंग हैं।  पर्यटन विपणन में खाद्य पदार्थ  बेचने वाले रसों का बखान करते है।  मीठी लस्सी , श्रीनगर की मिठाई , गुमखाल के मीठे काफळ आदि।
गंध - गंध दो तरह का होता है -सुगंध व दुर्गन्ध।  पर्यटन विपणन में गंध का औचित्य बहुकोणीय रूप से प्रयोग होता है. निर्गंध होटल आदि।
स्पर्श - स्पर्श  तरह का होता है -गरम , ठंडा व अनुष्णातीत (न ठंडा ना गरम ). उत्तराखंड का पर्यटन ठंडे स्पर्श पर ही टिका है।  हमारे होटल में 24 घंटे गरम पानी का प्रबंध है जैसे स्लोगन स्पर्श वैशिष्ठ्य का एक उदाहरण है।
संख्या - संख्या भी वैशिष्ठ्य पैदा करती है। जैसे 1906 से फोरेस्ट रिसर्च इंस्टीच्यूट देहरादून की शान है।
परिमाण - यह इतना है भी विशेष छवि बनाने हेतु  एक तत्व है। छोटे छोटे मंदिर , बड़े बड़े देवदारु के पेड़, आदि पर्यटन में विशेषता पैदा करते हैं।
पृथकत्व -यह इससे अलग है कथन भी विशेषता पैदा करता है।  यथा -शाकाहारियों व जैन धर्मावलम्बियों के लिए ठहरने के लिए अलग से प्रबंध है।
संयोग -मिलन या संयोग अवश्य ही विशिष्ठता प्रदान करता है।  जैसे अलकनंदा नदी में 6 संगम हैं।
विभाग - संयोग के बिपरीत स्थिति से विशेषता का जन्म होता है। उदाहरण - स्कीइंग यात्रियों के लिए उत्तराखंड पर्यटन में अलग विभाग है।
परत्व-अपरत्व - यह दूर है या परे है या यह नजदीक है दोनों तत्व विशेषता पैदा करते हैं।  जैसे -शहरी कोलाहल से दूर केदारघाटी में शांत वातवरण का आनद लूटिये।  दिल्ली से निकट हरिद्वार है।
भार या गुरुत्व - गिरने या भार का निमित भी वैशिष्ट्य पैदा करता है।  यथा -हमारे यहाँ केवल पांच किलो बासमती  चावल मिलते हैं।
द्रवित्व -बहने को द्रवित्व कहते हैं।  यथा - उत्तराखंड में  कई धार्मिक  नदिया बहती हैं।
स्नेह -स्नेह गुण भी वैशिष्ठ्य पैदा करता है।  यथा - महात्माओं का स्नेहिल आशीर्वाद हेतु नीलकंठ की यात्रा कीजिये !
शब्द - शब्द याने ध्वनि , व्याकरण या अन्य साहित्य।  शब्द ही तो गुणो की व्याख्या करते हैं।
बुद्धि - तर्क को बुद्धि कहते हैं।  तार्किक ढंग से पर्यटकों को आकर्षित किया जाता है।
सुख - जैसे -आत्मिक सुख हेतु डांडा नागराजा की यात्रा कीजिये !
दुःख - जैसे दुःख निवारण हेतु चार धाम यात्रा कीजिये।
इच्छा - यथा -अपनी इच्छा पूर्ति हेतु सीम जात्रा लाभदायक यात्रा है।
द्वेष या प्रतियोगिता - उदाहरण -जब उत्तराखंड पर्यटन विभाग हिमाचल के साथ प्रतियोगात्मक विज्ञापन रिलीज करे तो इसे द्वेष आधारित विशेषता या यूनिक सेलिंग प्वाइंट का नारा कहा जाएगा .
प्रयत्न - औली में पर्याप्त बर्फ न गिरने के कारण प्रशाशन कृत्रिम बर्फ बनाकर स्कीइंग टूर्नामेंट करे तो इसे पर्यटन आधारित सेलिंग प्वाइंट कहते हैं।
धर्म -अधर्म -परम्परा गत नियम या नियमों के हटने को धर्म -अधर्म कहते हैं।
संस्कार -१- वेग २-भावना ३-स्थिति को संस्कार कहते हैं।







Copyright @ Bhishma Kukreti  2 /4/2014

Contact ID bckukreti@gmail.com

Tourism and Hospitality Marketing Management for Garhwal, Kumaon and Hardwar series to be continued ...

उत्तराखंड में पर्यटन व आतिथ्य विपणन प्रबंधन श्रृंखला जारी …

                                    References

1 -भीष्म कुकरेती, 2006  -2007  , उत्तरांचल में  पर्यटन विपणन परिकल्पना , शैलवाणी (150  अंकों में ) , कोटद्वार , गढ़वाल
xx

24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Pauri Garhwal, Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Chamoli Garhwal, Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Rudraprayag Garhwal, Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Tehri Garhwal, Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Dehradun Garhwal, Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Uttarkashi Garhwal, Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Haridwar, Garhwal, Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Udham Singh Nagar Kumaon ,  Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Nainital Kumaon ,  Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Almora  Kumaon ,  Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Bageshwar Kumaon ,  Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Champawat Kumaon ,  Uttarakhand; 24 Immutable Unique Selling Point Elements for Tourism Marketing of Pithoragarh Kumaon ,  Uttarakhand;


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                                       नरेंद्र मोदी !  क्या राज्य लक्ष्मी शाह हेरिडिटरी डेमोक्रेसी की निशाणी नी च ?

                                                    चुनगेर ,चबोड़्या -चखन्यौर्या -भीष्म कुकरेती       
(s =आधी अ  = अ , क , का , की ,  आदि )


अब जब सब जगा राजनीती मा परिवारवादै खज्जी फैलीं च त ईं छूत की बीमारिन उत्तराखंड मा सौरण ही च।
जब सरा भारत मा डिल्ली से आंध्र प्रदेश ह्वेक लेकि चेनाइ तलक,  डिल्ली से हरियाणा ह्वेक  मध्य प्रदेश तलक , डिल्ली से लेकि पंजाब अर हिमाचल ह्वेक जम्मू -कश्मीर तलक , डिल्ली से लेकि छतीसगढ़ ह्वेक उड़ीसा तक , डिल्ली से लेक उत्तरप्रदेश ह्वेक बिहार तलक , राजनीती मा परिवारवाद कु खौड़ (खुजली केई बीमारी ) सौर्युं हो तो उत्तराखंड पैथर किलै रावु।
खबर च बल हर दल उत्तराखंड मा परिवारवाद कु HIV Positive  आयत करणु च।
प्रजातंत्र मा परिवारवाद अधिनायकवाद कु शंखनाद च।
जम्हूरियत मा वंशवाद राजशाही कु बिगुल च , राजशाही लाणो एक सीढ़ी च , राजशाही लाणो एक पुळ च।
डेमोक्रेसी मा आम कार्यकर्ताओं की अवहेलना करिक परिवारवाद का आधार पर वंशवादी परम्परा लाण प्रजातंत्र तै उजाड़णो बान एक सबुळ च , कारतूस च।
डेमोक्रेसी मा हेरिडेटरी का बल पर विधायक -सांसद लाण माने डिमोक्रेसीक पौ /नींव खपचाण याने डेमोक्रेसी की फाउंडेसन कु तहस -नहस करण।
वैदिन एक आमसभा मा भाजपा का नया बादशाह (अबि ह्वाइ नी च ) नरेंद्र मोदी देहरादून मा नेहरू -गांधी परिवार पर मिसाइल चलाणु छौ बल  कॉंग्रेस परिवारवाद या वंशवाद या हेरिडेटरी सिस्टम की पोषक च।  अर अवश्य ही वीं आम सभा मा सबसे जोर की ताळी अगर कैन बजै होली तो वा टिहरी की सांसद राज्य लक्ष्मी शाह ही रै होली।  मै लगद कि जब नरेंद्र मोदी कॉंग्रेस कु बंशवाद तै भड्याणु , जळाणु   रै होलु तैबरी मोदी का आंख्युं मा खिन्न या तिमलौ चोप पड़ी गे होलु कि भाजपा का बादशाह नरेंद्र मोदी तै टिहरी सांसद माला राज्य लक्ष्मी शाह नि दिखे होली कि वा तो परिवारवाद कु कोढ़ की जीती जागती, बोल्दी  मूर्ति च।
नरेंद्र मोदी तैं त पता ही नि होलु कि लैंसडाउन क्षेत्र से भाजपाई विधायक दिलीप सिंह रावत भूतपूर्व विषयक भारत सिंह रावत कु सपूत  च।
नरेंद्र मोदी ! जरा बता त सै क्या राज्य लक्ष्मी शाह हेरिडिटरी डेमोक्रेसी की निशाणी नी च ?क्या दिलीप सिंह रावत वंशवादी प्रजातंत्र कु चिन्ह नी च ?
 जैदिन भाजपा अध्यक्ष राजनाथ सिंह उत्तराखंड का महान राजनैतिक संत सतपाल महाराज तै भाजपा की टोपी पैराणु  छौ तो विदिन राजनाथ सिंह का आँख -कान पर तब  अवश्य ही चिपुड़ माटो बकुळ लेप लग्युं  लग्यां रै होलु  कि राजनाथ सिंह तै नि दिख्याई कि उत्तराखंड का महान ऋषि  सतपाल महाराज तो हेरिडेटिरि डेमोक्रेसी की  तपस्या मा लीन रौंद।  राजमहर्षि की पत्नी अमृता रावत  उत्तराखंड सरकार मा मंत्री अर नौनक ताजपोशी का वास्ता रेलपुरुष अच्छु दिन की प्रतीक्षा  मा च।
सोनिया गांधी -राहुल गांधी तो कॉंग्रेस का अर्थ डेमोक्रेसी  समजदन।  किन्तु विजय बहुगुणा , साकेत बहुगुणा , हरीश रावत की पत्नी या सगा संबंध्युं तैं टिकेट दीण मा हेरिडेटरी डेमोक्रेसी का उन्नायकुं तै क्वी शरम -ल्याज नी च।  अर अब तो मर्दों का  मर्द नारायण दत्त तिवाड़ी बि हेरिडेटरी डेमोक्रेसी तै विकसित करणो बान अपण बेटा शेखर तैं पहाडुं गौळ चढ़ाण सिखाणा छन।
उत्तराखंड मा हेरिडेटरी डेमोक्रेसी याने परिवारवादी प्रजातंत्र का बगीचा लग गेन अर भोळ आप तैं आम जनता बिटेन अयाँ  प्रतिनिधि चुनाव लड़दा नि दिख्याल बल्कि खंडूड़ी , निशंक , कोशियारी , बहुगुणा , रजवाड़ा खानदान , रावत खानदान का चिराग या राजकुमारी ही चुनाव लड़दा दिख्याल।
उत्तराखंड वासियों तैं हेरिडेटरी डेमोक्रेसी कु  कोढ़ तैं खतम करणो जतन करण पोडल।
उत्तराखंड वासियों तैं बंशवादी प्रजातंत्र का HIV Positive का कीटाणु तै अबि ही रुकण पोड़ल।
वंशवाद डेमोक्रेसी तैं जड़ नाश करणो   खतरनाक बीमारी च अर यीं बीमारी तैं रुकणो सब तरह का प्रयत्न हूण चयेंद।


Copyright@ C Bhishma Kukreti  4 /4/2014

*कथा , स्थान व नाम काल्पनिक हैं।
[गढ़वाली हास्य -व्यंग्य, सौज सौज मा मजाक  से, हौंस,चबोड़,चखन्यौ, सौज सौज मा गंभीर चर्चा ,छ्वीं;- जसपुर निवासी  द्वारा  जाती असहिष्णुता सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; ढांगू वाले द्वारा   पृथक वादी  मानसिकता सम्बन्धी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;गंगासलाण  वाले द्वारा   भ्रष्टाचार, अनाचार, अत्याचार पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; लैंसडाउन तहसील वाले द्वारा   धर्म सम्बन्धी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;पौड़ी गढ़वाल वाले द्वारा  वर्ग संघर्ष सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; उत्तराखंडी  द्वारा  पर्यावरण संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;मध्य हिमालयी लेखक द्वारा  विकास संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य;उत्तरभारतीय लेखक द्वारा  पलायन सम्बंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; मुंबई प्रवासी लेखक द्वारा  सांस्कृतिक विषयों पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; महाराष्ट्रीय प्रवासी लेखक द्वारा  सरकारी प्रशासन संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य; भारतीय लेखक द्वारा  राजनीति विषयक गढ़वाली हास्य व्यंग्य; सांस्कृतिक मुल्य ह्रास पर व्यंग्य , गरीबी समस्या पर व्यंग्य, आम आदमी की परेशानी विषय के व्यंग्य, जातीय  भेदभाव विषयक गढ़वाली हास्य व्यंग्य; एशियाई लेखक द्वारा सामाजिक  बिडम्बनाओं, पर्यावरण विषयों   पर  गढ़वाली हास्य व्यंग्य, राजनीति में परिवार वाद -वंशवाद   पर गढ़वाली हास्य व्यंग्य; ग्रामीण सिंचाई   विषयक  गढ़वाली हास्य व्यंग्य, विज्ञान की अवहेलना संबंधी गढ़वाली हास्य व्यंग्य  ; ढोंगी धर्म निरपरेक्ष राजनेताओं पर आक्षेप , व्यंग्य , अन्धविश्वास  पर चोट करते गढ़वाली हास्य व्यंग्य, राजनेताओं द्वारा अभद्र गाली पर हास्य -व्यंग्य    श्रृंखला जारी  ] 


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review

History of Garhwal including Haridwar (1223- 1804 AD) –part -63     
   
 History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -308 

                       By: Bhishma Kukreti (A History Research Student)

           Another historical theory about origin of Shah or Panwar dynasty Kingdom is that Garhwal Kings (Shah or Panwar) were descendants of Katyuri who ruled on old Garhwal.
                      Ashokchalla and Krachalla defeated Katyuri of Vaijnath.  Regional Katyuri Kings had to become regional commanders of Ashokchalla and Krachalla. After weakening of successors of Krachalla, regional chieftains under Challa kings became free and declared independent rules in Kumaon.  Most of those regional chieftains were Katyuri.
            There is mention of a King Shalivahan (due to Shaka blood?) in Katyuri King hereditary records. Three hereditary records of Panwar Kingdom, mention the name Shalivahan. Due to mention of Shalivahan in all the three Panwar King family trees, it is suggested that Panwar or Shah Garhwal Kings were descendants of Katyuri.
    In Devprayag inscriptions, there is mention of Jagatipal Rajwar King. In Katyuri, Rajwar title was for Askot Katyuri rulers. Rajwar means prince (Doti Katyuri were called Maharaja). No other King family tree mentions Rajwar title in Uttarakhand. That also suggests that a Katyuri prince of Askot established Panwar or Shah dynasty Kingdom in Garhwal.
  Folklore about Jagdev Panwar describes Jagdev Panwar as Katyuri King. It might be that Jaysingh Dev of Katyuri family was Jagdev Panwar. Jagdev or Jaisingh Dev Katyuri moght have won the Neeti valley and Pindar valley of Garhwal.

Was Jagdev Panwar Founder King of Panwar Dynasty Garhwal Kingdom?


   The Uttarakhand cultural historian Dinesh Baluni states that the first Panwar king of Panwar dynasty was Kankpal who was crowned for Chandpur Gadhi in 888AD. He states that the folk story of Jagdev is before Kanakpal.

 

          However, this author found three other folk stories related to name Jagdev Panwar of Dhara and surprisingly, there are similarities among all folk stories of Jagdev Pnawar –that is Garhwali version folklore of Jagdev, Akhnoor or Dhara Nagri folklore of Jagdev Panwar, Dhara Nagri folk sayings by Bhat and Pahasnu (Rampur Pargana of Saharanpur district) folklore of Jagdev Panwar. There is no historical proof available for all four (including Garhwali) folklore about Jagdev Panwar.
                       Jagdev Panwar who founded Panwar dynasty in Akhnoor kingdom
King Udayaditya (Vikramiditya clan) of Malwa, Dhar had two wives. The valerian Jagdev was son from Solankin queen. The other queen Baghelin did not want that Jagdev become crown prince and she arranged conspiracy. Jagdev and his wife had to leave the court.  Jaisingh was the competent general of Udayditya.
  Jagdev did deep mediation for Jagdamba (Mahakali). Goddess Kankali asked the head of Jagdev from his wife. The head of Jagdev was given to Kankali. Kankali took head to heaven and showed the sacrifice to devtas. Later, Kalinka joined head with Jagdev body made Jagdev live.
  Later on due to dispute Jagdev migrated to Himalayan belt at Akhnoor, Jammu and Kashmir.  Jagdev Panwar established his kingdom at Virat Nagri (2 -3 kilometers away from Akhnoor) in 1096 AD. Jagdev was devotee of Amba goddess and after the death of Jagdev, the name of Wrat Nagri was changed as Ambaraian.
                              Folklore sung by Bhats of Dhara Nagri
There is another saying that Jagdev Panwar cut his head for seven times and offered to goddess on Sunday 1095AD.The said Dhar folklore by Bhat says-
इग्यारा सौ इकाणवे चैत  सुदी रविवार।
जगदेव शीस समापियो धारा नगर पवार।।
There is mention of Jaisingh Chaukyal who married his daughter to Jagdev (from wikimapedia.org<india<Madhyapradesh ).
                           Khuber Folklore of Pahasnu, Saharanpur about Jagdev Panwar
  G.G. Raheja tells the folk stories of Jagdev Panwar from village Pahansu of Saharanpur district. The king Jaisal was greatest king and King Jagdev Panwar was smaller king. Every day, the wife of Bhat used to come for dan (donation or gift) to Jaisal court. One day she came when Jagdev Panwar was also sitting in court of Jagdev. Bhat woman told to Jaisal that Jagdev Panwar was greater donor (dan data). Jaisal told to Bhat woman and asked to go Jagdev Panwar house to collect donation (dan) and he (Jaisal) would offer ten times more donation (dan) than Jagdev Panwar.
  Jagdev Panwar told the story of court to his wife. The wife was worried as Jagdev Panwar was smaller king and smaller by wealth too. Jagdev told his wife that Panwar fellow would never be defeated in ‘dan’(donation) too.
In morning, Jagdev took bath and became ready to offer donation (dan) to Bhat woman. When Bhat woman came, Jagdev Panwar cut his head and offered his head to Bhat woman as ‘dan’(donation). Bhat woman went to jaisal court and when Jaisal king came to know that Jagdev offered his head as ‘dan’, the king Jaisal accepted defeat.
The Bhat woman returned to house of Jagdev Panwar with his head and she returned back the head of Jagdev Panwar to his wife. The queen then joined the head of Jagdev Panwar to his body and prayed Go Bhagwan, “Give my husband the gift of life.” Bhagwan made Jagdev Panwar live.

                   Garhwali – Kumaoni version of Jagdev Panwar Folklore
  The Garhwali Jagar version of Jagdev Jagar starts from the conference of deities. The portion of Jagdev Panwar Jagar is as follows-

         कुमाऊं और गढ़वाल की लोक गाथाएँ   
 
जगदेव पंवार जागर : भडौ , कटकू या पांवड़ा
(सन्दर्भ: डा हरी दत्त भट्ट 'शैलेश', गढ़वाली भाषा और उसका साहित्य ) 
 
पंच देवों  की सभा लगीं छई
शिवजी ध्यान मा छा,देवी छई पार्वती
सभा का मुकुट तिरलोकी नारैण
तब इन बैन बोल्दा
क्वी दुनिया मा इनो वीर भी होलो
जो शीश काटिक दान देलो
जैन शीश को दान दीण
वैन गढ़वाल को राज लीण
वरवी बैठीं छई चंचु भाट की बेटी कैड़ी कंकाली
तब बोल्दा भगवान हे कैड़ी कंकाली
दुनिया को तौल दु , पृथ्वी भाऊ
क्वी दुनिया मा शीश काटीक दान भी देलो
तू रंदी कंकाली मृत्यु मंडल मा
मै ल्यूलो भगवान पृथ्वी को भेद
तब कैड़ी कंकाली मृत्यु मंडल औंदी
वै मलासीगढ़ में रंद छयो वींको बाबा चंचु  भाट   
कैड़ी कंकाली छै मलासीगढ़ की प्यारी
मन की मयाळी छै वा कैड़ी कंकाली
xxx            xxx 
तब चौहानी राणी न करदी वींको
दियुं दान नी लियेंदु , थुक्युं थूक नि चटेंदू
तब देवतोंन वीं धड पर ही हैंकु सर उपजाए
सेता -पिंगला चौंळ मारिन
जीतो होई गये जगदेव पंवार
देवतौन तब वे गढ़वाल को राज दिने
वचन चले दिल राई , जयसिंह सभाई
वचन रहा जगदेव पंवार का जिसने
सर काट कंकाली को दिया
गढ़वाल देश को राज लिया   
           There is deity conference and was attended by lord Shiva and goddess Parvati. In the deity conference, Narayan announced that who would offer he would be given Garhwal kingdom.
          Goddess Kalika devi  (Kankali) became responsible to find such person who would offer his own head. In the form of beggar Kalika went to Dhara Nagari where two brothers Jaidev and Jagdev lived.
          Seeing the beggar Kalika, Jaidev went away for hunting as he was very miser.  Second brother Jagdev invited Kalika for ‘dan’. Jagdev asked his wives about what they were offering to beggar. All queens except Chauhani queen became ready to offer food and money. Chauhani was ready to offer her head.
              Chauhani queen became ready in male dress and stood before her husband Jagdev Panwar and told him that she would sacrifice her life. Jagdev Panwar became enthusiastic. Jagdev Panwar took his golden sword and cut his head.
   Kalika put the head of Jagdev Panwar in her Kamandal (jug) and went to deity land (heaven). Looking at the head of jagdev, Narayan became pleased. All deities came to Dhara Nagari with the head of Jagdev. Deities joined the head of Jagdev. Chauhani queen refused to take back the donated head. Deities created new head and joined it to body. Deities performed Mantra ritual and Jagdev became alive. Deities offered Jagdev the land of Garhwal for ruling. Jagdev Panwar ruled Garhwal happily. 

  However, historians have doubt about Jagdev as founder of Garhwal Kingdom.

*** Two following references are also important for this write up and that are-
1-Gloria Goodwin Raheja, 1988, The Poison in the Gift: Ritual, Prestation and the Dominant caste in North Indian Village, The University of Chicago Press (pages 21-24)
2-Jagdeva,en.wikipedia.or/wiki/jagdev



Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 4/4//2014
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -309 

                                      References

1-Dr. Shiv Prasad Dabral, 1971, Uttarakhand ka Itihas Bhag-4, Veer Gatha Press, Dogadda, Pauri Garhwal, India 
2-Harikrishna Raturi, Garhwal ka Itihas
3-Dr. Patiram, Garhwal Ancient and Modern
4-Rahul Sankrityayan, Garhwal
5- Oakley and Gairola, Himalayan Folklore
6- Bhakt Darshan, Garhwal ki Divangit Vibhutiyan
7-Foster, Early Travels in India William Finch
8-Upadhyaya, Shri Shankaracharya
9-Shering, Western Tibet and British
10-H.G. Walton, Gazetteer of British Garhwal
11-B.P.Kamboj, Early Wall Paintings of Garhwal
12-H.g Walton, Gazetteer of Dehradun
13- Vimal Chandra, Prachin Bharat ka Itihas
14-Meera Seth, Wall Paintings of Western Himalayas 
15-Furar, Monumental Antiquities
16-Haudiwala, Studies in Indo-Muslim History
17- Rahul Khari 2007, Jats and Gujjar Origin, History and Culture
18- Upendra Singh, 2006, Delhi: Ancient History, Barghahan Books
19- B.S. Dahiya, 1980, Jats the Ancient Rulers (A Clan Study) , Sterling Publications
20- Maithani, Bharat –Gotrapravardeepika
21 Prem Hari Har Lal, 1993, The Doon Valley Down the Ages
22-Dashrath Sharma, Early Chauhan Dynasties
23- Shailndra Nath Sen, Ancient History and Civilization
24-H.M Elliot, 1867, The History of India as told by its Own Historians
25- Jaswant Lal Mehta, 1979, Advance Study in Medieval India
26- Nau Nihal Singh, 2003, The Royal Gurjars: their contribution to India, Anmol Publications 
(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
History of Garhwal from 1223-1804 to be continued in next chapter    
Notes on  South Asian Medieval History of Garhwal;  South Asian Medieval History of Pauri Garhwal;  Medieval History of Chamoli Garhwal;  South Asian Medieval History of Rudraprayag Garhwal;  South Asian Medieval History of Tehri Garhwal;  Medieval History of Uttarkashi Garhwal;  South Asian Medieval History of Dehradun, Garhwal;  Medieval History of Haridwar ;  South Asian Medieval History of Manglaur, Haridwar;  South Asian Medieval History of Rurkee Haridwar ;  South Asian Medieval History of Bahadarpur Haridwar ; South Asian History of Haridwar district to be continued
Xx
Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review; Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review of Pauri Garhwal; Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review of Chamoli Garhwal; Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review of Rudraprayag Garhwal; Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review of Tehri Garhwal; Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review of Uttarkashi Garhwal; Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review of Dehradun Garhwal; Were Panwar/Shah Garhwal Kings Katyuri? A History Review of Haridwar Garhwal;


 

Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22