Author Topic: Articles By Bhisma Kukreti - श्री भीष्म कुकरेती जी के लेख  (Read 724658 times)

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1


                              Fall in  Kuninda Janpada Prosperity & Haridwar,  Bijnor,   Saharanpur History

                                                      कुणिंद जनपद समृद्धि ह्रास       

                          Ancient  History of Haridwar, History Bijnor,   Saharanpur History  Part  -  138                     
                                                               हरिद्वार इतिहास ,  बिजनौर  इतिहास , सहारनपुर   इतिहास  -आदिकाल से सन 1947 तक-भाग - 138                   


                                               इतिहास विद्यार्थी ::: भीष्म कुकरेती

       
                                   अल्मोड़ा कुणिंद नरेशों का शासन काल

          एलन ने इन मुद्राओं का समय ईसा के पहली सदी के उत्तरार्ध से लेकर द्वितीय सदी के पूर्वार्ध तक माना है । डी सी सरकार पहली सदी के आरम्भिक वर्षों को अल्मोड़ा नरेशों का समय मानते हैं।
              डा डबराल का अनुमान है कि अल्मोड़ा कुणिंद नरेशों का शासन काल  60 BC  से 20 AD रहा होगा क्योंकि 20 AD तक शक प्रह्लव पांचाल , कुरु प्रदेश में छ गए थे।

                                कुणिंद समृद्धि ह्रास

संभवतया अमोघभूति मृत्यु के तुरंत बाद स्रुघ्न पर शक आक्रान्ताओं का अधिकार हो गया होगा और कुणिंद राजाओन ने पूर्व में ब्रह्मपुरी (गढ़वाल -कुमाऊं ) और या गोविषाण (तराइ कुमाऊं )  में  अपनी राजधानी स्थापित की होगी।
                 गोविषाण अशोक के समय से ही महत्वपूर्ण स्थान था।  अशोक ने एक स्तूप बनाया था जो सातवीं सदी तक वर्तमान था।
                 कुणिंद मुद्राएं सूचित करती हैं कि कुणिंद राज के अवसान दिन आ गए थे।  धातु में रजत मुद्राएं ढालने में असमर्थ थे।  ताम्रमुद्राओं हेतु भी वैसे शिष्ट कलाकार उपलब्ध नही थे जैसे अमोघभूति काल में थे।
 मुद्राएं भद्दी हैं
                              60 BC  से 20 AD में उत्तराखंडी भाषाओं  का आभाष
अल्मोड़ा से प्राप्त ताम्र मुद्राओं  ( 60 BC  से 20 AD) में राजा का नाम अंकन में असावधानी वर्ती  गयीं हैं।  मात्राएँ ही नही व्यंजन भी भली प्रकार नही उभरे हैं। श और स में जो भ्रान्ति आज उत्तराखंड की भाषाओं में है वह तब भी थी।  शिवदत्त की मुद्रा में श को स मुद्रित किया गया है।



Copyright@ Bhishma Kukreti  Mumbai, India 9 /7/2015

   History of Haridwar, Bijnor, Saharanpur  to be continued Part  --139
 हरिद्वार,  बिजनौर , सहारनपुर का आदिकाल से सन 1947 तक इतिहास  to be continued -भाग -139

      Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &  Ancient History of Kankhal, Haridwar, Uttarakhand ;Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &   Ancient History of Har ki Paidi Haridwar, Uttarakhand ;Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &   Ancient History of Jwalapur Haridwar, Uttarakhand ;  Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  & Ancient  History of Telpura Haridwar, Uttarakhand  ; Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &  Ancient  History of Sakrauda Haridwar, Uttarakhand ;   Ancient  History of Bhagwanpur Haridwar, Uttarakhand ;  Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  & Ancient   History of Roorkee, Haridwar, Uttarakhand  ; Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  & Ancient  History of Jhabarera Haridwar, Uttarakhand  ; Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &  Ancient History of Manglaur Haridwar, Uttarakhand ;   Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &Ancient  History of Laksar; Haridwar, Uttarakhand ;  Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &   Ancient History of Sultanpur,  Haridwar, Uttarakhand ;     Ancient  History of Pathri Haridwar, Uttarakhand ;    Ancient History of Landhaur Haridwar, Uttarakhand ;  Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  & Ancient History of Bahdarabad, Uttarakhand ; Haridwar;      History of Narsan Haridwar, Uttarakhand ;   Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  & Ancient History of Bijnor;  Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &  Ancient  History of Nazibabad Bijnor ; Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &   Ancient History of Saharanpur;  Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  & Ancient  History of Nakur , Saharanpur;  Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &  Ancient   History of Deoband, Saharanpur;   Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &  Ancient  History of Badhsharbaugh , Saharanpur;  Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  & Ancient Saharanpur History,Fall in Prosperity of Kuninda Janpada  &     Ancient Bijnor History;
कनखल , हरिद्वार का इतिहास ; तेलपुरा , हरिद्वार का इतिहास ; सकरौदा ,  हरिद्वार का इतिहास ; भगवानपुर , हरिद्वार का इतिहास ;रुड़की ,हरिद्वार का इतिहास ; झाब्रेरा हरिद्वार का इतिहास ; मंगलौर हरिद्वार का इतिहास ;लक्सर हरिद्वार का इतिहास ;सुल्तानपुर ,हरिद्वार का इतिहास ;पाथरी , हरिद्वार का इतिहास ; बहदराबाद , हरिद्वार का इतिहास ; लंढौर , हरिद्वार का इतिहास ;बिजनौर इतिहास; नगीना ,  बिजनौर इतिहास; नजीबाबाद , नूरपुर , बिजनौर इतिहास;सहारनपुर इतिहास , Haridwar Itihas, Bijnor Itihas, Saharanpur Itihas
                     :=============  स्वच्छ भारत !  स्वच्छ भारत ! बुद्धिमान भारत =============:

--




With Kind Regards


Dhangu, Gangasalan Ka Kukreti

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1

Best  Harmless Garhwali Literature Humor  ; , Garhwali Literature Comedy Skits   ; Garhwali Literature  Satire  ; Garhwali Wit Literature  ;  Garhwali Sarcasm Literature  ;  Garhwali Skits Literature  ;  Garhwali Vyangya   ;  Garhwali Hasya


                   

               भाजपा तैं भूतपूर्व बेशरम , बकळि चमड़ी का कॉंग्रेसी प्रवक्ता चयेणा छन


                        चबोड़ , चखन्यौ , चचराट   :::   भीष्म कुकरेती

  (दिल्ली का चौबटु )

एक नंबरी भाजपा नेता -भीषम जी ! भीषम जी ! जरा भूतपूर्व बड़बोला कॉंग्रेसी प्रवक्ता का पता बता दियां जी। हमारी पार्टी तै भूतपूर्व बड़बोला कॉंग्रेसी प्रवक्ता की अत्यंत आवश्यकता च।

मि -अरे आरएसएस का प्रचारकों से बढ़िया प्रवक्ता ?

एक नंबरी -मीम आपक सवालुं जबाब दीणो टैम नी च।  मि अफिक बड़बोला प्रवक्ता खुजे ल्योलु।

मि -अरे द्वी नंबरी जी तुम कख छलांग लगैक भजणा छंवां ?
द्वी नंबरी -मीम बिंडी समय नी च मि भूतपूर्व चचरट्या कॉंग्रेसी प्रवक्ता की खोज मा जाणु छौं जु चचराट से भाजपा की लुढ़कदि लाज बचै साको।  ये ब्वै मि तै और तेज छलांग लगाण पोड़ल तब जैक चचरट्या प्रवक्ता मीलल। 

मि -ये तीन नंबरी भाजपा नेता जी सि चौंर्या स्याळो तरां जुपकणि मारदा मारदा कनै दौड़ना छंवां ?

तीन नंबरी -हम तै बदखोर , बबरट्या भूतपूर्व कॉंग्रेसी प्रवक्ता चयेणा छन  जु हमर बड़ा नेताओं का पति , पत्नी जंवै , बेटा , बेटी का काळा कारनामाऊँ तै न्यायोचित  सिद्ध कर साकन जन पैल कॉंग्रेस्युंन रॉबर्ड बाड्रा का कारनामों तै सही ठहरै छौ। ये मामला मा कॉंग्रेसी परिपूर्ण अनुभवी छ।   मीम एक सेकंड रुकणो टैम नी च।

मि -ये चार नंबरी भाजपा नेता जी ! कख कुद्दी मारिक जाणा छंवां ?
चार नंबरी -मि जघन्य से जघन्य घोटाला जन व्योपम घोटालों का कुतर्क से बचाव करणम सिद्धहस्त भूतपूर्व कुतर्की कॉंग्रेसी प्रवक्ताओं तै ढुंढणो जाणु छौं।  फिर कबि फुरसतम मिलला। कॉंग्रेस्यूं से बड़ा कुतर्की कु ह्वे सकदन ? अच्छा फिर    …

मि -ये छै नंबरी भाजपा तू छलांग किलै मारणी छे ?

चार नंबरी -अरे भूतपूर्व बकळि चमड़ी का कॉंग्रेसी प्रवक्ताओं तै भाजपा मा लाणो जाणु छौं।  जु धाकड़ पत्रकार अर्णव गोस्वामी , थापर तै बि बौं हौड़ तै दैं हौड़ बेशर्मी से बतै द्यावन।  भोळ बात करला।

मि -ये पांच नंबरी भाजपा नेता दौड़ ?
पांच नंबरी -मि धाकड़ वकील जन कपिल सिब्बल की खोज मा जाणु छौं जु अरबों का घोटाला तै जीरो लॉस याने शून्य हानि सिद्ध कर साकन।

मि -अरे स्टिंग्या पत्रकार जी यी क्या सब भाजपा का नेता भूतपूर्व कॉंग्रेसी प्रवक्ताओं की खोज मा किलै जाणा छन ?
स्टिंग्या पत्रकार - वु क्या च फिलम , चिलम अर राजसत्ता का अडिग सिद्धांत हूंदन।  निरंकुश राजसत्ता आयि ना कि सत्ताधारी भ्रष्ट हूणम देर नि लगांदन।  तो भाजपा का नेताओं पर भ्र्ष्टाचार , अनाचार , आचारविहीनता का आरोप लगण बिसे गेन।  अर भ्र्ष्टाचार , आचारविहीनता , अनाचार तै न्यायोचित बताण मा भाजपा का प्रवक्ता अबि प्रवीण नि ह्वेन तो अनुभवी कॉंग्रेसी प्रवक्ताओं की आवश्यकता तो भाजपा तै पड़लि ही कि ना ? अर ये मामला मा कॉंग्रेस का प्रवक्ताओं से अधिक बेशरम , बदजात , काळो तै सफेद बताण वळ , अन्याय तै न्यायोचित बताण वळ , बकळि  चमड़ी का अनुभवी प्रवक्ता क्वी नी च तो भाजपा वळ भूतपूर्व कॉंग्रेसी प्रवक्ताओं तै भाजपा मा लाणो तयारी करणा छन।  किलैकि अब रोज , भाजपा का  एक नया भ्रष्टाचार तो समणि आलो ही कि ना  तो फिर बचाणो बान झूठा प्रवक्ताओं की जरूत तो पड़लि ही।  अच्छा मि एक स्टिंग ऑपरेसन  मा जाणु छौं।

मि - ये भाजपा का दस नंबरी नेता जी तुम किलै भगणा छंवां ?

दस नंबरी भाजपा नेता - जु यी सब भाजपा का भागणा छन न मि ऊंकी टांग खैंचणो जाणु छौं कि यी में से अगनै नि जै सक्यां।



10/7  /15 ,Copyright@ Bhishma Kukreti , Mumbai India
*लेख की   घटनाएँ ,  स्थान व नाम काल्पनिक हैं । लेख में  कथाएँ , चरित्र , स्थान केवल व्यंग्य रचने  हेतु उपयोग किये गए हैं।
 Best of Garhwali Humor Literature in Garhwali Language  ; Best of Himalayan Satire in Garhwali Language Literature  ; Best of  Uttarakhandi Wit in Garhwali Language Literature  ; Best of  North Indian Spoof in Garhwali Language Literature ; Best of  Regional Language Lampoon in Garhwali Language  Literature  ; Best of  Ridicule in Garhwali Language Literature  ; Best of  Mockery in Garhwali Language Literature    ; Best of  Send-up in Garhwali Language Literature  ; Best of  Disdain in Garhwali Language Literature  ; Best of  Hilarity in Garhwali Language Literature  ; Best of  Cheerfulness in Garhwali Language  Literature   ;  Best of Garhwali Humor in Garhwali Language Literature  from Pauri Garhwal  ; Best of Himalayan Satire Literature in Garhwali Language from Rudraprayag Garhwal  ; Best of Uttarakhandi Wit in Garhwali Language from Chamoli Garhwal  ; Best of North Indian Spoof in Garhwali Language from Tehri Garhwal  ; Best of Regional Language Lampoon in Garhwali Language from Uttarkashi Garhwal  ; Best of Ridicule in Garhwali Language from Bhabhar Garhwal  ; Best of Mockery  in Garhwali Language from Lansdowne Garhwal  ; Best of Hilarity in Garhwali Language from Kotdwara Garhwal  ; Best of Cheerfulness in Garhwali Language from Haridwar  ;
Garhwali Vyangya , Garhwali Hasya,  Garhwali skits; Garhwali short skits, Garhwali Comedy Skits, Humorous Skits in Garhwali, Wit Garhwali Skits   
                    स्वच्छ भारत  , स्वच्छ भारत , बुद्धिमान भारत!





Thanking You .
Jaspur Ka Kukreti

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
           Unsuccessful Efforts of Amar Singh Thapa for Treaty with British

Anglo Nepalese War with   Reference to Gurkha Rule over Uttarakhand & Himachal -20
History of Gorkha /Nepal Rule over Kumaun, Garhwal and Himachal (1790-1815) -141   
   History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -662

                          By: Bhishma Kukreti (A History Student) 
                           Amar Singh Thapa was aware of weaknesses of Nepalese resources in west of Kali River (Kumaun, Garhwal and Himachal). He was aware stronger position of East India Company against Nepal.
            Through Ochterloni, Amar Singh Thapa sent message to Governor General Hastings for treaty but Governor General refused the suggestion of Amar Singh Thapa (Balchandra Sharma).
          Amar Singh Thapa tried to strengthen the position of Nepalese army in West of Kali River but he was totally failure in recruiting new soldiers as the citizens were totally against Nepalese way of rule.
                 Weaknesses of Nepal against British

           Nepal was inferior before British in arm, ammunitions, friends and support of citizens. Nepal had around twelve thousand soldiers. The newly recruits in Nepal army in Doti, Kumaon, Garhwal and Himachal were anxious for Nepal loosing war or power.  East India Company was more organized and powerful in terms of number of soldiers, food and armed supply. Nepalese commanders were not trained for fighting with strategy.  Nepalese commanders were trained for guerilla attack and suppressing citizens with all cruel methods. Nepalese soldiers were far ahead in bravery, courage, self pride, and sacrifice for the master, duties and bearing power in worst conditions.
      Nepalese were weak in other aspects of war. Nepalese Commanders were more dependent on the strategy that British army was not trained for hill war.


** Most of references and details were taken from Dr Dabral

Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 10/7/2015
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -663
*** History of Gorkha/Gurkha /Nepal Rule over Kumaun, Garhwal and Himachal (1790-1815) to be continued in next chapter 

(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
XX
                    Reference

Atkinson E.T., 1884, 1886, Gazetteer of Himalayan Districts …
Hamilton F.B. 1819, An Account of Kingdom of Nepal and the territories
Colnol Kirkpatrik 1811, An Account of Kingdom of Nepal
Dr S.P Dabral, Uttarakhand ka Itihas part 5, Veer Gatha Press, Dogadda
Bandana Rai, 2009 Gorkhas,: The Warrior Race
Krishna Rai Aryal, 1975, Monarchy in Making Nepal, Shanti Sadan, Giridhara, Nepal
I.R.Aryan and T.P. Dhungyal, 1975, A New History of Nepal , Voice of Nepal
L.K Pradhan, Thapa Politics:
Gorkhavansavali, Kashi, Bikram Samvat 2021 
Derek J. Waller, The Pundits: British Exploration of Tibet and Central Asia page 172-173
B. D. Pande, Kumaon ka Itihas
Balchandra Sharma, Nepal ko Aitihasik Rup Rekha
Chaudhari , Anglo  –Nepalese Relations
Pande, Vasudha , Compares Histriographical Traditions of Gorkha Rule in Nepal and Kumaon
Pradhan , Kumar, 1991, The Gorkha Conquests , Oxford University  Press
Minyan Govrdhan Singh , History of Himachal Pradesh
A.P Coleman, 1999, A Special Corps
Captain Thomas Smith, 1852,Narrative of a Five Years Residence at Nepal Vol.1
Maula Ram/Mola Ram  , Ranbahadurchandrika and Garhrajvanshkavya
J B Fraser , Asiatic Research
Shyam Ganguli, Doon Rediscovered
Minyan Prem Singh, Guldast Tabarikh Koh Tihri Garhwal
Patiram Garhwal , Ancient and Modern
Tara Datt Gairola, Parvtiy Sanskriti
John Premble, Invasion of Nepal
Chitranjan Nepali, Bhimsen Thapa aur Tatkalin Nepal
Sanwal, Nepal and East India Company
Nagendra kr Singh, Refugee to Ruler

XXX
History Gurkha /Gorkha Rule over Garhwal, Kumaon, Uttarakhand; Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Pauri Garhwal, Udham Singh Nagar Kumaon, Uttarakhand; Sirmour Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Chamoli Garhwal, Nainital Kumaon, Uttarakhand; Kangara Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Rudraprayag Garhwal, Almora Kumaon, Uttarakhand; Baghat Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Tehri Garhwal, Champawat Kumaon, Uttarakhand; Punar Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Uttarkashi Garhwal, Bageshwar Kumaon, Uttarakhand;  Nahan Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Dehradun Garhwal, Pithoragarh Kumaon, Uttarakhand; History Himachal; 
Nepal Itihas, Garhwal Itihas, Kumaon Itihas, Himachal Itihas;  Gurkha/Gorkha ka Kumaon par  Adhikar Itihas , Gurkha/Gorkha Garhwal par Shasan Itihas;  Gurkha/Gorkha Rule in Kumaon, Garhwal Uttarakhand; History Gurkha/Gorkha  Rule in Himachal,



Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
          Collection and Editing of Mahabharata in Kuninda Period in Uttarakhand

                         कुणिंद युग में महाभारत महाकाव्य का सम्पादन
                          Ancient  History of Haridwar, History Bijnor,   Saharanpur History  Part  -  139                                                                     हरिद्वार इतिहास ,  बिजनौर  इतिहास , सहारनपुर   इतिहास  -आदिकाल से सन 1947 तक-भाग - 139                   


                                               इतिहास विद्यार्थी ::: भीष्म कुकरेती

         महाभारत को लिखने का समय 400 BC से 400 AD तक पूरा होने का अंनुमान लगाया जाता है।
   गढ़वाल में भी महभारत के लिखने के प्रमाण मिले हैं।  महाभारत के कुछ अंशों का सम्पादन गढ़वाल , हरिद्वार  समय हुआ जब भारत विशेषतय कुणिंद राज्य  शान्ति थी। जिन दिनों भारहुति में बौद्ध धर्मी स्तूप कार्य में संलग्न थे तब शायद व्यास शिष्य निर्धारित पद्धति से भोजपत्रों में आख्यानों , नीति , धर्म , दर्शन संबंधी मान्यताये अंकित कर रहे थे।
 इस तरह के कार्यों के लिए शांति , समृद्धि चाहिए होती है जो धनभूति प्रथम से अमोघभूति के राज्य काल तक रहा था।  संभवतया महाभारत के अंतिम सम्पादन का कार्य इस कुणिंद -स्रुघ्न युग में  उत्तराखंड में सम्पन हुआ (डबराल )




Copyright@ Bhishma Kukreti  Mumbai, India 10 /7/2015

   History of Haridwar, Bijnor, Saharanpur  to be continued Part  --
 हरिद्वार,  बिजनौर , सहारनपुर का आदिकाल से सन 1947 तक इतिहास  to be continued -भाग -

    Collection and Editing of Mahabharata &   Ancient History of Kankhal, Haridwar, Uttarakhand ;    Collection and Editing of Mahabharata & Ancient History of Har ki Paidi Haridwar, Uttarakhand ;  Collection and Editing of Mahabharata &   Ancient History of Jwalapur Haridwar, Uttarakhand ;    Collection and Editing of Mahabharata & Ancient  History of Telpura Haridwar, Uttarakhand  ;   Collection and Editing of Mahabharata &  Ancient  History of Sakrauda Haridwar, Uttarakhand ;   Ancient  History of Bhagwanpur Haridwar, Uttarakhand ;    Collection and Editing of Mahabharata & Ancient   History of Roorkee, Haridwar, Uttarakhand  ;   Collection and Editing of Mahabharata & Ancient  History of Jhabarera Haridwar, Uttarakhand  ;   Ancient History of Manglaur Haridwar, Uttarakhand ;    Collection and Editing of Mahabharata & Ancient  History of Laksar; Haridwar, Uttarakhand ;    Collection and Editing of Mahabharata &   Ancient History of Sultanpur,  Haridwar, Uttarakhand ;      Collection and Editing of Mahabharata & Ancient  History of Pathri Haridwar, Uttarakhand ;    Collection and Editing of Mahabharata &  Ancient History of Landhaur Haridwar, Uttarakhand ;  Collection and Editing of Mahabharata &   Ancient History of Bahdarabad, Uttarakhand ; Haridwar;      Collection and Editing of Mahabharata &  History of Narsan Haridwar, Uttarakhand ;     Collection and Editing of Mahabharata & Ancient History of Bijnor;    Ancient  History of Nazibabad Bijnor ;     Collection and Editing of Mahabharata & Ancient History of Saharanpur;   Collection and Editing of Mahabharata &  Ancient  History of Nakur , Saharanpur;     Collection and Editing of Mahabharata & Ancient   History of Deoband, Saharanpur;     Ancient  History of Badhsharbaugh , Saharanpur;   Collection and Editing of Mahabharata &  Ancient Saharanpur History,    Collection and Editing of Mahabharata &   Ancient Bijnor History; कनखल , हरिद्वार का इतिहास ; तेलपुरा , हरिद्वार का इतिहास ; सकरौदा ,  हरिद्वार का इतिहास ; भगवानपुर , हरिद्वार का इतिहास ;रुड़की ,हरिद्वार का इतिहास ; झाब्रेरा हरिद्वार का इतिहास ; मंगलौर हरिद्वार का इतिहास ;लक्सर हरिद्वार का इतिहास ;सुल्तानपुर ,हरिद्वार का इतिहास ;पाथरी , हरिद्वार का इतिहास ; बहदराबाद , हरिद्वार का इतिहास ; लंढौर , हरिद्वार का इतिहास ;बिजनौर इतिहास; नगीना ,  बिजनौर इतिहास; नजीबाबाद , नूरपुर , बिजनौर इतिहास;सहारनपुर इतिहास , Haridwar Itihas, Bijnor Itihas, Saharanpur Itihas
                     :=============  स्वच्छ भारत !  स्वच्छ भारत ! बुद्धिमान भारत =============:
--


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
Best  Harmless Garhwali Literature Humor on Government  Advertisement V/S Public Relation  ;  Garhwali Literature Comedy Skits  on Government  Advertisement V/S Public Relation  ; Garhwali Literature  Satire  on Government  Advertisement V/S Public Relation ; Garhwali Wit Literature  on Government  Advertisement V/S Public Relation ;  Garhwali Sarcasm Literature  on Government  Advertisement V/S Public Relation ;  Garhwali Skits Literature  on Government  Advertisement V/S Public Relation ;  Garhwali Vyangya   on Government  Advertisement V/S Public Relation ;  Garhwali Hasya on Government  Advertisement V/S Public Relation


                    जनता तब बि  अंधि नि छे , तब बि बैरि नि छे आज बि  लाटी कालि नी च


                                     चबोड़ , चखन्यौ , चचराट   :::   भीष्म कुकरेती


            अजकाल दिल्ली की सरकार याने अरविन्द केजरीवाल की सरकार टेलीविजन चैनलों मा दे दना दन विज्ञापन दीणी च बल - हमर सरकारन इन कार , तन कार अर क्या नि कार।  मि तै अरविन्द केजरीवालका सलाहकारों पर दया तो आणि इ च दगड मा अरविन्द केजरीवाल का पागलपन पर हंसी बि आणि च।  जी हाँ अरविन्द केजरीवाल अपण सरकारों काम का विज्ञापन करिक पागल जन हरकत करणा छन।

             सरकार तै अपण कार्यों का विज्ञापन नि दीण चयेंदन अपितु योजनाओं तै जन जन तलक पौंछाणो विज्ञापन दीण चयेंदन।  केजरीवाल शायद बिसरी गेन कि शीला दीक्षित की  कॉंग्रेसी सरकार अपण सरकारौ काम बताणो बान करोड़ों खर्च करिन अर ह्वाइ क्या च किदिल्ली विधानसभा मा बीजेपी तै बतीस अर आप तै बाइस -चौबीस सीट  मिलेन।  कॉंग्रेस का विज्ञापन पर रंगुड़ फिर गे। इथगा विज्ञापनों बाद बि कॉंग्रेस का पुंगड़ों मा ग्यूंका जगा जख्या भंगुल जामि गे।

               फिर दुबर चुनाव आयि तो भाजपा पागल ह्वे गे अर इन इन अनघड़ विज्ञापन बाजी मा फंस कि मि तै विज्ञापन रचनाकार पर हंसी नि आयि अपितु नरेंद्र मोदी अर अमित शाह का पागलपन पर रूण आयि कि यूँ पर इथगा जल्दी बौळ किलै फैली ?

केजरीवाल की आम आदमी पार्टिन विज्ञापन कुछ खास नि देन पर सहतर मादे सड़सठ सीट माँ जीती गे।  जी हाँ अरबों रुपया खर्च करिक बि भाजपा तीन सीट अर बिना बजट का बि केजरीवाल अड़सठ सीट ली गे।

                  यानी पॉलिटिक्स मा विज्ञापनबाजी कुछ नि करदि।  बल्कि जनता की धारणा ही सब कुछ करदी अर जनता की भावना विज्ञापनों से नि बणदि या बदलदी।

              जौन इंदिरा गांधी की इमरजेंसी देखि हो ऊँ तै याद ह्वालु कि इंदिरा गांधींना इमरजेंसी तै सही सिद्ध ठहराणो वास्ता विज्ञापनुं का गुबार , धुंवा कर दे छौ पर ह्वाइ क्या च ? इंदिरा गांधी को सिंघासन का कबाड़ा , बुगचा बण गे, धरासायी ह्वे गे ।  जनता तब बि अंधि नि छे।

    फिर सन 80 का अगला चुनाव आरएसएस समर्थन से बाबू जगजीवन राम तै बतौर प्रधानमंत्री का खूब विज्ञापन जनता पार्टी या जनता दल ना करिन पर जीत ह्वे इंदिरा गांधी की।  तब बि जनता सब जानती थी। अर विज्ञापन की तगत किदलु से बि फंड सिद्ध ह्वे।  जनता माँ की धारणा विज्ञापनों से नि बणदि बल्कि जनसंपर्कीय सिद्धांतुं से बणदि।

        फिर जरा राजीव गांधी सरकार का सांप -बिच्छू का विज्ञापन याद कारो त सै ! कुछ नि ह्वे अपितु विज्ञापनुं की भद पिट अर राजीव गांधी की पार्टी लोकसभा चुनावुं मा चित्त ह्वे गे। जनता गूंगी ह्वे सकदी किन्तु नासमझ , बेवकूफ अर लाटी नि हूँदि।

  जरा नरसिम्हा राव की सरकार का विज्ञापनुं तै याद कारो।  खर्चो का पर्चो बि वापस नि आई।  तब से कॉंग्रेस ही समाप्ति का रस्ता पर दिखे।

          वाजपई सरकार का शाइनिंग इंडिया विज्ञापनुं बात क्या करण ? बाजपई का विज्ञापन जन धारणा समणि धूल चटदा रै गेन।

             मिंया मुलायम सिंह का अमिताभ बच्चन का " उत्तर प्रदेश मा लौ ऐंड ऑर्डर सुधर गे "वळु विज्ञापन से मुलायम सिंग चुनाव तो नि जीत किन्तु अमिताभ बच्चन की इज्जत का भाजी पालक  अवश्य ह्वे।  जनता मूक ह्वे सकदि किन्तु जनता असंवेदनशील नि ह्वे सकदी अर जनता झूट सच तै पछ्याणदि च। 

फिर सन 14  का चुनावमा मनमोहन सिंग सरकारों विज्ञापन कॉंग्रेस तै केवल   चौवालीस सीट ही दिलै साक। जनता गूंगी अवश्य च पर आँख अर कन्दूड़ खोलिक रौंदी।

अब नरेंद्र मोदी अर केजरीवाल जन खुर्रांट नेता विज्ञापन से अपर सरकार की चमक दिखाण चाणा छन तो वु बिसरी गेन विज्ञापन बि तबि काम करदो जब धरातल पर कुछ दिखेणु हो किलैकि जनता तब बि  अंधि नि छे , तब बि बैरि नि छे आज बि बेवकूफ नी च। जनता नीर अर दूध की सच्ची पारखी च।  विज्ञापन से जनता का आंख्युं मा धूल नि झोके सक्यांद।   






11 /7  /15 ,Copyright@ Bhishma Kukreti , Mumbai India
*लेख की   घटनाएँ ,  स्थान व नाम काल्पनिक हैं । लेख में  कथाएँ , चरित्र , स्थान केवल व्यंग्य रचने  हेतु उपयोग किये गए हैं।
 Best of Garhwali Humor Literature in Garhwali Language  on Government  Advertisement V/S Public Relation; Best of Himalayan Satire in Garhwali Language Literature  on Government  Advertisement V/S Public Relation ; Best of  Uttarakhandi Wit in Garhwali Language Literature  on Government  Advertisement V/S Public Relation ; Best of  North Indian Spoof in Garhwali Language Literature on Government  Advertisement V/S Public Relation; Best of  Regional Language Lampoon in Garhwali Language  Literature  on Government  Advertisement V/S Public Relation ; Best of  Ridicule in Garhwali Language Literature on Government  Advertisement V/S Public Relation  ; Best of  Mockery in Garhwali Language Literature on Government  Advertisement V/S Public Relation   ; Best of  Send-up in Garhwali Language Literature  ; Best of  Disdain in Garhwali Language Literature  ; Best of  Hilarity in Garhwali Language Literature on Government  Advertisement V/S Public Relation  ; Best of  Cheerfulness in Garhwali Language  Literature   ;  Best of Garhwali Humor in Garhwali Language Literature  from Pauri Garhwal  on Government  Advertisement V/S Public Relation ; Best of Himalayan Satire Literature in Garhwali Language from Rudraprayag Garhwal  on Government  Advertisement V/S Public Relation ; Best of Uttarakhandi Wit in Garhwali Language from Chamoli Garhwal  ; Best of North Indian Spoof in Garhwali Language from Tehri Garhwal  ; Best of Regional Language Lampoon in Garhwali Language from Uttarkashi Garhwal  ; Best of Ridicule in Garhwali Language from Bhabhar Garhwal  ; Best of Mockery  in Garhwali Language from Lansdowne Garhwal  ; Best of Hilarity in Garhwali Language from Kotdwara Garhwal  ; Best of Cheerfulness in Garhwali Language from Haridwar  on Government  Advertisement V/S Public Relation ;
Garhwali Vyangya , Garhwali Hasya,  Garhwali skits; Garhwali short skits, Garhwali Comedy Skits, Humorous Skits in Garhwali, Wit Garhwali Skits   
                    स्वच्छ भारत  , स्वच्छ भारत , बुद्धिमान भारत!



Thanking You .
Jaspur Ka Kukreti

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1

        Strategic Information Collection by East India Company

Anglo Nepalese War with   Reference to Gurkha Rule over Uttarakhand & Himachal -21
History of Gorkha /Nepal Rule over Kumaun, Garhwal and Himachal (1790-1815) -142   
   History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -663

                          By: Bhishma Kukreti (A History Student) 

                     Hills as Difficult Most Terrain
                    Contrary to Nepal, East India Company was busy in getting finer details about Nepalese territories and their strengths.  It was known to the Governor General that geographical knowledge of hills played great role in war in Hills. In Hills, the attackers had to face the enemy but with difficulties of nature. There were/are rocks, caves, forests, bushes, rivers, rivulets, narrow valleys, difficult valleys, steep steps, sliding steps, high hills, wild animals, and insects in Hills those become problems for strangers to tackle.
           In the past, Hill people stopped enemy campaign by slipping big stones on the army men from High hills. Spreading of sudden diseases to strangers was another difficulty for having war with Hill army.
          Food supply management was hell of task for plains army. Carrying guns and gun powder, arms and ammunition was always a difficulty. Therefore, it was important for having complete information of hill terrains for British army. 

                 Strategic Information Collection in East of Kali River

                East India Company had been collecting strategic Information in East of Kali River region for many years. In 1767, Kinloch was sent to capture Nepal region. Mall King’s ambassador and Gusains offered him information about battle fields. However, Kinloch attacked without complete preparation on unknown terrain. Company lost war and prestige too.
     In 1810, Company collected information from Ranbahadur and his men in Banaras. Company had been sending its emissaries to Nepal and everybody used to collect specific information about Nepal and bordering region. By 1814, Company had sufficient information about East of kali River of Nepal.
                  Strategic Information from far West of Kali River
  East India Company had been collecting various types of information about Katauch/Kangda and other parts of Himachal.


** Most of references and details were taken from Dr Dabral

Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 11/7/2015
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -664
*** History of Gorkha/Gurkha /Nepal Rule over Kumaun, Garhwal and Himachal (1790-1815) to be continued in next chapter 

(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
XX
                    Reference

Atkinson E.T., 1884, 1886, Gazetteer of Himalayan Districts …
Hamilton F.B. 1819, An Account of Kingdom of Nepal and the territories
Colnol Kirkpatrik 1811, An Account of Kingdom of Nepal
Dr S.P Dabral, Uttarakhand ka Itihas part 5, Veer Gatha Press, Dogadda
Bandana Rai, 2009 Gorkhas,: The Warrior Race
Krishna Rai Aryal, 1975, Monarchy in Making Nepal, Shanti Sadan, Giridhara, Nepal
I.R.Aryan and T.P. Dhungyal, 1975, A New History of Nepal , Voice of Nepal
L.K Pradhan, Thapa Politics:
Gorkhavansavali, Kashi, Bikram Samvat 2021 
Derek J. Waller, The Pundits: British Exploration of Tibet and Central Asia page 172-173
B. D. Pande, Kumaon ka Itihas
Balchandra Sharma, Nepal ko Aitihasik Rup Rekha
Chaudhari , Anglo  –Nepalese Relations
Pande, Vasudha , Compares Histriographical Traditions of Gorkha Rule in Nepal and Kumaon
Pradhan , Kumar, 1991, The Gorkha Conquests , Oxford University  Press
Minyan Govrdhan Singh , History of Himachal Pradesh
A.P Coleman, 1999, A Special Corps
Captain Thomas Smith, 1852,Narrative of a Five Years Residence at Nepal Vol.1
Maula Ram/Mola Ram  , Ranbahadurchandrika and Garhrajvanshkavya
J B Fraser , Asiatic Research
Shyam Ganguli, Doon Rediscovered
Minyan Prem Singh, Guldast Tabarikh Koh Tihri Garhwal
Patiram Garhwal , Ancient and Modern
Tara Datt Gairola, Parvtiy Sanskriti
John Premble, Invasion of Nepal
Chitranjan Nepali, Bhimsen Thapa aur Tatkalin Nepal
Sanwal, Nepal and East India Company
Nagendra kr Singh, Refugee to Ruler

XXX
History Gurkha /Gorkha Rule over Garhwal, Kumaon, Uttarakhand; Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Pauri Garhwal, Udham Singh Nagar Kumaon, Uttarakhand; Sirmour Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Chamoli Garhwal, Nainital Kumaon, Uttarakhand; Kangara Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Rudraprayag Garhwal, Almora Kumaon, Uttarakhand; Baghat Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Tehri Garhwal, Champawat Kumaon, Uttarakhand; Punar Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Uttarkashi Garhwal, Bageshwar Kumaon, Uttarakhand;  Nahan Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Dehradun Garhwal, Pithoragarh Kumaon, Uttarakhand; History Himachal; 
Nepal Itihas, Garhwal Itihas, Kumaon Itihas, Himachal Itihas;  Gurkha/Gorkha ka Kumaon par  Adhikar Itihas , Gurkha/Gorkha Garhwal par Shasan Itihas;  Gurkha/Gorkha Rule in Kumaon, Garhwal Uttarakhand; History Gurkha/Gorkha  Rule in Himachal,



Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
                  Religious beliefs in  Kuninda Period
                                              कुणिंद युग में धार्मिक मान्यताएं

                           Ancient  History of Haridwar, History Bijnor,   Saharanpur History  Part  -  140                     
                                                हरिद्वार इतिहास ,  बिजनौर  इतिहास , सहारनपुर   इतिहास  -आदिकाल से सन 1947 तक-भाग - 140                   


                                               इतिहास विद्यार्थी ::: भीष्म कुकरेती

       
                             धार्मिक मान्यताओं में बदलाव
 धीरे धीरे धार्मिक मान्यताओं में परिवर्तन होने लगा था।  पूर्ववर्ती कुणिंद राजोअन के नाम विश्वदेव , अग्रराज , धनभूति , अमोघभूति , वृद्धपाल , अमोघभूति आदि नाम आम नाम थे।  बौद्ध धर्म , सनातन (हिन्दू) या किसी देवता से इन नामों का संबंध नही था।
        किन्तु अल्मोड़ा मुद्राओं के नाम या अल्मोड़ा कुणिंद राजाओं के नाम शिवदत्त , हरिदत्त , शिवपालित -शिव या हरी (विष्णु ) से सीधा संंबंध दीखता है।
                 धनभूति व उससे पहले के राजाओं की मुद्राओं में बौद्ध धर्म  का पूरा प्रभाव था और इन राजाओं ने भारहुत व मथुरा के बौद्ध स्तूपों के निर्माण में सहयोग भी दिया था।
                      जब कि अल्मोड़ा से प्राप्त मुद्राओं में बौद्ध धर्म के प्रति झुकाव कम हुआ और सनातन धर्म के प्रति श्रद्धा दिखाई देती है।  वृक्ष , नाग , नन्दिपाद , हिरन को अमोघभूति मुद्राओं से अधिक महत्व दिया गया है।

                                पंचाल से संबंध
अल्मोड़ा कुणिंद व स्रुघ्न कुणिंद  की सरहद पांचाल से सटी थी।  पांचाल नरेश कुमुदसेन व अजवर्म की मुद्राओं व अल्मोड़ा मुद्राओं में चिन्हों में समानता है जो इस बात का द्योतक  है कि दोनों राज्यों में संबंध थे और बहुत सी मान्यताओं में साम्य था। 

Copyright@ Bhishma Kukreti  Mumbai, India 11/7/2015

   History of Haridwar, Bijnor, Saharanpur  to be continued Part  --141
 हरिद्वार,  बिजनौर , सहारनपुर का आदिकाल से सन 1947 तक इतिहास  to be continued -भाग -141

    Religious beliefs in  Kuninda Period ,  Ancient History of Kankhal, Haridwar, Uttarakhand ;   Religious beliefs in  Kuninda Period ,  Ancient History of Har ki Paidi Haridwar, Uttarakhand ;   Religious beliefs in  Kuninda Period , Ancient History of Jwalapur Haridwar, Uttarakhand ;   Religious beliefs in  Kuninda Period ,  Ancient  History of Telpura Haridwar, Uttarakhand  ;  Religious beliefs in  Kuninda Period ,   Ancient  History of Sakrauda Haridwar, Uttarakhand ;  Religious beliefs in  Kuninda Period ,   Ancient  History of Bhagwanpur Haridwar, Uttarakhand ;   Religious beliefs in  Kuninda Period , Ancient   History of Roorkee, Haridwar, Uttarakhand  ;  Religious beliefs in  Kuninda Period ,  Ancient  History of Jhabarera Haridwar, Uttarakhand  ;   Religious beliefs in  Kuninda Period ,  Ancient History of Manglaur Haridwar, Uttarakhand ;  Religious beliefs in  Kuninda Period ,   Ancient  History of Laksar; Haridwar, Uttarakhand ;  Religious beliefs in  Kuninda Period ,     Ancient History of Sultanpur,  Haridwar, Uttarakhand ;   Religious beliefs in  Kuninda Period ,    Ancient  History of Pathri Haridwar, Uttarakhand ;   Religious beliefs in  Kuninda Period ,   Ancient History of Landhaur Haridwar, Uttarakhand ;   Religious beliefs in  Kuninda Period , Ancient History of Bahdarabad, Uttarakhand ; Haridwar;  Religious beliefs in  Kuninda Period ,     History of Narsan Haridwar, Uttarakhand ;   Religious beliefs in  Kuninda Period ,   Ancient History of Bijnor;    Religious beliefs in  Kuninda Period ,  Ancient  History of Nazibabad Bijnor ;   Religious beliefs in  Kuninda Period ,   Ancient History of Saharanpur;  Religious beliefs in  Kuninda Period ,   Ancient  History of Nakur , Saharanpur;    Ancient   History of Deoband, Saharanpur;     Ancient  History of Badhsharbaugh , Saharanpur;   Religious beliefs in  Kuninda Period , Ancient Saharanpur History,   Religious beliefs in  Kuninda Period ,    Ancient Bijnor History;
कनखल , हरिद्वार का इतिहास ; तेलपुरा , हरिद्वार का इतिहास ; सकरौदा ,  हरिद्वार का इतिहास ; भगवानपुर , हरिद्वार का इतिहास ;रुड़की ,हरिद्वार का इतिहास ; झाब्रेरा हरिद्वार का इतिहास ; मंगलौर हरिद्वार का इतिहास ;लक्सर हरिद्वार का इतिहास ;सुल्तानपुर ,हरिद्वार का इतिहास ;पाथरी , हरिद्वार का इतिहास ; बहदराबाद , हरिद्वार का इतिहास ; लंढौर , हरिद्वार का इतिहास ;बिजनौर इतिहास; नगीना ,  बिजनौर इतिहास; नजीबाबाद , नूरपुर , बिजनौर इतिहास;सहारनपुर इतिहास , Haridwar Itihas, Bijnor Itihas, Saharanpur Itihas
                     :=============  स्वच्छ भारत !  स्वच्छ भारत ! बुद्धिमान भारत =============:


Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
        बटन  मशरुम उगाओ -  बैंक बैलेंस बढ़ाओ
                  -- डॉ. बलबीर सिंह रावत , देहरादून।

मशरुम , गढ़वाली में च्यों , एक प्रकार की फफूंदी है जिसकी पौष्टिक गुण , दूध दही, मीट मुर्गा  व फल सब्जी को ललकारते हैं।  इस में न तो स्टार्च होता है न ही किसी प्रकार की चीनी और वसा ।  इमे पाये जाने वाले खनिजों में फॉस्फोरस और मैग्नीशियम  महतव रखते हैं। इस में जो प्रोटीन होती है उसमे सभी अमाइनो अम्ल होते हैं, जो दूध की प्रोटीन के अलावा और किसी  एकल स्रोत में एक साथ नहीं होते।  मुशरूम  सुपाच्य है तो इसे बच्चे, युवा, बृद्ध , शुगर की बीमारी वाले , मोटापा घटाने वाले  और अन्य सभी खा सकते हैं।   इसको उगाने के लिए  शुरू शुरू में थोड़ा सा  ही स्थान चाहिए  ,केवल १० x १२ फ़ीट का , १० फ़ीट ऊंचा एक  कमरा ही काफी होता है। नए नए  स्वरोजगारी मशरुम उत्पादकों को छोटे स्तर से शुरू करना चाहिए।  बड़े व्यवसायी तो विशेषज्ञों और प्रशिक्षित कार्मिकों को  रख कर बड़े स्तर के उत्पादन फ़ार्म बना लेते हैं ।

मशरुम उगाने के लिए  आद्रता ९०- ९५ % और तापमान २४ से २८ डिग्री सेल .  के बीच ठीक रहता है।  इसलिए मैदानी इलाकों में केवल १ या २ और पर्वतीय इलाकों में ४-५ फसलें ली  जा सकती हैं। सामान्य आकार की ट्रे में कुल ८किलो तक मुशरर्ों उगाये जा सकते हैं। इनको साफ़ करके पैकेटों  का मंडी भाव ४० रु प्रति किलो भी अगर मिल सकता है तो एक फसल में , एक कमरे से  ६,००० रुपये  मुशरूम बिक्री से कमाए जा सकते  हैं, जिसमे शुद्ध लाभ ३००० रपये का हो सकता है।   
आवश्यक साजो सामान  :  . कक्ष में दीवारो के सहारे ट्रे रखने के रैक , वांछित संख्या में उचित लम्बाई, चौड़ाई और गहराई के ट्रे ,  सबस्ट्रैट  ( उप आधार )   बनाने के लिए पर्याप्त मात्रा  में गेहू का भूसा, या  धान की पयाली, या मुलायम सूखी घास, या मक्की के भुट्टों का चूरा , अमोनियम नाइट्रेट या यूरिया , अन्य खनिज तत्व , फावड़ा, बेलचा,  बालटियां , साफ़  मुलायम कपड़ा, मशरुम धोने, रंग साफ़ करने और पैकिंग तथा पैकेजिंग का सामान , चाक़ू, दस्ताने, ताजे  शुद्ध पानी की व्यवस्था।  और अंत में   विश्वास योग्य स्रोत से स्पॉन  ( बीज) की सप्लाई।

 तैयारी के चरण :-   पहिले चरण  में  मशरुम उगने के लिए  कम्पोस्ट तैयार की जाती है। उसे बनाना अपने में एक महत्वपूर्ण काम है।  भूसे को , या जो भी वस्तु ल गयी हो  लिया हो, अच्छे तरह से भिगो कर उसमे नमी ७५ % के लगभग होनी चाहिए, फिर इस सामग्री को सड़ने के लिए छोड़ दिता जाता है।  सड़ने की प्रक्रिया के दौरान  गर्मी पैदा होती है और अमोनिया तथा  कार्बन डाई ऑक्साइड गैस पैदा होती है, इस लिए कक्ष में हवा का आना जाना सुबिश्चित करना होता है।
दुसरे चरण में    इस कम्पोस्ट को कुछ दिनों बाद खूब  सान कर अंदर का बाहर और बाहर का अंदर करके मिल्या जाता है और  इसे फिरसे सड़ने के लिए छोड़ दिया जाता है।  जो गर्मी पैदा होती हैउससे इसका पास्चरीकरण हो जाता है, यानी उसके अंदर के सारे नुक्सान दायक कीटाणु, जीवाणु  नष्ट हो जाते हैं। यह तापमान ७० डिग्री सेल. तक पहुँचता है।  जब इसमें गर्मी  का निकलना कम होना शुरू हो जाता है तो समझो कम्पोस्ट तैयार है. इन दो चरणो में लगभग २७-२८ दिन  लगते हैं
तीसरे चरण में  इसे ठण्डा    कर के  २५ -२६ डिग्री सेल. तक लाया जाता है और तब इसमें स्पॉन  को अच्छीे तरह से मिलाया जाता है। कुछ आपूर्ति कर्ता मशरुम के स्पोरों से बना स्पॉन बेचते हैं , इस काले रंग के तरल स्पान से पैदावार उतनी नही होती जितनी किसी अनाज के छोटे बीजों में उगाये गये स्पोरों के माइसीलियमों को बोने से होती है।  अगर यह उपलब्ध हो तो   इसे ही  लेना चाहिए ।
चौथे चरण में  इस स्पॉन मिले कम्पोस्ट को ट्रेयों में डाल कर  कमरे में बने रैकों में रखा जाता है , ध्यान रहे कि रैक इतन ही ऊंचे हों की उन तक आसानी से पहुंचा जा सके और अन्य क्रियाएँ की जा सकें। एक नया सस्ता तरीका भी है, बजासस्य टीन की ट्रे के   तैयार कम्पोस्ट को डेढ़ फ़ीट व्यास क मजबूर प्लास्टक के थैलों में भर कर जमीन में रक्खा जाता है जिसका फर्श साफ़ और कीटाणु , जीवाणु रहित कर दिया गया है।   
पांचवें चरण में    इन ट्रेयों के ऊपर  कम्पोस्ट की महीन परत रक्खी  जाती है और  उन पिनो के उगने की  प्रतीक्षा की जाती है जिनके सिरे पर मशरुम खिलते हैं।  इस में १८ से २१ दिन  लगते हैं।
छठे  चरण में    बटनों की बिनाई होती है।  परिपक्वता आने पर मुशरूममें स्पोर बनने लगते हैं, इसलिए इन्हे कच्चे ही तोड़ देना  चाहिए , करीब डे ढ़ इंच के व्यास के आकार के हो  जाने पर। साधारणतः एक ट्रे से १० दिनों तक मुशररूम मिलते रहते  हैं अनुभव हो जाने के उपरान्त इन्हे ४० दिनों तक मिलते रहने का पबंध किया जा  सकता है। मशरुम की तुड़ाई के लिए बटन के सिरे को दस्ताने पहिंने हाथ के अंगूठे और पहिली उंगली से हलके पकड़  कर घुमा देने के साथ साथ उठा देना चाहिए।  इसके नीचे  जड़  भी आएगी जिसे किसी तेज चाक़ू से काट कर  अलग कर देना चाहिए. ध्यानं   रहे की जड़ और कम्पोस्ट की मिट्टी  ट्रे के मशरूमों में न पड़े और नहीं फर्श पर।  इसके लिए एक बाल्टी साथ में रखनी चाहिए और मशरुम को अलग  ट्रे में। जब दिन के सारे मशरुम ले लिए जायँ तो इनको पोटाशियममेटाबायसल्फाइट के ५ ग्राम को १० लीटर पानी के घोल में डूबा कर धोने से एक तो इनमे सफेदी आ  जायेगी दुसरे जो भी कम्पोस्ट या अन्य बाहरी कण रह गए हों वे धूल जाएँहेगे।  फिर इनको साफ़ स्वच्छ पानी से धो कर अगर ८ घंटे के लिए ४-५ डिग्री से पर ठंडा  कर दिआ जाय तो बाजार में ये अधिक समय तक टिके रह सकते हैं। ( अंनधोये मशरुम भले ही चिट्ट सफेद न हों वे अधिक समय तक ताजे रहते हैं )
सातवें चरण में   बाजार के लिए तयारी।   प्रायः ग्राहक २०० ता ४०० ग्राम ही एक समय में खरीदते हैं तो २०० ग्राम के पैकेट , साफ़ विशेष प्रकार की प्लास्टिक की  थैली में  पाक किये जाते हैं और इन पैकेटों को एक मजबूत ट्रे में बाजार भेजा जाता है. थोक के भाव अलग अलग शहरों में  अलग अलग भाव मिलते हैं  जो ४० से ८० रुपये प्रति किलो होते हैं. मंडी की नीलामिमे और भी काम भाव मिलेंगे। इसलिए अगर हो सके तो अपने ही खुदरा व्यापारी तय कर लेने चाहियें।  अगर आप मकिसी घने बस्ती  के नजदीक हैं तो अपने घर से ही रिटेल भाव में बेच सकतेहैं ,लोग आ कर स्वयं ही ले  जाएंगे..
अंत में एक सलाह.  अगर आपने यह धंदा शुरू करना  है तो किसी अच्छे प्रशिक्षण केन्द्र से प्रशिक्षण ले कर पूरा आत्मविश्वास हासिल कर लेना चाहिए।  इसके लिए जिला हॉर्टिकल्चर अधिकारी. प्रादेशिक मशरुम उत्पादक संस्था  से या फिर
राष्ट्रीय मशरुम केंद्र , चम्पाघाट, सोलन , हिमांचलप्रदेश १७३ २१३ से डाकद्वारा या ( ०१७९२) ३०४५१और ३०७६७ पर सम्पर्क कर के सलाह ले  सकते हैं।                   
Copyright @ डा बलबीर सिंह 2015 , भारत
--
 Producing Button Mushrooms in Uttarakhand,
 
  स्वच्छ भारत ! स्वच्छ भारत ! बुद्धिमान भारत !

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1


Best  Harmless Garhwali Literature Humor  ; , Garhwali Literature Comedy Skits   ; Garhwali Literature  Satire  ; Garhwali Wit Literature  ;  Garhwali Sarcasm Literature  ;  Garhwali Skits Literature  ;  Garhwali Vyangya   ;  Garhwali Hasya


                             भारतीय स्त्रियों की 5 महत्वपूर्ण समस्यायें


                        चबोड़ , चखन्यौ , चचराट   :::   भीष्म कुकरेती



समाजशास्त्रौ अध्यापक - हाँ तो मीन  परसि तुम सब कुणि भारतीय स्त्रियों की 5 महत्वपूर्ण से महत्वपूर्ण समस्याओं पर पढ़णो बोल छौ।  तो आज हम भारत माँ भारतीय जनान्युं 5 खास परेशान्युं पर विस्तार से चरच करला।  हाँ त रै गुन्दुरू  ! तू बता कि भारतीय स्त्रियूं सबसे पैली घोर समस्या क्या च ?

गुन्दुरु - मासाब !  यो तो भारत एक कृषि प्रधान देस च इलै इख महिला बि हूंदन।  चूँकि भारत मा महिला बि हूंदन तो ऊंकी समस्या बि हूंदन। उन त भोत सि समस्या छन भारतीय स्त्रियूँ की किन्तु सबसे बड़ी समस्या च कि भारतीय स्त्रियुं हजबैंडु कॉलेस्ट्रॉल भौत अधिक बढयूं रौंद।  हजसबैंड कु कॉलेस्ट्रॉल बढ़न से भारतीय स्त्री इथगा परेशान रौंदन कि क्या बुले जावो। सब स्त्री अपण हजबैंडो कोलेस्ट्रॉल से इथगा परेशान रौंदन कि काम धाम छोड़ी सुंदर साड़ी मा इन उन फुदकणा रौंदन। 

समाजशास्त्रौ अध्यापक (रुसेक ) -अबै गुंदुरु !  तेकुण इ ना मीन तेरी ब्वे कुण बि कथगा दै बोलि याल कि घटिया कुंजी नि खरीदो , नि खरीदो पर घटिया कुंजी पढ़णो फल या च कि त्वै तै भारत मा भारतीय स्त्रियुं की पतियों कलेस्ट्रॉल ही मुख्य समस्या दिखेणी छन।  बंद कौर ऊँ घटिया कुंजियुं तै पढ़न।

तू बोल बै सुंदुरु ! भारतीय स्त्रियों की 5 महत्वपूर्ण से महत्वपूर्ण समस्या क्या क्या छन ? यों तो भारत एक कृषिप्रधान देश है त इख बि जनाना हूंदन। अर चूँकि जनानी बि हूंदन तो उंकी समस्या बि हूंदन।  भारत मा जनान्युं सबसे बड़ी समस्या या च कि ऊँका बच्चा कॉम्प्लेन खै खैका अत्त्याधिक होशियार ह्वे गेन जाँसे ब्वे बाब हीन मानसिक स्थिति का शिकार हूण मिसे गेन।

 अध्यापक -चुप बै ! मीन त्यार ददा तै  कथगा दै समजै याल कि त्वे तै इथगा अधिक घी नि खलाओ।   पर नि माणदन अर घी खै खैक तेरी बुद्धि बि मोटि ह्वे गे।  अब बताओ ! भारतीय स्त्रियों की मुख्य समस्या ऊँका  अत्याधिक बुद्धिवान बच्चा  ह्वे गे ? चुप बैठ।  हाँ तो तू बता रे गबरू कि भारतीय स्त्रियूं सबसे पैली घोर समस्या क्या च ?

गबरू -यों तो भारत एक कृषि प्रधान देश है।  कृषिप्रधान देश च त स्त्रियुं पैदा हूण  आवश्यक च अर जख स्त्री ह्वावन उख ऊंकी समस्या बि पैदा ह्वे जांदन।  एक सर्वे अनुसार भारतीय स्त्रियुं सबसे बड़ी समस्या या च कि छुट छुट बच्चा इ ना बुड्यों तै बि 'दाग अच्छे लगते हैं '. चुंकि बच्चा -बुड्या सब तै दाग अच्छा लगदन तो सब अफु पर कीच लपोड़ना रौंदन।  बच्चा -बूढ़ों का कीच कु लपोड़ा लपोड़ ही भारतीय  स्त्रियुं सबसे बड़ी समस्या च।

 अध्यापक -मीन तेकुण कथगा दै बोलि याल कि एकी कुंजी से काम चला पर दस कुंजी पढ़लि तो तीन बच्चा -बूढ़ों का कीच कु लपोड़ा लपोड़ ही भारतीय  स्त्रियुं सबसे बड़ी समस्या बताण।  बैठ जा।  चल ये झबरू ! तू बता कि भारतीय स्त्रियूं सबसे पैली घोर समस्या क्या च ?

झबरू - यों तो भारत एक कृषि प्रधान देस है त इखाक प्रधान मंत्री तै विदेश भौत जाण पड़द इलै भारत मा स्त्रियुं की तीन बड़ी समस्या पैदा ह्वे गेन।  पैली बड़े समस्या च काळी त्वचा , दूसरी समस्या च बाळु गिरण अर तिसरि    समस्या च बार बार बाळु से खौस झड़न। भारतीय प्रधानमंत्री तै विदेश दौरा छोड़िक भारतीय स्त्र्युं का काळी त्वचा,बाळु गिरण अर बाळु से खौस झड़न की समस्या का निदान कारन।  लोकसभा मा नेता प्रतिपक्षन बि या इ मांग कार कि प्रधानमंत्री तै विदेश दौरा ना जनान्युं की यूँ समस्याओं का निदान करण चयेंद।

 अध्यापक - हे निर्भागी झबरू ! मी समजै समजैक थकि ग्यों कि द्वी विषयुं किताब दगड़ी नि पढ़ा कौर।  तीन सामजिक समस्या अर राजनैतिक समस्या दगडी मिलै देन।  बैठ जा।  हाँ तो सबसे बुद्धिमान छात्र टिमरू तो बता कि भारतीय स्त्रियूं सबसे पैली घोर समस्या क्या च ?

टिमरू - यूँ तो भारत के कृषि प्रधान देश है।  देश मा अलग अलग किस्मुं खेती पैदा हूंदी तो स्त्री समस्या बि पैदा ह्वे जांदन।  आज भारत के सबसे बड़ी सामजिक समस्या या च कि कखी बि , कै बि जगा -कुजगा , कनि जगा बि क्वी मरद मेल डिओड्रेंट लगांद कि बेटी बुबाक समणि , कज्याण अपण कजेक समिण ही  वै मरद से चिपका चिपकी ही ना सब्युं समिण चुम्मा चाटी करण लग जांदन।  भारतीय स्त्रियुं मा मेल डिओड्रेंट (खुसबू )  का विरुद्ध प्रतिरोधक शक्ति ये हिसाब से खतम ह्वे गे कि डार की डार मा जनानी खुसबू लगायुं मरदाक पैथर भजण लग जांदन।  भारतीय स्त्र्युं की सबसे बड़ी , मुख्य समस्या मेल डिओड्रेंट का प्रति प्रतिरोधक शक्ति खतम हूण च।

अध्यापक (अपण बाळ अफिक उपाड़दो उपाड़दो )- अबै ! इन तो बताओ तुमन यि भारतीय स्त्रियुं समस्याओं बारा मा कैं किताब मा पौढ़ ?

टिमरू - जी परसि हमन वर्ल्ड फूटबाल मैच टीवी मा द्याख अर ब्याळि आईपीएल फ़ाइनल मैच टीवी मा द्याख तो विज्ञापनुं हिसाब से तो हम सब्युं तै यी पांच मुख्य स्त्री समस्या समज मा ऐन।

अध्यापक - मतलब भारतीय स्त्रियुं की  मुख्य समस्या टीवी मा स्त्री समस्यायुक्त विज्ञापन छन ?

सबि -जी हाँ ! भारतीय स्त्रियुं की  मुख्य समस्या टीवी मा स्त्री समस्यायुक्त विज्ञापन छन। 



12 /7  /15 ,Copyright@ Bhishma Kukreti , Mumbai India
*लेख की   घटनाएँ ,  स्थान व नाम काल्पनिक हैं । लेख में  कथाएँ , चरित्र , स्थान केवल व्यंग्य रचने  हेतु उपयोग किये गए हैं।
 Best of Garhwali Humor Literature in Garhwali Language  ; Best of Himalayan Satire in Garhwali Language Literature  ; Best of  Uttarakhandi Wit in Garhwali Language Literature  ; Best of  North Indian Spoof in Garhwali Language Literature ; Best of  Regional Language Lampoon in Garhwali Language  Literature  ; Best of  Ridicule in Garhwali Language Literature  ; Best of  Mockery in Garhwali Language Literature    ; Best of  Send-up in Garhwali Language Literature  ; Best of  Disdain in Garhwali Language Literature  ; Best of  Hilarity in Garhwali Language Literature  ; Best of  Cheerfulness in Garhwali Language  Literature   ;  Best of Garhwali Humor in Garhwali Language Literature  from Pauri Garhwal  ; Best of Himalayan Satire Literature in Garhwali Language from Rudraprayag Garhwal  ; Best of Uttarakhandi Wit in Garhwali Language from Chamoli Garhwal  ; Best of North Indian Spoof in Garhwali Language from Tehri Garhwal  ; Best of Regional Language Lampoon in Garhwali Language from Uttarkashi Garhwal  ; Best of Ridicule in Garhwali Language from Bhabhar Garhwal  ; Best of Mockery  in Garhwali Language from Lansdowne Garhwal  ; Best of Hilarity in Garhwali Language from Kotdwara Garhwal  ; Best of Cheerfulness in Garhwali Language from Haridwar  ;
Garhwali Vyangya , Garhwali Hasya,  Garhwali skits; Garhwali short skits, Garhwali Comedy Skits, Humorous Skits in Garhwali, Wit Garhwali Skits   
                    स्वच्छ भारत  , स्वच्छ भारत , बुद्धिमान भारत!

Thanking You .
Jaspur Ka Kukreti

Bhishma Kukreti

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 18,808
  • Karma: +22/-1
        Brigadier Ochterlony Collecting Information from Various Sources 

Anglo Nepalese War with   Reference to Gurkha Rule over Uttarakhand & Himachal -222
History of Gorkha /Nepal Rule over Kumaun, Garhwal and Himachal (1790-1815) -142   
   History of Uttarakhand (Garhwal, Kumaon and Haridwar) -664

                          By: Bhishma Kukreti (A History Student) 

         In 1810, Francis What went to Sirmour via Ambala. However, due to Nepalese official’s interference he could not get information about Sirmour. Ochterlony asked Captain William Richards for collecting information about Sirmour and Kiyardoon. Captain William Richards provided important information about Sirmour and Kiyar Doon (valley). In immediate past, Richards travelled Kiyardoon for wood trade after taking permission from Amar Singh Thapa (Premble). Captain Richards informed that the road from Ludhiana to Talukpur for reaching Nahan was satisfactory. Richards informed that all types of carriages could be used on that road. Richards reported that from Talukpur to Nahan the wheel carriages could not go.  Richards reported that elephants could walk after correcting the road. According to Richards, small Gun up to 12 Pond (Topen) could be sent to Nahan without opening them. Richard told that though Kiyar Doon territory was plain but there are rivulets in between. From Kiyar Dun there was a River port for reaching Nahan.
                    Sirmour Map
                  Brigadier Ochterlony could not harm Nepalese in Himachal region as Governor General was against war with Nepal. However, Ochterlony was making preparation to push Gurkha to east of Ganga. Ochterlony sent an Indian to Sirmour with Compass. He drew the amp of Sirmour (Philimore, Historical records of Survey of India, volume -2). However, the map was having many mistakes.
                    Information from Ex Hill Chieftains
                 The ex hill chieftains of Himachal were definitely wanted to get back their Kingdoms captured by Gurkha. Most of ex Chieftains of Himachal including Garhwal were taking asylum in East India Territory. Those ex Hill chieftains provided various strategic information of their Kingdoms to East India.  A few years back the Ambala Commissioner got a bag of 807 hand written letters in 2000 pages (Hindi, Persian and English) and the letters exposed that Ex Hill Kings of Himachal provided activities of Gurkha and geographical, war related situations of their Kingdoms to Ochterlony (Dabral). Ex Hill Kings offered exact information about Gadhis (forts), number of Gurkha soldiers, resources with Gurkha Army, roads reaching to various Kot or Fort, river, bridges, River ports, rivulets and water logging or other difficulties etc.
          Ochterlony informed that the Company was ready for freeing Hill Kingdoms from the Gurkha Rule. Ex Hill Kings became pleased. Ex Kings offered information and promised that they were ready for arranging food grains, food godowns and labor in their old territory at the time of war.
         
** Most of references and details were taken from Dr Dabral

Copyright@ Bhishma Kukreti Mumbai, India, bckukreti@gmail.com 12/7/2015
History of Garhwal – Kumaon-Haridwar (Uttarakhand, India) to be continued… Part -665
*** History of Gorkha/Gurkha /Nepal Rule over Kumaun, Garhwal and Himachal (1790-1815) to be continued in next chapter 

(The History of Garhwal, Kumaon, Haridwar write up is aimed for general readers)
XX
                    Reference

Atkinson E.T., 1884, 1886, Gazetteer of Himalayan Districts …
Hamilton F.B. 1819, An Account of Kingdom of Nepal and the territories
Colnol Kirkpatrik 1811, An Account of Kingdom of Nepal
Dr S.P Dabral, Uttarakhand ka Itihas part 5, Veer Gatha Press, Dogadda
Bandana Rai, 2009 Gorkhas,: The Warrior Race
Krishna Rai Aryal, 1975, Monarchy in Making Nepal, Shanti Sadan, Giridhara, Nepal
I.R.Aryan and T.P. Dhungyal, 1975, A New History of Nepal , Voice of Nepal
L.K Pradhan, Thapa Politics:
Gorkhavansavali, Kashi, Bikram Samvat 2021 
Derek J. Waller, The Pundits: British Exploration of Tibet and Central Asia page 172-173
B. D. Pande, Kumaon ka Itihas
Balchandra Sharma, Nepal ko Aitihasik Rup Rekha
Chaudhari , Anglo  –Nepalese Relations
Pande, Vasudha , Compares Histriographical Traditions of Gorkha Rule in Nepal and Kumaon
Pradhan , Kumar, 1991, The Gorkha Conquests , Oxford University  Press
Minyan Govrdhan Singh , History of Himachal Pradesh
A.P Coleman, 1999, A Special Corps
Captain Thomas Smith, 1852,Narrative of a Five Years Residence at Nepal Vol.1
Maula Ram/Mola Ram  , Ranbahadurchandrika and Garhrajvanshkavya
J B Fraser , Asiatic Research
Shyam Ganguli, Doon Rediscovered
Minyan Prem Singh, Guldast Tabarikh Koh Tihri Garhwal
Patiram Garhwal , Ancient and Modern
Tara Datt Gairola, Parvtiy Sanskriti
John Premble, Invasion of Nepal
Chitranjan Nepali, Bhimsen Thapa aur Tatkalin Nepal
Sanwal, Nepal and East India Company
Nagendra kr Singh, Refugee to Ruler
Saxena , historical papers related to Kumaon

XXX
History Gurkha /Gorkha Rule over Garhwal, Kumaon, Uttarakhand; Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Pauri Garhwal, Udham Singh Nagar Kumaon, Uttarakhand; Sirmour Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Chamoli Garhwal, Nainital Kumaon, Uttarakhand; Kangara Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Rudraprayag Garhwal, Almora Kumaon, Uttarakhand; Baghat Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Tehri Garhwal, Champawat Kumaon, Uttarakhand; Punar Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Uttarkashi Garhwal, Bageshwar Kumaon, Uttarakhand;  Nahan Himachal; History Gurkha /Gorkha Rule over Dehradun Garhwal, Pithoragarh Kumaon, Uttarakhand; History Himachal; 
Nepal Itihas, Garhwal Itihas, Kumaon Itihas, Himachal Itihas;  Gurkha/Gorkha ka Kumaon par  Adhikar Itihas , Gurkha/Gorkha Garhwal par Shasan Itihas;  Gurkha/Gorkha Rule in Kumaon, Garhwal Uttarakhand; History Gurkha/Gorkha  Rule in Himachal,



 

Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22